BBC Kathija çalışma hayatına dair anılarının emekliliğinde kendisini memnun etmesini umuyor “10 binden fazla bebek doğurttum. Hepsi olağan doğumdu ve bir tek bebek bile doğum sırasında hayatını kaybetmedi.”
Kathija Bibi, 33 yıllık çalışma hayatının akabinde emekli olmaya hazırlanan, bayanlara hayatlarının en şiddetli dönüm noktasında eşlik eden bir hemşire.
Hindistan’da bu müddet zarfında gebelikte anne vefatı oranları çok yüksek düzeylerden global ortalamaya kadar geriledi. Ayrıyeten kız çocuklarına da artık paha verilmeye başlandı. Az çocuk sahibi olmak tercih edilir hale geldi.
Kathija, 1990 yılında Hindistan’ın güneyinde devlete bağlı bir sıhhat ocağında çalışmaya başladığında birinci çocuğuna gebeydi.
“7 aylık hamileydim ve öbür bayanlara yardım ediyordum. Doğumdan 2 ay sonra işimin başına döndüm. Bayanların doğum sırasında ne kadar gergin ve huzursuz olduklarını biliyorum, onları sakinleştirmek ve rahat hissettirmek benim birinci önceliğim.”
Zengin miras
Hindistan’ın güneyindeki Tamil Nadu’da, Villupuram kentindeki bir sıhhat ocağında çalışan Kathija ufak tefek, duru ve ışık saçan bir bayan.
Kathija, çalışma hayatında en büyük ilhamı köyde ebelik yapan annesi Zulaika’dan aldığını söylüyor:
“Çocukken şırıngalarla oynardım. Hastane kokusu benim için çok tanıdıktı.”
Kathija Bibi Kathija kendi annelik tecrübesinin de hamile bayanlara doğum sırasında yardımcı olduğunu söylüyor. Annesinin fakir ve eğitimsiz bayanlara sıhhat hizmeti vermesinin ne kadar değerli olduğunu genç yaşta anladığını anlatıyor:
“Ben işe birinci başladığımda sıhhat ocağında tek bir hekim, iki hemşire ve yedi de hastabakıcı vardı” diyor ve ekliyor:
“İlk yıllar iş o kadar ağırdı ki kendi çocuklarıma vakit ayıramıyordum. Ancak bu sayede çok şey öğrendim.”
Kathija’nın çalıştığı sıhhat ocağında sezaryen imkanı bulunmadığı için gebeliklerde rastgele bir komplikasyon olması durumunda anne adaylarının çabucak tam teşekküllü bir hastaneye sevk edilmeleri gerekiyor.
Hindistan’da 1990 yılında gebelikte anne mevt oranı ortalama 100 bin doğumda 556 vefat civarındaydı.
Aynı yıl her 1000 doğumda 88 bebek hayatını kaybediyordu.
Hükümetin açıkladığı son datalara nazaran ise bugün gebelikte anne vefat oranı 100 bin doğumda 97, bebek vefat oranı ise binde 27 civarında.
BBC Kathija sıhhat ocağında teknik ekipmanların yıllar içinde çok geliştiğini söylüyor. Kathija, sayılardaki bu düşüşün hükümetin sıhhat hizmetlerine yatırımını arttırması ve bayanların daha şuurlu olmasına bağlı olduğunu söylüyor.
2000’li yılların başlarında ne kadar ağır olduğunu şöyle anlatıyor:
“8 Mart 2000 hayatımın en ağır günüydü. İki bayanın doğum sancıları başlamıştı, beni bekliyorlardı. Onların bebeklerini doğurttum. Sonra sıhhat ocağına altı bayan daha geldi.
“O gün işten çıkmak üzereyken yeni doğmuş bebeklerin birbiri gerisine ağladıklarını duyabiliyordum. Çok hoş bir histi. Sıhhat ocağı ana baba günüydü. Herkes çok memnundu.”
