“Denizler seyahate çağırır durur da beni/ Gitmem, düşünerek geri döneceğim günü./ Ben büyük rüzgarları severim; büyük olsun / Aşkım da hasretim de hepsi, her şey ve mahzun.” dizelerinin de ortalarında bulunduğu, unutulmaz yapıta imza atan Ahmet Muhip Dıranas, vefatının 43. yılında anılıyor.
AHMET MUHİP DIRANAS’IN HAYATI
Ahmet Muhip Dıranas; Galip Efendi ile Seniha Hanım’ın oğlu olarak 1909’da dünyaya geldi. Başarılı edebiyatçı, kimi kaynaklara nazaran İstanbul, kimi kaynaklara nazaran ise Sinop’un Salı Köyü’nde doğdu. Orta tahsiline “Taş Mektep” olarak anılan Ankara Erkek Lisesinde devam eden şair, Faruk Nafiz Çamlıbel ve Ahmet Hamdi Tanpınar‘ın öğrencisi oldu.
Ahmet Muhip Dıranas’ın “Bir Kadına” isimli birinci şiiri, 1926’da “Muhip Atalay” imzasıyla Ulusal Mecmua’da yayımlandı. Lisede Fransızca öğrenen usta edebiyatçı, 1931’de mezun oldu, 1932’ye kadar Hakimiyet-i Ulusala gazetesinde çalıştı. Dıranas, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesini 2. yılında bıraktı. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi İdeoloji Kısmına devam eden Dıranas, birebir anda Hoş Sanatlar Akademisi’nde kütüphane müdürlüğü yaptı, akabinde Dolmabahçe Fotoğraf ve Heykel Müzesi’nde müdür yardımcılığı misyonunu üstlendi.
Şairin çeşitli mecmualarda yer alan şiirleri, 1974’te “Şiirler” ismiyle İş Bankası Kültür Yayınları tarafından yayımlandı. Tevfik Fikret’in “Rübab-ı Şikeste” yapıtını Türkçeleştirdiği “Kırık Saz” isimli çalışması da tekrar birebir yayın tarafından okuyucuyla buluştu. Zafer gazetesinde köşe yazıları kaleme alan Dıranas, tiyatro yapıtları, çeviri ve adapteler, inceleme ve makalelere de imza attı.
AHMET MUHİP DIRANAS KİMDİR?
Hece şiirinin son jenerasyonu denilebilecek şairler ortasında yer alan Ahmet Muhip Dıranas; kendinden bir iki nesil sonrası şairler üzerinde, uzun müddet tesirli olmuştur. O da hocası Tanpınar üzere az yazmış, seyrek yayımlamış, şiirlerini şiire başladıktan neredeyse elli yıl sonra kitaplaştırmıştır. Gerek Fransız şiiri, gerekse kendinden evvelki kuşaktan ustaları Ahmet Haşim ve Ahmet Hamdi Tanpınar’dan aldığı tesirleri sanatına yedirerek özgün bir şiire ulaşmıştır.
AHMET MUHİP DIRANAS’IN YAPITLARI NELERDİR?
Halkevleri Amatör Fotoğraf ve Fotoğraf Sergileri
Gölgeler
Finten
Şiirler
Oyunlar
Kırık Saz
Yazılar
AHMET MUHİP DIRANAS NE VAKİT ÖLDÜ?
Ankara’da 21 Haziran 1980‘de 71 yaşında hayatını kaybeden Dıranas, vasiyeti üzerine Sinop’a defnedildi.
“ÇEVREYİ TESİRİ ALTINA ALACAK BİR GÜCÜ VARDI”
Eşi Münire hanım, TRT’nin hazırladığı bir programda, “Ahmet Muhip Beyefendi çok duygusal bir insandı. Etrafın tesiri altında çok kalırdı. Kendisinin de ayrıyeten çevreyi tesiri altına alacak bir gücü vardı.” tabirini kullanmıştı.
Aynı programda Dıranas, tiyatronun kelamın aksiyon ve aksiyon haline gelişi olduğunu belirterek, şunları söylemişti:
“Sözsüz bir tiyatro düşünmek hiç elbet mümkün değildir. Sonra tiyatronun bir tanımını de yapmak gerekir. Tiyatro yalnızca bir güldürü ya da yalnızca bir ağlatı değildir hiç elbet. Beşere insanın kendisini keşfettiren, beşere bir şeyler katan, insanın birtakım gizlerini yine buldurup çıkaran bir aksiyondur tiyatro.”
