Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), Türk lirası (TL) mevduatları artıracak, Kur Muhafazalı Mevduat’ı (KKM) azaltacak düzenlemeye gitti.
Buna nazaran, bankalara, vadesi gelen kur muhafazalı mevduat hesaplarını standart TL mevduata dönüştürme amacı getirildi. Bu mevzudaki kriterleri tutturamayan bankalar ek menkul değer tesisine mecbur olacak.
CHP Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, Merkez Bankası’nın kararını toplumsal medya hesabında yaptığı paylaşımlar ile eleştirdi.
CHP Başkanı Kılıçdaroğlu, “Bu programla orta vadede KKM’den nasıl çıkacağınızın yol haritasını kamuoyuna açıklayın. Aksi halde millet ve tarih huzurunda çok ağır vebal ödersiniz” sözlerini kullandı.
Haftasonu piyasalar kapalıyken yine “kervan yolda dizilir” anlayışıyla, birtakım kararlar açıklandı. Alelacele alınan bu kararlar elbette sebepsiz değil. “Harç bitti, yapı paydos!” dememek için; suyunu çeken tulumbaya dolambaçlı yollardan su taşımaya çalışıyorlar.
— Kemal Kılıçdaroğlu (@kilicdarogluk) August 20, 2023
Kemal Kılıçdaroğlu’nun açıklamaları şu halde:
“Haftasonu piyasalar kapalıyken yeniden “kervan yolda dizilir” anlayışıyla, birtakım kararlar açıklandı. Çarçabuk alınan bu kararlar elbette sebepsiz değil. “Harç bitti, yapı paydos!” dememek için; suyunu çeken tulumbaya dolambaçlı yollardan su taşımaya çalışıyorlar.
TCMB, bir yandan bankaların yabancı para mecburî karşılıklarını artırarak kuruyan döviz rezervlerini makyajlamaya; başka yandan bankaların menkul değer tesisleriyle oynayarak, kapısının önüne terk edilen Kur Muhafazalı Mevduatın (KKM’nin) yükünü hafifletmeye uğraşıyor.
Rakamlar ortada… 17 Ağustos itibariyle, “TCMB net döviz konum açığı (SWAP dahil)” 61 milyar $. “Kasa sıfır” demek için; 61 milyar $’a gereksinim var. TCMB’nin bilançosunda takip ettiği şimdi gerçekleşmemiş kur farkı ziyanı ise 706 milyar lira.
“KKM’DEN KAYNAKLANAN ZİYAN 565 MİLYAR LİRA”
Yine 17 Ağustos itibariyle TCMB’nin, büyük ölçüde KKM’den kaynaklanan ziyanı 565 milyar lira. Hazine’nin geçen yıldan bu yana KKM için ödediği 152 milyar lira da eforu. Bu ülke bu türlü bir ekonomik yıkım ve soykırımla daha evvel hiç karşılaşmadı.
“En makus senaryoda bile Hazine’ye yük gelmiyor” dedikleri KKM uygulaması; ülkenin kaynaklarını emen koca bir kara deliğe dönüştü. Sebep oldukları yüksek enflasyon Türk Lirasının “değer biriktirme” fonksiyonunu büsbütün yok etti. KKM, dolarizasyonu çok yüksek düzeylerde katılaştırdı.
Biz bunların olacağını daha evvel söyledik. Saray Hükümetini tekraren uyardık. Bu problemleri nasıl aşacağımızı “Ortak Siyasetler Mutabakat Metni” ile ortaya koyduk. Bugün geldiğimiz noktada haklı çıkmaktan hiç keyifli değiliz. Bu ağır yükü 85 milyon daima birlikte ödeyeceğiz.
Bütüncül bir program yerine, modül başına alınan kararlarla bu sorun çözülemez. KKM bu halde tasfiye edilemez. Kesim başına alınan kararlar vatandaşlarımızı ve piyasaları daha da ürkütebilir. Kaş yapayım derken, göz çıkarılabilir.
“KASADA DÖVİZ YOKKEN NASIL KARŞILANACAK?
TCMB’nin son aldığı kararlarla ya bankalar mevduat faizlerini önemli biçimde artıracak; ya da yüksek enflasyon ortamında millet KKM’den dövize koşacak. Pekala, kasada döviz yokken bu nasıl karşılanacak?
Artık havanda su dövmeyin. Önümüzdeki bir yılda çevrilmesi gereken dış borç 206 milyar $. Hazine’nin yalnızca önümüzdeki dört ayda ödeyeceği dış borç 4,5 milyar $. Ancak öteki tarafta ülkemizin döviz durum açığı arşa çıkmış.
Vatandaşlarımıza ve piyasalara inanç verecek bir programı artık derhal açıklayın. Eylül’de açıklayacağınız Orta Vadeli Program bu çerçevede değerli bir fırsattır. Herkese itimat verecek para, maliye siyasetleriyle, dengeli bir makro ihtiyati çerçeveyi ortaya koyun.
Bu programla orta vadede KKM’den nasıl çıkacağınızın yol haritasını kamuoyuna açıklayın. Dolarizasyonu ve ülkemizin risk primini nitekim düşürmek istiyorsanız, bu söylediklerimi kesinlikle yapın. Aksi halde millet ve tarih huzurunda çok ağır vebal ödersiniz.”
