Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü’nün (OECD) Haziran 2023’te çıkan raporuna nazaran Türkiye’de bayanların siyasete iştiraki OECD ortalamasının gerisinde. Raporda Finlandiya’daki kabinede bayan temsili 64.3 iken Türkiye’de ise bu oranın 5.9 olduğu görülüyor.
Cumhuriyet hususa ait Global Eşitlik ve Kapsayıcılık Ağı Derneği Lideri Ayşe Kaşıkırık ve Bayan Adayları Destekleme Derneği (KA.DER) Genel Başkanı Nuray Karaoğlu ile konuştu.
(Ayşe Kaşıkırık)
‘YEREL SEÇİM BİR FIRSAT’
Siyaset alanının Türkiye’de toplumsal cinsiyet eşitsizliğinin en ağır hissedildiği alan olduğunu belirten Kaşıkırık, “Kadınlar siyasete girmek istese de eğitim, istihdam, iş imkânı üzere birçok alan çok kısıtlı. Bunun da tekrar kaynağında toplumsal cinsiyet eşitsizliği var. Dünyada her dört siyasetçiden birisi bayan. Bayanların dünya genelinde siyasette temsili yüzde 25” dedi. Kaşıkırık “Türkiye’de bayanların genel siyasete temsili yüzde 20, bakanlıklarda ise yüzde 5 civarında. Finlandiya, Norveç, İsveç üzere bayan erkek eşitliğinin yaşandığı ülkelerde bayanların siyasette iştiraki yüzde 50’nin üstünde” diye konuştu.
Yerel seçimlerde bayanlara davet yapan Kaşıkırık, “Türkiye’de bayanların lokal siyasette temsili yalnızca yüzde 10. Bayanların muhtarlıklarda, belediye meclis üyeliklerinde eşit temsil edilmesi gerekiyor ki biz bu tabloyu değiştirebilelim. Önümüzde altın pahasında bir ‘fırsat var’ seçim var” dedi.
(Nuray Karaoğlu)
‘HAKLARIMIZ KÂĞITTA…’
KA.DER Genel Lideri Karaoğlu ise “OECD’nin raporuna nazaran Türkiye, parlamentoda bayan temsili konusunda 42 ülke ortasında 36. sırada; Bakanlar Kurulu’nda bayan temsili konusunda ise 42 ülke ortasında 38. sırada. Bu sıralamada parlamentoda bayan temsili konusunda Güney Kore’den sonra, Bakanlar Kurulu’nda bayan temsili konusunda ise Çek Cumhuriyeti’nden sonra gelmekteyiz. Bu bile bizim siyasal haklarımız ve özgürlüklerimizin nasıl kâğıtta kaldığının lakin hayatta uygulanmadığının açık göstergesidir” tabirini kullandı.
Karaoğlu kelamlarını şöyle noktaladı: “TBMM’deki bayanların aktif olabilmesi ve hak kayıplarımızı önlemek için partiler üstü bayan dayanışması göstermeleri mecburidir.”
MODERN CUMHURİYETİN SİMGESİ BAYANLAR…
Atatürk birçok Batılı devletten daha evvel Türk bayanına seçme seçilme hakkı verdi. Bayanlar, belediye seçimlerinde seçme ve aday olma hakkını 3 Nisan 1930’da kazandı. Milletvekili seçme ve seçilme hakkını da 1934 yılında kazandı. Bayanlar 22 yaşında seçme, 30 yaşında seçilme hakkına sahip oldu. Bayanların birinci defa oy kullandığı ve aday olabildiği TBMM 5. devir seçimleri 8 Şubat 1935’te yapıldı.
