İstanbul’da kiralar bir yılda yüzde 100’den fazla arttı. Bir yandan uygun fiyata konut bulmak güç hale gelirken öte yandan binlerce meskenin boş olduğu biliniyor. İstanul’un kanayan yarası haline gelen konut sorununun yanında taksi meşakkati da varlığını sürdüyor.
İstanbul Büyükşehir Belediyesi Genel Sekreter Yardımcısı Buğra Gökce, İstanbul’da yaşanan konut ve taksi sorunlarının kaynağına dağinirken, tahlil yollarını Cumhuriyet TV’ye anlattı.
“KAMU, YÜKSEK GELİR KÜMESİNİN RANT MARJINDAN YARARLANDI”
Yaşanan konut sorununda uygulanan siyasetlere dikkat çeken Gökce, “Toplu Konut Yönetimi (TOKİ) birinci önceliğini toplumsal konut üretmek, alt ve orta gelir kümelerine başını sokabileceği uzun vadeli kredi imkanlarıyla konut üretmek yerine çok daha fazla kaynak geliştirme projesi ismi verilen, orta-üst kümelerine konut üretme işlerine yöneldi. Hasebiyle kamu, piyasayı düzenleyici işleri yapabilmek yerine piyasanın kendi gidişatına uymuş, oradaki yüksek gelir kümesinin sağladığı rant marjından kamu eliyle yararlanmış oldu” tabirlerini kullandı.
“İSTANBUL’DA 450-750 BİN ORTASINDA BOŞ KONUT OLDUĞUNU VARSAYIM EDİYORUZ”
Gökce, İstanbul’da yüzbinlerce ‘boş konut’ olduğunu vurgulayaraj kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Boş, kamu elindeki emlaka yüksek katlı lüks konutları yapıldı. Bunlar yüksek fiyatlı alıcılar buldu. İstanbul dışından çok sayıda insan İstanbul’a yerleşti. İstanbul’da yatırım yapacak beşerler burada 3’üncü, 5’inci konutlarını aldı. Bu konutları alan vatandaşların bir kısmı de bunu bir yatırım aracı haline getirdikleri için boş tutmaya başladılar. İstanbul’da 450-750 bin ortasında boş konut olduğunu iddia ediyoruz. Çünkü bunların bir kısmı için talebi büyüten yabancıya gayrimenkul satışı ve kiralayarak burada oturmak isteyen mülteciler eklendi. Dolayısyla pasta sonlu, ancak bu pastanın alıcıları da bizim paramızın kıymet kaybetmesiyle bizden daha fazla erişme imkanı olan yabancı uyruklular geldi. Dolayısyla bizim dezavantajlı vatandaşımızın vereceği paradan daha fazlasını çok daha kolay yabancı uyruklular verdiği anda bizim vatandaşımız başını sokacak meskeni bulmakta zorlanır hale geldi.”
“YABANCIYA GAYRİMENKUL SATIŞINA AİT KISITLAMALAR GETİRİLMELİDİR”
Sıkıntıların tahliline ait yol haritası sunan Gökce, “En dezavantajlıya yönelik konut arzı sağlayacaksınız. Devlet eliyle toplumsal konut üreteceksiniz. Toplu Konut Yönetimi temel vazifesini bu halde sağlayacak. Devlet, desin ki ‘evini boş tutanlara bir yaptırım uyguluyorum’ ve bir vatandaşın 2’nciden fazla konutu olduğunda katlamalı emlak vergisi uygulamalıdır. Birebir devlet, yabancıya gayrimenkul satışına ait kesinlikle kısıtlamalar getirmelidir. Öncelik kendi vatandaşımızda olmalıdır. Çünkü yabancı asıllı vatandaşın konutu alıp sonra kiraya vermeme eğilimde olduğunu görüyoruz” açıklamasında bulundu.
