Halk ortasında kan emen yakağan olarak bilinen ve sinekten 5 kat daha küçük olan kum sineği, sıcaklarla birlikte yurttaşları rahatsız etmeye başladı. Gözle görmenin çok güç olduğu, rüzgarlı havalarda kaybolan kum sinekleri, bilhassa hayvancılık yapılan yerlerde görülüyor. Duvar çatlaklarına larva bırakarak çoğalan kum sineklerini araştıran Çukurova Üniversitesi Karaisalı Meslek Yüksekokulu Tıbbi ve Aromatik Bitkiler Programı öğretim vazifelisi, birebir vakitte Tıbbi Parazitoloji Laboratuvarı’nda araştırmalar yapan Doç. Dr. Hakan Kavur, Adana’da 8 farklı yakağan çeşidinin kan emme esnasında insanlara ‘şark çıbanı’ hastalığını bulaştırdığını belirtti.
Deri hastalıklarının yanında karaciğer, dalak ve kemik iliğinin makrofajlarını enfekte edip orada çoğalabilen hücre içi parazitik bir enfeksiyon olan ‘kala-azar’ hastalığını da insanlara taşıyabildiğini anlatan Doç. Dr. Kavur, sineğin popülasyonunun bitirilmesinin mümkün olmadığını lakin faal değerlerle denetim altına alınabileceğini vurguladı.
“SİVRİSİNEKLE ÇABA ETMEKTEN DAHA ZOR”
“DALAKTA, KARACİĞERDE BÜYÜMEYE NEDEN OLUYOR”
Şark çıbanın deride geçmeyen yaralara neden olduğu kaydeden Doç. Dr. Kavur, ”Diğer bulaştırdığı hastalık ise kala-azar. Adana’da bu 2 hastalığı taşıyan baskın yakağan tipi Phlebotomus tobbi cinsidir. Bunların fizikî olarak vermiş olduğu kan emme, kaşınma üzere rahatsızlıklardan çok, taşıdığı hastalıklar daha değerli bir mevzudur. Fizikî rahatsızlıklar daha çabuk geçerken bulaştırdığı hastalıklar ise daha geç atlatılıyor. Yakağanlar ısırdığında iç organlar formu dediğimiz lenf düğümlerindeki damarları tıkayarak şişmelere, dalakta büyümeye, karaciğerde büyümeye neden oluyor” diye konuştu.
“BİTİRİLEMEZ LAKİN DENETİM ALTINA ALINABİLİR”
Larva ve erişkinlerle çaba etmek için hayvancılıkla uğraşan kısmın daha dikkatli olması gerektiğini belirten Doç. Dr. Kavur, “Vatandaşlarımıza gübrelerin üzerine lavrasit ilacı sıkmalarını öneriyoruz. Ergin çabasında ise, hayvancılıkla uğraşılan alanlarda ahırlara, eski yapıların olduğu alanlarda ise, duvar çatlaklarına insektisit ilacı uygulamasını yapabilirler. Bu canlıların popülasyonu bitirilemez lakin denetim altına alınabilir.”
