Türkiye’de 1 Mayıs ve 31 Ekim tarihleri ortasını kapsayan periyot, yangın mevsimi olarak kabul ediliyor. Yaz mevsiminin gelmesiyle birlikte orman yangınları riski de artmaya başladı. 2021 yılı içerisinde Muğla Manavgat’ta çıkan 2 bin 793 orman yangınında 139 bin 503 hektar alan yandı. Bu yangın, uzmanlar tarafından Türkiye yangın tarihinin en büyüğü olarak değerlendirildi.
Türkiye Ormancılar Derneği Başkanı Hüsrev Özkara, yaptığı değerlendirmede, AKP iktidarının 21 yıldır orman yangınlarıyla uğraş konusunda klasik sistemin dışına çıkamadığını, “iklim krizinin orman yangınları üzerindeki etkisini” anlayamadığını söyledi.
Eski çalışma nizamıyla sorunun çözülemeyeceğine dikkat çeken Özkara, “Eski alışkanlıklarıyla sürdürdüğü çalışma sistemi. İster istemez çok önemli sonuçlar doğuruyor. Bunun en somut örneği 2021 yılında Antalya ve Muğla’da yaşanan ya yaklaşık 140 bin hektar orman alanının yanması sonucunu doğurdu. Antalya’da yangın çıkınca telaşla Muğla’daki takımı yardım gayesiyle Antalya’ya yönlendirdiler çabucak ardından Muğla’da yangın çıktı. Bu bile olayı kıymetlendirme senaryolarının nasıl hazırlıksız olduğunu görüyoruz” dedi.
Özkara, şöyle devam etti:
“Biz daima yangın anına odaklanmaya çalışırız, bu çok büyük yanlış. Yangın öncesi çok kıymetli. Şayet yangın öncesinde orman yollarını hazırlayabilmişsek, yangın emniyet şeritlerini elden geçirebilmişsek, yol kenarlarındaki orta ve alt katmanlarının bir an evvel ortamdan çıkarılmasını yangın olmayan periyotlarda başarabilmiş olsaydık, doğal olarak yangın çıksa da baş edilemez hale gelmezdi. Bunların hiçbiri yapılmadı.
“BU KADAR YANILGININ ÜST ÜSTE GELMESİ…”
Diğer yandan orman yangın emekçilerini Maliye Bakanı’ndan alınacak olan takım tertibiyle çözemezsiniz. Mevsimlik olarak bunları çalıştırmaya çalışıyorsunuz. 2021 yılının temmuz ayında orman yangın emekçisi takımları alınmaya başlıyor. Birkaç ay çalıştırılacaklar münasebetiyle yangın dönemi sona ermiş olacak. Bu kadar yanılgının üst üste gelmesi… Birebir vakitte yangınla uğraşta hava araçlarıyla kara gücünün senkronize olması gerektiğini her vakit söylüyoruz.
“YANGINI SÖNDÜRECEK OLAN KARA GÜCÜDÜR”
Hava araçlarının farklı farklı misyonları yangına birinci müdahalede çok değerli. Yangının önünü kesmesi açısından bilhassa helikopterler çok kıymetli. Lakin asıl yangını söndürecek olan kara gücüdür. Şayet biz kara gücünün yangına hazır hale getiremezsek, eğitemezsek başarılı olma talihimiz yok. Bu somut durum ortada dururken Buca Eğitim Merkezi’nin kapatıldığını görüyoruz. (Mayıs 2019’da resmi olarak 9 Eylül Üniversitesi’ne devredildi.) Birebir vakitte eğitimin yalnızca kurumlarla sonlu kalmaması lazım. Kesinlikle bahsin tarafları var. Bu yangına hassas bölgeler turizmin yüklü olduğu bölgeler. Turizm alanındaki bu işin sahipleri elini taşın altına koymalı. Orman bitişiğinde yaşayan köylüler devreye sokulmalı.”
Orman yangınları sıkıntısının Orman Genel Müdürlüğü’nü aşan bir durum olduğunu belirten Özkara, mahallî idarelerle, dernekler ve kamunun farklı kurumlarıyla koordine halinde olması gerektiğini söyledi.
“ASIL FELAKET HER YIL 40 BİN HEKTARLIK SAHA MÜSAADE İRTİFAKA BAĞLI OLARAK ORMAN NİTELİĞİ KAYBEDİYOR”
Özkara, müsaade irtifaka bağlı olarak orman niteliğini kaybeden alanlara da dikkat çekerek şunları söyledi:
“Orman yangınlarının ortalama 9-10 bin hektarlık alanı etkilediğini biliyoruz. Fakat asıl felaket her yıl 40 bin hektarlık saha müsaade irtifaka bağlı olarak orman niteliği kaybediyor. Bu alanlar süratle artmaktadır. O nedenle en az orman yangınları kadar tesirli ve ziyan verecek niteliğe kadar gelmiştir. Öncelikleri belirleyerek bunları yapmak lazım. Kesinlikle toplumun muhtaçlıkları var onlara dikkat etmek lazım.
“10 METREKÜP OLAN ÜRETİM (AĞAÇ KESİMİ) BUGÜN 37 MİLYON METREKÜPE ÇIKTI”
2000’li yılların başında 10 metreküp olan üretim (ağaç kesimi) bugün 37 milyon metreküpe çıkmıştır. 2022 yılında bu da orman ekosistem açısından büyük bir yıkımdır. Ormanların içi boşaltılmakta, parçalanmaktadır. 10 hektardan küçük alanlar 100 ve bin hektarlık alanlardan koparılarak sayı adeti 55 bin ve 120 bin adetlere çıkmıştır. Bu söylediğim son 12 yılda çıkan sayılar.”
