Son periyotlarda gelişmiş yapay zeka örneklerinin hayatımıza dahil olmasıyla hayat standartlarımızda yaşanacak değişimler tartışma konusu oldu. Teknoloji müellifi Ümit Alan, yapay zekanın hayatımızdaki yerinin ilerleyen devirlerdeki varlığına ait Cumhuriyet TV’ye konuştu.
“ULUSLARÜSTÜ YAPAY ZEKA DÜZENLEME KOMİTESİ KURULMALI”
AKP’li Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın sesini taklit ederek dolandırıcılık yaptıktan sonra tutuklanan şahsı hatırlatan Alan, kelamlarına şöyle başladı:
“Yapay zeka artık insan zekâsıyla rekabet edebilecek seviyelere erişti. Bu teknoloji bu üslup dolandırıcılıklara yer hazırlıyor. Bu da deep fake teknolojisi, hem manzarada hem de seste büsbütün birebire yakın taklit edebiliyor. Birçok deep fake görüntü çıktı, geçtiğimiz yıllarda bu sayede Kemal Sunal, Barış Manço reklamlarda oynadılar. Örneğin artık Marilyn Monroe’nun sinemasını tekrar çekmek mümkün. Teknoloji buna müsaade verirken yasal düzenlemeler tıpkı süratte gitmiyor. Aslında sorun da burada çıkıyor. Yapılan gerçek görüntülerin da ‘bu aslında yapay zekayla üretilmiştir’ diye yalanlanması tehlikesi var. O denli bir yerdeyiz ki gerçek görüntüler yalanlanabilir, palavra görüntüler çıkabilir, hakikat büsbütün karmaşıklaşabilir. Burada hakikat kaybına yol açar. Hakikatin kaybolduğu yerde ne uygarlık ne de demokrasi kalır. Buna karşı tüm ülkelerin biraraya gelip Birleşmiş Milletler, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi üzere uluslarüstü bir yapay zeka düzenleme komitesi kurması ve bununla uğraş etmesi gerekir. Bütün dünyayı ilgilendiren bir problemle karşı karşıyayız.”
“BİRÇOK İNSANIN MESLEĞİ KAYBOLACAK”
Alan, kimi meslek kümelerinin tehlike altında olduğunu belirterek, “Bu evrede birçok insanın mesleğinin kaybolduğunu göreceğiz. Avukatlıktan, doktorluğun kimi etaplarından, mali müşavirlik birçok data ile çalışan meslek kümesi tehlikede. Tıp alanında birçok gelişmelere yol açabilir. Bir yandan da yepisyeni meslekler yaratabilir. Prompt mühendisliği üzere meslekler çoğalabilir. Bir zaman başlıyor. Bu periyot de hem heyecanlandırıcı hem de korkutucu” tabirlerini kullandı.
“YAPAY ZEKA HİS KAZANMAZ”
İnsan zekasındaki hislere yapay zeka ile ulaşılamayacağına vurgu yapan Alan, “Yapay zekanın hiçbir vakit his kazanmayacağını düşünüyorum. İnsan her vakit farklı olacak, kâfi ki insan olduğunun farkında olsun ve insan olduğu özelliklerin, vicdanının hislerinin, aklının, mantığının altını çizsin. Yani birlikte dünyanın kıt kaynaklarını adil paylaşmanın yollarını bulsun. Yoksa robotların yaşadığı bir dünya olacaksa bizim varlığımız zati tartışmalı olacaktır. İnsan, insan olduğu taraflarını öne çıkararak yapay zekayla gayret edebilir” diyerek gayret sistemlerine değindi.
“BİR TARAF ZENGİNLEŞİRKEN BİR TARAF FAKİRLEŞECEKSE…”
Yapay zekanın yaşama sunduğu imkanları lisana getiren Alan, ondan gerçek randımanı almanın şartlarını şöyle sıraladı:
“Yapay zeka bizim çok yeterli bir asistanımız olabilir, hayatımızda pek çok şeyi kolaylaştırabilir. Şu anda da pek çok yararı var. Hayatımızın her alanına sirayet etmiş durumda. Yapay zekanın regülasyonlarını âlâ yapabilirsek, hukukunu düzenleyebilirsek, sonlarını koyabilirsek insanlık olarak o vakit hayatımızı çok kolaylaştıracaktır. Örneğin otonom araçlar trafik kazalarını azaltacaktır. İnsanlar daha az çalışacaktır ve haftalık iş günü sayısı tahminen de 2-3’e düşecektir ve insanların geliri artmaya devam edecektir. Lakin insanlık bugüne kadar yaptığı yanlış bölüşüm paylaşım siyasetlerine ve kapitalizm kendi hırslarıyla ilerlemeye devam ederse o vakit yapay zekanın da bir yararı olmaz. Minimum bir gelirin hiç çalışmadan herkese dağıtılması ve birçok işi makinaların yapması, kozmik temel gelirdir. Bunda uzlaşabilecek miyiz? Bu gelir paylaşımında bir taraf zenginleşirken bir taraf işlerini kaybedecek ve fakirleşecekse bu insanlığı güzel bir yere götürmeyecektir. Yapay zekadan gerçek randımanı alabilmek için insanlığın kıt kaynakları bölüşmenin âlâ bir formülünü bulması gerekiyor.”
“FELSEFE EĞİTİMİNİ ÖNEMSEMEMİZ LAZIM”
Alan, ileriye dönük planlamalar yapılması gerektiğinin altını çizerek, “Yapay zekalar öğrenen aletler, öğrenerek kendilerini geliştirirler, öğretenler de beşerler. İdeolojinin teknoloji ile birleşmesi şu anda insanlığı çok farklı bir yere götürüyor. Yapay zeka, yalnızca teknologlar yahut bilgisayar yazılımcılarına değil, onlarla bir arada çalışacak nitekim niyet, ideoloji üretebilen insanlara bağlı hale gelecek. O yüzden artık okul öncesi çağdan itibaren hem dijital medya okuryazarlığını hem de ideoloji eğitimini önemsememiz lazım” dedi.
