AKP’li Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın yeni kabineyi haftasonu açıkladı. Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz olurken Hazine’ye milletlerarası kabul görmüş iktisat siyasetleriyle öne çıkan Şimşek geldi.
Şimşek misyona geldikten sonraki birinci açıklamasında “Türkiye’nin rasyonel bir tabana dönme dışında bir seçeceği kalmadığını” söyledi.
Hükümetin, 2021 Eylül’de başlayan keskin faiz indirimleriyle fiiliyata geçen düşük faiz, yatırım odaklı kredi ve cari fazla siyaseti, cari fazlaya yol açmadığı üzere enflasyonu 24 yılın doruğuna çıkardı, alım gücünün ve döviz rezervlerinin keskin bir formda düşmesine sebep oldu.
Hükümetin son yıllarda izlediği iktisat siyasetlerinin topyekün değişiklik getirebileceği için Şimşek’in kabinede olup olmadığı ve ne kadar hareket kabiliyetine sahip olacağı piyasada yakından izleniyordu.
GÖZLER İKTİSAT KADROLARINDA
Kabine muhakkak olduktan sonra piyasalar TCMB, bankacılık ve sermaye piyasaları düzenleme kurumları, Türkiye Varlık Fonu ve kamu bankaları idarelerindeki değişiklikleri izleyecek.
Erdoğan’ın alışılagelmiş iktisat siyasetlerine daha evvel de yöneldiği lakin süratli bir formda karar değiştirdiğine dikkat çeken analistler bu kapsamda Şimşek’e ne kadar bağımsızlık tanınacağına ve misyonda kalacağı müddetin de değerine vurgu yapıyorlar.
Bir bankanın döviz masası işlemcisi, “Seçim öncesi geldiğimiz yer sürdürülemezdi. Artık ise değişmesi gereken bir finansal sistem var. Bu değişikliği yapacak takım değerli. Bu takımın en değerli ismi Şimşek aşikâr oldu. Artık ise başka takımları takip edeceğiz. Akabinde yabancı yatırımcı için inanç tesisi gerekli. Bu da kolay olmayacak müddet gerekecek. Misyonda kalacakalrına dair garanti gerekecek” dedi.
Kur geçen hafta en yüksek 22.95’e kadar yükselmişti lakin illikit piyasada gerçekleşen bu süreç iptal edildi. Kurda yeni tepe, süreçlerin yeniden hacimsiz gerçekleştiği bir öteki anda görülen 21.8 oldu.
Kur bu gün içi en yüksek 21.32’yi görerek dorukla başladı. Bu bilgilere nazaran TL dolar karşısında seçimlerin birinci tipi öncesine nazaran yüzde 7.3 kıymet kaybederken, sarsıntıdan bugüne yüzde 10.9, yılbaşından bugüne ise yüzde 11.4 kayıp yaşadı. TL’nin son beş yıllık kaybı ise yüzde 80’i aştı.
Euro ise gün içi en yüksek 22.99 ‘la tepe tazeledi.
GOLDMAN SACHS YENİ DOLAR TAHMİNİ
Goldman Sachs tarafından hafta sonunda yayımlanan notta, TL’nin dolar karşısında üç ayda 23, altı ayda 25 ve on iki ayda 28 düzeyine gerileyeceği kestiriminde bulunuldu.
Goldman analistleri notta, “Biz asıl sorunun para ünitesinin keskin biçimde zayıflayıp zayıflamayacağı değil, ne vakit zayıflayacağı olduğunu ve büyük kısmı tek seferde gerçekleşecek bir ayarlama ihtimalinin arttığını düşünüyoruz” sözlerini kullandılar.
Hükümetin “istikrarlı TL”, piyasanın ise kamu denetimli olarak nitelediği TL, uzun müddettir günlük yüzde 0.1-yüzde 0.2 üzere sonlu kıymet kayıpları kaydediyordu. Seçimlerin ikinci çeşidinden sonra ise TL dar banttaki seyrinden çıkarak günlük yüzde 2’ye yaklaşan paha kayıplarına başladı. Bankacılar dolar/TL’nin mevcut siyasette daha fazla rezerv kaybı yaşanmaması için daha da yükselmesi gerektiğini lakin son paha kayıpları ile birlikte daha makul düzeylerin de yaklaşmış olabileceğini belirtiyorlar.
Rezervlerden altın satışları da devam ederken, net rezervler de -4.4 milyar dolar ile 2002 yılında başlayan bilgi tarihinin en düşük düzeyine geriledi.
Rezerv yeterliliği piyasalarda en kıymetli kaygı kaynağı ve piyasaların iktisat siyasetlerine uzun vadede sürdürülebilir olmadığı tenkitlerinin de kaynağı durumunda.
TL’nin paha kaybını sonlu tutmak için TCMB, seçimin birinci çeşidinden evvelki haftada 9 milyar dolar rezerv kaybederken iki seçim ortasındaki birinci hafta 3.5 milyar dolar, ikinci hafta 3.1 milyar dolar rezerv kaybı daha yaşadı.
Döviz piyasasının tersine kamu kısıtlarının bulunmadığı piyasalarda ise reaksiyon farklı boyutta. Bankacılık öncülüğünde borsada geçen hafta sert yükselişler görülürken eurobond getirileri ve CDS ise sert düştü.
Bankacılar CDS’in 600 baz puan (bp) altına indiğini, seçimlerde görülen 700 baz puan civarındaki düzeylere nazaran 100 bp üzerinde düşüş olduğuna dikkat çekiyorlar.
Seçimler periyodunda neredeyse durma noktasına gelen kredi piyasasında şimdi bir toparlanma görülmedi.
DOĞALGAZ FİYATI İLE GERİLEYECEK ENFLASYON İZLENECEK
Bugün iç bilgi gündeminde Mayıs ayına ait TÜFE ve ÜFE bilgileri ile Cumhurbaşkanı Yardımcısı olarak misyona başlayacak Cevdet Yılmaz’ın mümkün açıklamaları izlenecek.
Tüketici Fiyatları Endeksi’nin (TÜFE) Mayıs ayında hükümetin fiyatsız doğalgaz dağıtımının enflasyon verisi hesaplamasına katılması ile aylık 0.2yüzde düşmesi, yıllık TÜFE’nin ise Aralık 2021’den beri en düşük düzey olan yüzde 39.2’ye gerilemesi bekleniyor. Reuters anketinin medyanı doğalgaz hesaplaması öncesi aylık TÜFE’nin yüzde 2’nin üzerinde artacağını gösteriyordu.
