Kahramanmaraş merkezli 6 Şubat zelzelelerinin akabinde Malatya merkezde dükkânları yıkılan esnaf, kendi gayretleriyle kent merkezinde açtıkları tezgâhlarla geçimini sağlamaya çalışıyor. Zelzele sonrasında yaşadığı mağduriyeti anlatan Mesut Turan, “Ayakkabı boyacısı 3 gün içinde buranın analizini, tespitini, sonucunu ortaya koyar fakat bunlar ayakkabı boyacısını adam yerine koymuyorlar, sorun o. Benim seçtiğim adam beni adam yerine koymuyor” dedi.
Kahramanmaraş merkezli zelzelelerde Malatya’da yapıların birçoğu yıkılırken kalanların neredeyse tamamına yakınını da ağır hasar aldı. Sarsıntıyla birlikte ekmek teknesini kaybeden çarşı esnafı, devayı merkezde kendi imkânlarıyla kurduğu baraka tipi iş yerlerinde buldu.
Malatya Büyükşehir Belediyesi’nin çarşı merkezde dükkânları yıkılan esnaflar için şimdi yer belirtmeden, iş yeri açacak imkânı sağlamadan merkezdeki süreksiz tezgâh ve çadırları kaldırma kararı da esnaflar tarafından reaksiyon ile karşılandı. 1973’ten beri Malatya’da esnaflık yapan Mesut Turan, sarsıntıyla birlikte iş yerinin büsbütün yıkıldığını belirterek, sonrasında yaşadığı mağduriyeti lisana getirdi. Turan, “Depremden sonra kendi uğraşımızla, buralarda bir şeyler yapma çalıştık. Bunu yaparken derme çatma yerler ortaya çıktı. Daha sonrasında buraya çok yerden beşerler gelmeye başladı, tezgahlar açmaya başladılar. Beşerler tarafından ‘bu nedir’ diye şikâyetler olacak ki belediye devreye girdi. Bizim buradaki en büyük kasvetimiz, belediyenin burayı organize edememesi. Buradaki esnafın, kimin dükkânı yıkılmış kimin yıkılmamış, kim mağdur kim değil, onları bilmiyor. En büyük külfetimiz bu” dedi.
“Belediye işini yapmıyor”
Mesut Turan konuşmasına şöyle devam etti:
“Belediye Liderine, zabıta müdürüne buranın esnafını ayıklayın, ondan sonra yardımcı olmaya çalışın dedim ancak maalesef bu türlü bir çalışmaları yok. Yetersiz bir belediye yapımız var. Esnaflara konteyner yapıldı. Olmadık yere, yıkımın en bol olduğu yerlerde yüzlerce esnaf konteyneri var. Orada insan yok, biz orada o ticareti yürütemeyiz, mümkün değil. İnsan olmayan yere konteyner vermişler, gidin çekin akşama kadar 4 insan geçmiyor. Oradaki meskenlerin hepsi ağır hasarlı. Koymuş oraya 300 tane konteyner, bomboş bekliyor, kime verse almıyorlar. Herhâlde belediye dedi ki biz rastgele bir yere konteynere koyalım bunlar bu işi yaparlar diye mi düşündü, bilmiyorum. Bu da yeniden belediyenin işini yapmamasıyla alakalı.”