Kathija Bibi Kathija Covid19 salgını sırasında da çalışmalarına orta vermemiş. Kathija bugüne dek 100 ikiz ve 6 üçüz çocuk doğurttuğunu söylüyor. 1990’larda sıhhat ocağına doğum sancısı içindeki bir bayanın geldiğini, bayanın ikiz bebekler doğurmak üzere olduğunu düşündüğünü lakin ultrason aygıtı olmadığı için bundan emin olamadığını anlatıyor.
“Kadın birinci çocuğu doğurmasından birkaç dakika sonra ikinci çocuğu da doğurdu. Bebekleri yıkamak için odadan çıktım fakat anne tekrar acı içinde bağırmaya başladı.
“Çok gergindi, ne olduğunu bilmiyordum, hazırlıklı da değildim. Bayanı o kurallarda hastaneye sevk etmek de imkânsızdı.”
Kathija, bayanı sakinleştirmek için karnına masaj yaptığını, bir mühlet sonra da üçüncü bebeğin doğduğunu anlatıyor.
Yerel kayıtlar, Kathija’nın 10 binden fazla bebek doğurttuğunu ve yetkililer tarafından ödüllendirildiğini doğruluyor.
Acı ve kayıp
Kathija artık maddi durumu düzgün olan bayanların doğum yapmak için özel hastanelere gittiğini, sezaryenin giderek daha çok tercih edildiğini söylüyor:
“Annem çok sayıda bayanın doğum sırasında hayatını kaybettiğini gördü. Sezaryen çok hayat kurtardı.
“Ben işe birinci başladığım yıllarda bayanlar ameliyattan korkuyorlardı. Artık ise birçok olağan doğumdan korkuyor ve sezaryeni tercih ediyor.”
Kathija Bibi Kathija torunlarını kendi doğurtmadığı için üzgün. Kathija, gelininin olağan doğum yapmasını umduğunu lakin hastaneye kaldırılması gerektiğini anlatıyor:
“Doğumu ben yapıyor olsaydım sezaryene gerek kalmayabilirdi. Lakin hekimleri ya da sıhhat görevlilerini suçlamıyorum.
“Sadece birçok durumda sezaryene gerek olmadığını, anne adayı gereğince desteklenirse olağan doğumun mümkün olacağını düşünüyorum.”
Kathija, toplumda doğuma ve kız çocuklarına bakışın da yıllar içinde büyük değişim geçirdiğini söylüyor:
“Eskiden kimi babalar kız çocuğu doğurdu diye eşlerini görmeye bile gelmezdi. Birtakım anneler ikinci ya da üçüncü defa kız doğurdum diye saatlerce ağlardı.”
BBC Kathija o kadar çok bebek doğurtmuş ki neredeyse herkes tarafından tanınan biri haline gelmiş. Hindistan’da 1990’larda cinsiyete bağlı kürtajlar ve bebek vefatları o kadar yüksekti ki hükümet hekimlerin bebeklerin cinsiyetini açıklamasını yasaklamıştı.
Kathija, “Ama artık durum değişti” diyor.
Eşi 7 yıl evvel hayatını kaybetmiş. Kızı bilişim mühendisi, oğlu ise Dubai’de makine mühendisi olarak çalışıyor.
Ay sonunda 60 yaşını doldurmasının akabinde emekliye ayrıldığında kendisini neyin beklediğini bilmiyor.
Neyi özleyeceğinden ise emin:
“Yeni doğan bir bebeğin birinci çığlığını duymanın zevkini daima dört gözle beklerdim. Çok sancılı bir doğum yaşamış bir bayan bile o an her şeyi unutur, bebeğinin ağladığını duyunca gülümsemeye başlar. O anları görmek benim için dayanılmaz bir tecrübeydi. Bütün bu yıllar boyunca çok duygusal anlar yaşadım. Bu, şahane bir seyahatti.”