“PAYİTAHT İSTANBUL HASRETİYLE…”
Esas olarak bunun büyük bir planlama sorunu olduğunu belirten Gökce, “İstanbul’un metropoliten planı İstanbul’un daha fazla büyümemesini öngörüyor. Bunun olması için İstanbul’da daha fazla sanayi ağırlaşması yapmamak gerekir, anadoluda birtakım gelişme odakları tanım etmelidir, lisans eğitimi İstanbul’da verilmesi gereken bir üniversite eğitimi olamamalıdır. Lisansüstü ya da doktora eğitimi eğitimleri sırf olmalıdır. Lakin İstanbul’a finans merkezi yapıyoruz diye Ankara’nın işlerini çektik. Bir payitaht İstanbul hasretiyle İstanbul’a ağırlaştırmaya çalışmak İstanbul’un düzgünlüğüne olmamamıştır” diyerek planlama metotlarını açıkladı.
“BENZER KENTLERİN YARI ÖLÇEĞİNDE TAKSİ SAYISINA SAHİBİZ”
İstanbul’un öteki kanayan yarası ise taksi sorunu. Gökce, bin 803 minibüs ve 322 taksi dolmuşun taksiye dönüştürülmesi projesini hatırlatarak, ”Bu bin 803 tane minibüs tane trafiğe katılırsa sayı yüzde 10 artar, can suyu olur, yetmez lakin düzgün olur. Natürel bu daha süratli hayata geçecekken ülkenin içinde bulunduğu kriz, seçim, krediye erişme sorunlarından ötürü bir ölçü gecikti. Şu anda 500 civarındaki taksimiz dönüşmüş vaziyette. Yaz ayları sonrasında sayının artacağını, yıl çıkmadan da bitireceğimizi düşünüyoruz. Bu yüzde 30 daha değerliye hizmet veriyor. Vatandaşlardan olumlu dönüşler oldu. Dünyadaki emsal kentlerle kıyaslandığımızda taksi sayımız az. Misal kentlerdekinin yarı ölçeğine sahip taksi sayısına sahibiz” dedi.
“3 BİN YENİ TAKSİNİN ESNAFA SATILMASINI ÖNERECEĞİZ”
Önümüzdeki günlerde Ulaşım Uyum Merkezi’ne (UKOME) sunacakları teklifleri lisana getiren Gökce, “Biz bu taksilerin sayısını arttırmak manasında yeni bir düzenleme yapacağız. Önümüzdeki hafta UKOME’ye bu şartlarda, esnafa satılması tarafında 3 bin yeni taksi teklifiyle gidiyoruz. Fakat bu esaslı bir sorun. Çünkü İstanbul’da artık taksicilik faaliyeti bir küçük esnaf faaliyeti olmaktan çıkmış. Ortaya kiracı, galerici girmiş, birçok kere aracın sahibi aracını kimin kullandığını bilmiyor. Dolayısyla bu bir yatırım haline getirilmiş” tabirlerini kullandı.
“İSTANBUL’DA YİNELENMİŞ PLAKA OLDUĞUNU DÜŞÜNÜYORUZ”
Taksi azlığından kaynaklanan sorun sonucunda yaşanan yasa dışı sıkıntılara yönelik konuşan Gökce, “Istanbul’da yinelenmiş plaka olduğunu düşünüyoruz. ‘Ben karşının taksisiyim’ diyen taksileri bir kısmının plakasının birebir anda iki tarafta görünmemek için karşı tarafa geçmediğini düşünüyoruz. İstanbulda bu tekrarlanmış, yasa dışı nakliyeciliğe yönelik tüm gücümüzle kontrol düzeneği kurmaya çalışıyoruz” açıklamasında bulundu.
“ULAŞIMA ARTIRIMI GÜNDEME GETİRECEĞİZ”
Akaryakıt artırımlarının akabinde İstanbul’da toplu ulaşıma artırım geleceğini birinci sefer duyuran Gökce, kelamlarını şöyle noktaladı:
“Hayat pahalılığının geldiği nokta hem taksi esnafını hem de tüm ulaşım esnafını yaşayamaz hale getirmiş vaziyette. Münasebetiyle önümüzeki UKOME’de ulaşıma bir de artırım kelam konusu olacak. Bizimki artırım, öteki kurumlarınki güncelleme oluyor. Ben yanlışsız tabiriyle çekinmeden söyleyeyim. Tüm ulaşım unsurlarları için istediğimizden değil, mecburen artırım teklifini getireceğiz.”
