Türkiye’nin en değerli ihracatçı bölümlerinden dokuma ve hazır giyside patron, minimum fiyattaki artışla personellik maliyetinin 800 doları bulduğunu belirterek hükümetten dayanak istedi. Personel sendikaları ise yüklü Avrupa’ya üretim yapan dalın ucuz personelliği savunmasını eleştirerek “Vizyon yarışında Avrupa, emekçi fiyatına gelince Kamboçya örnek alınıyor” dedi.
Hükümetin minimum fiyatı 11 bin 402 TL olarak açıklamasının akabinde iş dünyasında maliyet artışı tartışmaları da gündeme geldi. Emek yüklü çalışan dokuma ve hazır giysi dalı ise 434 dolar olan minimum fiyatın maliyetinin 800 doları bulduğunu belirterek dayanak istedi. Taban fiyatın belirlendiği tarihte 23 TL olan dolarla 495 dolar olan minimum fiyat, yeni iktisat siyasetleri ile 438 dolara geriledi. Lakin dokuma üreticisi Vietnam, Kamboçya üzere ülkelerde minimum fiyatın 120 dolar civarında olduğunu, rekabette zorlandıklarını belirtiyor.
Vietnam, Kamboçya üzere ülkelerin örnek gösterilmesi ise emekçi kesitinde reaksiyonla karşılandı. Personel sınıfını temsilen taban fiyat kurulu masasına oturan Türk-İş’in genel eğitim sekreteri ve Türkiye Dokuma, Örme, Giysi ve Deri Sanayi Çalışanları Sendikası (TEKSİF) Lideri Nazmi Irgat şu görüşleri savundu:
“Avrupa’da da dokuma dalının tartısı var ancak işverenler Vietnam’ı örnek veriyor. Vietnam’da taban fiyat buraya nazaran düşük olabilir lakin çalışanların besin olmak üzere temel gereksinimlerini devlet subvanse ediyor.”
(Nazmi Irgat)
‘ENERJİDEN YAKININ’
Irgat, patronun yıllardır girdi maliyetlerinden yakındığını vurgulayarak şöyle konuştu: “Yıllardır girdi maliyetleri içinde emekçi maliyetlerden bahsederler. Öbür maliyetlerden bahsedemezler zira korkarlar. Meğer paranın maliyeti yani faizler, hammadde, güç yani doğalgaz, başka girdi maliyetleri en büyük hissesi oluşturur. Buradaki maliyetleri ise devlet hafifletebilir. Esasen çalışanların çok büyük bir kısmı yüzde 60’lara 70’lere varan bir oranla minimum fiyatla çalışıyor. Dokuma dalında sendikalılık yüzde 5’lerde. Buna karşın gelip Kamboçya diyorlar. Kamboçya’yla Türkiye bir mi? Burada eserler kaliteli üretiliyor. Türk emekçisi güzel mal üretir. Markalar da birinci derece nitelikli olan malları Türkiye’de ürettiyor.”
(Mehmet Türkmen)
‘BEDAVAYA ÇALIŞSIN İSTİYORLAR’
Birleşik Dokumacılık Çalışanları Sendikası (BİRTEK-SEN) Lideri Mehmet Türkmen ise “Kendi ortalarında vizyon konuşmaları yaparken kendilerini Avrupa’yla kıyaslıyorlar, personel maaşına geldiğinde Kamboçya, Hindistan oluyor. Yoksulluk hududu 30 bin liranın üzerinde. Yalnızca besin için harcanması gereken meblağ yani açlık sonu 13 bin liranın üzerinde. 3 kuruş artırımı, toplumsal sarfiyatları çok görüyorlar. İstiyorlar ki personel bedavaya çalışsın” yansısını gösterdi.
(Adnan Serdaroğlu)
‘ÜCRETLERDE DE AVRUPA’YLA YARIŞIN’
Türkiye Devrimci Personel Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) Genel Sekreteri Adnan Serdaroğlu da maliyet tartışmalarına reaksiyon gösterdi. Serdaroğlu, ulusal gelirde emekçilere düşen hissenin giderek azaldığını hatırlatarak “Tekstil bölümünde ihracata dayalı model üzerinden önemli paralar kazanıldı. Bunu paylaşmak istemiyorlar. Türkiye dünyanın en büyük ekonomileri içerisinde. Buna karşın Kamboçya ile kıyaslıyorlar” sözlerini kullandı.
Ücretlerin düşük olduğunu vurgulayan Serdaroğlu, “Her konuta yoksulluk hududu kadar fiyat girmeli. Avrupa’da fiyatlar buradakinin 4 katı. Lakin buradakiler ömür standartlarını yükseltmek yerine daha çok çalıştırıyorlar” yorumunu yaptı.