Dünya Meteoroloji Örgütü (WMO), son periyotta bilhassa kuzey yarım kürede ve dünya genelinde tesirli olan çok sıcaklarla ilgili ikazlarda bulunurken, yeni bir sıcak hava dalgası ise Türkiye’yi tekrar tesiri altına almaya hazırlanıyor.
Boğaziçi Üniversitesi İklim Siyasetleri Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Levent Kurnaz da, sıcak hava dalgalarının tıpkı sel ve taşkın üzere doğal afet olarak kıymetlendirilmesi gerektiğini belirterek acil davette bulundu.
“İKLİM KRİZİNİN ZORLAMASIYLA SICAKLIKLARIN ÇILDIRMASI…”
Prof. Dr. Levent Kurnaz, iklim krizine dikkat çekerek, sıcaklık artışını engellemek için alınması gereken tedbirleri şöyle sıraladı:
“Balkanlar’dan gelen soğuk hava dalgasını, yalnızca Ocak ayında değil, Temmuz ayında da görüyoruz. Balkanlar’dan gelen soğuk hava dalgası, her mevsimde var. Her mevsimde bir günden sonraki güne 10 derece düşüş hiç görmediğimiz, bilmediğimiz bir şey değil. Diğer vakit olduğunda çok şaşırmıyoruz ancak sıcak birden 40 dereceden 20 derecelere düştüğü vakit ‘Ne oluyor?’ diyoruz.
Şimdi sıcaklığın yüksek olması iklim krizi demek. Dün yaşadıklarımız, evvel yaşadıklarımız, onların hepsi biraz daha hani iklim krizinin zorlamasıyla sıcaklıkların çıldırmasıydı. Türkiye’nin pek çok yerinde rekor kırdık. Lakin yalnızca bir gün olması yeterli bir şey. Zira mesela Amerika’nın birtakım yerlerinde 15 gün, 20 gün, 1 ay, 1 buçuk ay devam ediyor. Onlarla kıyaslandığında bizimki bir günde, iki günde geçti gitti. Onun için bu Balkanlar’dan gelen soğuk hava dalgasına şükrediyoruz.”
“SICAK HAVA DALGALARI BİR AFET KABUL EDİLMELİ”
Prof. Dr. Levent Kurnaz, iklim krizine sebep olan etkenleri ise şu halde aktardı:
“Her geçen sene biz atmosfere kömür, petrol, doğal gaz yakıp, karbondioksit saldıkça atmosferde ısınacak. Atmosferin ısınması da sıcaklıkların ısınması manasına geliyor. Türkiye Cumhuriyeti kanunlarına nazaran, sıcaklık bir afet sayılmıyor. Öncelikle en kısa vadede yetkililerin toplanıp yüksek sıcaklıkları, bu sıcak hava dalgalarını bir afet kabul ediyor olmaları gerekiyor. Uzun sürdüğünde de ihtarların yapılması gerekir.
Mesela dün çok söyledik. Açık havada fizikî olarak çalışan çalışanların de temelinde dinlendirilmesi gerekiyor. Ancak kanunen afet sayılmadığı için patronlara bir mecburilik olmuyor personelleri dinlendirmek. Hasebiyle ne kadar çabuk bu afet kapsamına girecek olursa yüksek sıcaklıklar o derece iyi olacak. Tarım çok sıcaklıklardan çok makus etkileniyor. Arizona’da kaktüsler ölmeye başlamış. Sıcaktan ölüyorlar. Onlar bile sıcaklığa dayanamıyorlar. Yani bütün bu tabiatın kısıtlı bir ömür alanı var. Etrafımızdaki bitkiler de o denli kırk dereceye alışkın yapıda değiller, yeni bir bitki deseni oluşturmamız gerekecek.”
“YÜZDE 65’İ YAKTIĞIMIZ KÖMÜR, PETROL, DOĞALGAZDAN KAYNAKLI”
Gelecek 20 yılın daha makus geçeceğinin kesin olduğunu vurgulayan Prof. Dr. Levent Kurnaz, şunları kaydetti:
“İki şey yapmamız gerekiyor. Bunlardan birincisi bu işin daha berbata gitmemesini sağlamak. Yani hiçbir formda geriye dönerek daha düzgün olma talihimiz yok. Ancak daha makûs olmasını engelleyebiliriz. Kömür petrol, doğal gaz yakmaktan vazgeçmek zorundayız. Bu sorunun yüzde 65’i, bizim yaktığımız kömür, petrol, doğalgazdan kaynaklı. Onun için de bizim bu alışkanlıktan en kısa vadede vazgeçerek yenilenebilir kaynaklardan güç üretmeye başlamamız gerekiyor. Bugün bile neredeyse çok geç zira şimdiye kadar ürettiklerimiz daha önümüzde neredeyse 20 sene daha berbata gitmemize neden olacak. Güneydoğu esasen Cizre’de 49.1’i görmüşken 50’yi görür müyüz? 50’ye bir şey kalmamış. İzmir’de dün olduğu üzere, 42 derece rekorunuzsa 43 dereceyi, 44 dereceyi görmek çok bir şey değil. Şile 44.1’di, hasebiyle seneye 45 olur.”
