Son birkaç haftadır çoğunlukla Senegal, Nijerya, Filipinler üzere ülkelerden olmak üzere Türkiye’deki birçok şahsa WhatsApp üzerinden arama ve ileti gelmeye başladı. Bilişim uzmanı Alev Akkoyunlu, aramaların sebepleri, son vakitlerde sıklaşma nedenleri, ne maksada hizmet ettiği üzere merak edilen bahislerle ilgili açıklama yaptı.
Akkoyunlu, “İletişim devam ettiğinde, karşıdaki kişinin iş imkanları üzere cazip fikir ve tekliflerle geldiğini görüyoruz. Bu kapsamda yaptığınız bir iş karşılığında çıkar sağlayacağınız vaadi ile kredi kartı bilgileriniz isteniyor. Kartınızın etkin olup olmadığını denetim etmek maksadıyla süreç yaptığınız durumlar için üç beş dolar para kartınıza gönderiliyor. Akabinde, kartınızla yüklü ölçüde alışveriş yapıp sizi dolandırabiliyorlar” diye konuştu.
“DOLANDIRMA MAKSATLI OLUYOR”
Aramalardan kendisinin de muzdarip olduğunu belirten Akkoyunlu, “Son birkaç haftadan beri birçok beşere bu arama ve bildiriler geliyor. Muhtemelen bir bilgi sızıntısı kelam konusu oldu. Cep telefon numaralarımız öbürleri tarafından ele geçirilmiş olduğu için üst üste bu formda arama ya da ileti alıyor olabiliriz. Yalnızca Türkiye’de bu durumun olduğunu düşünmüyorum; dünya genelinde birçok kişi bu usul arama ve bildiriler alıyor. Yabancılardan gelen bu aramalar ekseriyetle dolandırma emelli oluyor. Beni arayan numaralara baktığımda aramaların Senegal, Nijerya, Filipinler üzere benimle alakası olmayan yerlerden geldiğini görüyorum. Aramaların yapıldığı numaralarda, ekseriyetle albenili ve ilgi cazibeli birinin profil fotoğrafı kullanılıyor. Sizi arayan ya da ileti atan bir erkek olsa bile bu kişi, aramaya ve iletiye geri dönmenizi sağlamak için hoş bir bayanın fotoğrafını kullanabiliyor. Diyalog devam ettirildiğinde ise karşıdaki kişinin iş imkanları, cazip fikir ve tekliflerle geldiğini görüyoruz. Bugün yalnızca İngilizce değil kimi çeviri uygulamaları kullanarak Türkçe bildiriler da atıldığını söyleyebiliriz” tabirlerini kullandı.
“ÜÇ BEŞ DOLAR PARA GÖNDERİLİYOR”
Akkoyunlu, aramaları açan ya da bildirilere karşılık veren bireylerin sonrasında nelerle karşılaşacağını da şöyle özetledi:
“Diyaloğun devamında size bir ödeme yapılacak vaadi ile kredi kartı bilgileriniz isteniyor. Bugün, yalnızca Türkiye’de değil tüm dünyada ekonomik bir kriz var; birçok kişi kolay yoldan ve süratli biçimde para kazanmak istiyor. Muhakkak bir iş ve uğraş karşılığında kazanç sağlayacağınız vaadi verildiğinde ise bu fikir birtakım şahıslara cazip gelebiliyor. Kredi kartı bilgileriniz verildikten sonra kartınızın faal olup olmadığını denetim etmek maksadıyla süreç yaptığınız durumlar için üç beş dolar para gönderiliyor. Denetim yapıldıktan sonra kartınızla, 3D ile alışveriş yapılamayan bir yerden yüklü ölçüde alışveriş yapıp sizi dolandırabiliyorlar.”
“BAŞKA BİREYLERİN ELİNE GEÇME MÜMKÜNLÜĞÜ ÇOK YÜKSEK”
Son vakitlerde aramaların bu derece artması, ferdî bilgilerin korunup korunmadığına dair soru işaretlerini de ortaya çıkardı. Bilgilerin birçok biçimde sızabileceğini söyleyen Akkoyunlu “Kişisel Bilgilerin Korunma Kanunu’na nazaran birçok kurumun datalarını müdafaası ve bilginin içerden dışarıya sızıntısını engellemesi gerekiyor. Ama bunu yapamayan kurumlar mevcut. Bilgileriniz, bir form ve evrakın ele geçirilmesi ile çalınmış olabilir. Siz çok yeterli tedbirler almış olsanız dahi çalıştığınız kurum o tedbirleri almamış bu yüzden rastgele bir sunucu üzerinde data tabanında sızıntı yaşanmış olabilir, ya da bile isteye datalarınız alıp kasti bir halde kullanılması için üçüncü kümelere satan şahıslar olabilir. Vaktinde; bir market çalışanının, market için doldurulan form bilgilerini alıp bir sigorta şirketine satma teşebbüsü ile karşılaşmıştık. Bu usul durumlarda spesifik olarak ‘şuradan gerçekleşen bir sızıntı’ diyerek aramaların sebeplerini bir duruma bağlamak olmaz. Bilgilerin çok farklı yol ve usullerle öbür şahısların eline geçmiş olma mümkünlüğü çok yüksek” dedi.