İki hafta evvel zabıta vazifelileri tarafından tezgahların kaldırılması için uyarıldıklarını kaydeden Turan şunları söyledi:
“Bundan 15 gün evvel geldiler, dediler ki ‘bunları kaldıralım’. Biz de bunları kaldırmayacağımızı söyledik. Ailelerimiz var, onlara bakmamız lazım. Belediye Başkanı’na ‘bana bir zabıta maaşı bağla, dükkanım yapılana kadar gelmeyeyim’ dedim. Ben hayatımı idame ettirmek zorundayım. Belediye Lideri kısmen anlar üzere oldu ancak bu sefer alt takımı işi çözemiyor. Geçen toplantı yapıldı tekrar tıpkı şey. Evvel buranın esnafını bir ayıklayın. Gelin teker teker bir bakın, en azından bir toparlama yaparsınız. Burada bir sürü yer yıkıldı. Belediye Başkanı’na buraya 50-100 tane konteyner koyun, o konteynerlere de buranın esnafını yerleştirin’ dedim. İnşaat başlayana kadar bize bir çarşı olurdu fakat yeniden bir çalışma yok. İşin gerçeği sesimizi duymuyorlar. Belediye liderine bir düşmanlığım yok, burada bir misyon dağılımı yapın ve misyonunuzu yapın. Esasen konut ve dükkânımızı gitmiş. Ne yapmamızı bekliyorsunuz. Koca devlet bana 10 bin lira para, 15 bin lira taşınma yardımı vermiş. Bir mesken 50 bin liraya taşınmaz. Benim dükkanım tüm materyaliyle yıkıldı. Ellerinde kayıtları var. Ben devletimi de kötülemek istemiyorum, neyse buna şükür, biz ahiyiz, yeniden toparlanır, tekrar kaldırırız fakat şu an yapılan muamele hiç beğenilen değil.
“Aklınız mı almıyor, ona da hürmet duyuyorum”
Seçtiğimiz vekiller, aslıyla oyun oynamaya başladı. Aslı benim vekili sensin. Ben sana oy vermişim lider, vekil yaptırmışım. İsmi üstünde sen vekilsin. Sen bir aslına dön bakalım, aslın kim senin? Sen dönüyorsun bana ziyan vermeye başlıyorsun. Birazcık çalışma yapın, aklınız mı almıyor, ona da hürmet duyuyorum. Bir tane akıllı adam bulun getirin oraya. Esnaftan bir adam bulun getirin, nasıl olur diye. Bir ayakkabı boyacısına sorsalar, yemin ederim çözer burayı. Ayakkabı boyacısı 3 gün içinde buranın analizini, tespitini, sonucunu ortaya koyar. Fakat bunlar ayakkabı boyacısını adam yerine koymuyorlar, sorun o. Benim seçtiğim adam beni adam yerine koymuyor. Çok bir şey istemiyoruz, bize bir yol açın biz o yoldan ufak ufak gideriz. Dün çoktu, bugün az. Burayı belediye lideri, cumhurbaşkanı yıkmadı, Allah’tan geldi. Yıktı geçti, bir buçuk dakikada her şeyi yıktı geçti, lakin bize, esnafa bir yol verin.
“Ne yapalım, kazan mı kaldıralım?”
Burada şu an sapla saman birbirine karıştı. Elazığ, Diyarbakır, Adıyaman’ın esnafı burada. Geçen gün İstanbul’dan buraya geliyorum, Uçakta yanımdaki kişi ‘Malatya küçük mü büyük mü’ diye soruyor. Sarsıntı olunca biraz küçüldü dedi. Sen nerelisin diye sorduğumda ‘Batmanlıyım, 50 bin lira maaş veriyorlarmış’ dedi. Geldiğimiz hal bu türlü. Burada üst akla muhtaçlığımız var. Bizim bir adamın kimliğine değil aklına gereksinimimiz var. Belediye Lideri, siz orada esnafsınız, şimdilik kalıyorsunuz, size kimse dokunmayacak, biz ona bir deva bulacağız o denli demiş. Lakin deva bulurken de sayın Lider Beydağı’nın doruğunda iki tane konteyner verip de yapmayasınız bu işi. Mümkünse çarşı merkezde bir oluşum yapınız. Yeniden söylüyorum bu belediye burada dükkânı yıkılan esnafı evvel bir ayıklayacak. En değerli öge bu. Ben belediye liderine şunu anlattım. Burada 300 tane esnafın dükkanı yıkıldıysa aslında 150’nin durumu yeterli kenti terk etti. Kalan 150’ninde 75’i köyüne gitti. Kaba söylüyorum olağan. Kalan bu 75 kişinin kaydını alırsan onların işini kolaylaştırırsın. Sen şu anda farkına varmadan 600 kişi ile uğraşıyorsun. Burada 600 tane esnaf varmış üzere duruyor. Ne yapalım kazan mı kaldıralım? Şurayı bana ver, oraya bana ver mi diyelim?”