“BİREYSEL ŞUUR OLUŞTURMAK GEREKİYOR”
Akkoyunlu, “Açık konuşmak gerekirse yabancı ülkelerden gelen bu aramalar, kısmi olarak oltalama diyebileceğimiz bir dolandırıcılık prosedürüdür. Bugün, dış aramaların hepsi kapatılabilir fakat yurt dışında arama yapması gereken ve irtibatlarını bu formda sağlayan birçok kişi de var. Örneğin ben, İngiltere’de yaşayan kız kardeşimle görüşmelerimizi WhatsApp üzerinden yapıyorum. Bu yüzden regülasyon yapılıp bir kanun ile çizginin yahut dışarıdan gelen aramaları büsbütün kapatılması sağlıklı bir prosedür olmamakla muhtemel bir durum da değil. Bu durumda, ferdî tedbir almak ve ferdi şuur oluşturmak gerekiyor. Her ne kadar ‘sadece bu kâfi değil’ desek bile bunu yapmaya mecburuz zira bugün dış aramaların büsbütün kapatılması çok mümkün değil” diye konuştu.
“MESAJLARA YANIT VERMEYELİM”
Aramalara karşı kişisel tedbir alınmasının çok değerli olduğunu söyleyen Akkoyunlu, hususla ilgili şu tekliflerde bulundu:
“Öncelikle tanımadığımız, bilmediğimiz bireylerden gelen aramaları kabul etmeyip, iletilere yanıt vermeyelim. Rehberimizde olmayan hatta tanıdığımız şahıslardan dahi gelen bildirilere dikkat edelim. Günümüzde, toplumsal mecralarımız çalınabiliyor bu yüzden rehberimizde olan bireylerin dahi bu hedefle bildiri atma durumları olabilir. Bankalardan gelen link, süreç bilgileri, şifrelerinizi güncelleyin üzere bildiriler aldığınızda kesinlikle 2 kez düşünüp o denli hareket etmeniz gerekiyor. Bilhassa WhatsApp üzerinden gelen arama, davet ve bildirilerdeki asıl gaye, bizi inanamayacağımız derecede cazip bir iş, para kazanma teklifi ile ele geçirmektir. Birisi ile bu şekil bir diyaloğun içine girdiğinizde kesinlikle 2 kez düşünmeli ve kredi kartı, banka, şahsî datalarınızı paylaşmamamız gerekiyor. Sizi bu biçimde arayan, üst üste rahatsız eden bireyleri uygulama üzerinden engelleyebilirsiniz. Ayrıyeten haber mecraları çok değerli bir rol oynuyor; bu biçim dolandırılma usulleri olduğu ne kadar çok ifşa edilir ve bilinçlendirilirse o kadar önüne geçinilebilir olur.”
“SADECE BİR DEFA DEĞİL ÜST ÜSTE İKİ SEFER ARADILAR”
Kendisinin de uygulama üzerinden arandığını söyleyen Elif Ertaş şu tabirleri kullandı:
“İki sefer yaşadım, ikisini de engelledim. Ayrıyeten, yalnızca bir sefer değil üst üste iki sefer aradılar. Bir bakıyorum Afrika ülkesi, bir bakıyorum farklı yerden arama geliyor ‘ne alaka’ dedim, hayli garip geldi. Benim bilgilerimin Afrika’da ya da öteki bir ülkede ne işi var? Aramalara hiç yanıt vermeden numaraları engelledim, herkese de bunu öneririm. Aramalara karşılık veren bireyler gördüm, karşı taraf Türkçe karşılık veriyor. Buna herkesin dikkat etmesi gerekiyor.”
“GENELDE PARA KOPARMAYA ÇALIŞIYORLAR”
Kerem Demir ise “Geçen sene benim başıma da bu türlü bir olay gelmişti. Yabancı bir numara satış ya da öbür bir gayeyle sizi arıyor. Ben internete ilan verdikten sonra aranmıştım. Genelde para koparmaya çalışıyorlar, kanmamak lazım ve daima önlemli olmak lazım. Ben direkt engelledim” tabirlerini kullandı.
“ARAMALARIN AÇILMAMASI GEREKTİĞİNİ BİLİYORUM”
Başına bu türlü bir olay gelmediğini belirten Ramazan Okur da “Her gelen iletiye karşılık vermemek lazım, verildiği vakit sonuçlarına katlanılıyor. Bunun çok tehlikeli olduğunu ve aramaların açılmaması gerektiğini biliyorum” dedi.
