12 Haziran 2011 Genel Seçimleri öncesinde AKP’nin seçim beyannamesi 2023 gayeleri üzerine kurulmuş, 12 yılda yapılması planlanan onlarca vaat sıralanmıştı.
Bu seçim kampanyası sandıkta da karşılık bulmuş, parti seçimlerde yüzde 49,95 oy oranını yakalamıştı.
AKP’nin 2011 genel seçimleri öncesinde ‘Türkiye hazır, gaye 2023’ başlığıyla duyurduğu 2023 amaçlarında bugün ortaya çıkan tablo farklı oldu.
Ekonomist Şenol Babuşcu, Diken’in yaklaşık 8 ay evvel aktardığı haberi günümüzdeki bilgiler ile güncelledi.
Şenol Babuşcu, toplumsal medya hesabında ‘AKP’nin 2011 genel seçimleri öncesinde ‘Türkiye Hazır, Maksat 2023’ başlığıyla duyurduğu 2023 amaçları bugün ne durumda?’ başlıklı paylaşımıyla AKP’nin vaatlerinin bugün ne durumda olduğunu sıraladı.
AKP’nin 2011 genel seçimleri öncesinde ‘Türkiye Hazır, Hedef 2023’ başlığıyla duyurduğu 2023 hedefleri bugün ne durumda?
1) Türkiye’nin dünya ekonomileri arasındaki sıralaması
2011’de Türkiye dünyanın en büyük 17’nci ekonomisiydi. Parti ve Erdoğan’ın defalarca vurguladığı amaç…— Şenol Babuşcu (@senolbabuscu) August 23, 2023
AKP’nin 2023 vaatleri bugün ne durumda?
1) Türkiye’nin dünya ekonomileri ortasındaki sıralaması
2011’de Türkiye dünyanın en büyük 17’nci iktisadıydı. Parti ve Erdoğan’ın tekraren vurguladığı emel ise 2023’te birinci 10’a girmekti. Bugün Türkiye sıralamada dört sıra gerilemiş durumda ve 21’inci sırada.
2) Enflasyon
2011’de “Enflasyon tek haneli sayılara inecek“ vaadi lisana getirildiği sırada Türkiye’de enflasyon, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) bilgilerine nazaran yıllık bazda yüzde 10,43 düzeyindeydi. 12 yıl sonra ise oran TCMB beklentisi % 58
3) İşsizlik
2011’deki kıymetli ekonomik vaatlerden biri de yüzde 9,8 olan işsizlik oranını yüzde beşin altına çekmekti. Türkiye’deki işsizlik oranı bugün yüzde 9,6.
4) Kişi başına düşen ulusal gelir
AKP’nin 2023 için vaat ettiği kişi başına düşen ulusal gelir 25 bin dolardı. Bu ölçü 2011’de 10 bin 444 dolarken bugün yaklaşık 500 dolar gerileyerek 9 bin 961 dolar düzeyine düşmüş durumda.
5) Gayri safi yurt içi hasıla
Gayri safi yurt içi hasıla 2011’de 772 milyar dolarken 2023 için hedeflenen ölçü 2 trilyon dolardı. Ölçü, 2022 yılında 800 milyar dolar düzeyindeydi.
6) İhracat
2011’de 135 milyar dolar olan ihracatın 12 yılda yaklaşık dört katına çıkarılarak 500 milyar doları bulması hedefleniyordu. İhracatın 2023 yılında 300 milyar $ gerçekleşmesi bekleniyor.
7) İstihdam
2011’de yüzde 49,9 olan istihdam oranının yüzde ellinin üzerine çıkarılması hedefleniyordu. Bugün oran yüzde 48,6.
8) Turist sayısı
Türkiye’ye gelen turist sayısını 50 milyona çıkarma maksadı konulurken ülkeye bir yılda gelen turist sayısı 31 milyon düzeyindeydi. 2023 yılında 40-45 milyon turist gelmesi bekleniyor.
9) Turizm geliri
50 milyonluk turistin 50 milyar dolarlık gelir yaratması bekleniyordu. Lakin 2023 yılında 40-45 milyar $ turizm geliri bekleniyor.
10) Bölünmüş yol
36 bin 500 kilometrelik bölünmüş yol uzunluğuna 2023’te ulaşılması hedefleniyordu. 2011’de uzunluk 21 bin kilometreyken 12 yılda 6 bin kilometre daha yol yapılmış durumda. Bugün toplam uzunluk 27 bin kilometre.
11) Otoyol
2011’de 2 bin 119 km olan otoyol uzunluğunun 2023’e kadar 7bin 500 km’ye çıkarılması hedefleniyordu. Karayolları Genel Müdürlüğü’nün datalarına nazaran bugünkü toplam otoyol uzunluğu 3bin 500 km.
12) Demiryolu ağı
2011’de 11 bin km olan Türkiye’deki demiryolları uzunluğunun, 2023’e kadar iki katına çıkarılması hedefleniyordu. Bugünkü uzunluk ise 12 bin 800 km.
13) Yüksek süratli tren demiryolu ağı
2011’de 444 km uzunluğunda olan ağ için yüksek bir gaye konmuştu: 10 bin km. Lakin bugün Türkiye’de bulunan yüksek süratli tren demiryolu uzunluğu Milletlerarası Demiryolları Birliği’nin 2022 raporuna nazaran bin 52 km.
14) Yoksulluk oranı
2011’de yüzde 16,1 düzeyinde olan yoksulluk oranı bugün yüzde 11,4’e düşmüş durumda. Fakat 2023 için hedeflenen oran yüzde 10 düzeyinin altıydı.
15) Türkiye’nin dünya mal ticaretindeki payı
Pay 2011’de yüzde 0,8 iken 2023 için hedeflenen oran yüzde 1,5’ti. Lakin oran bugün yüzde 0,4’e düşmüş durumda.
16) Yapı materyalleri ihracatı
Türkiye’de öne çıkan dallardan olan inşaat kesimi dahilinde üretilen yapı materyallerinin ihracatında 2011’de 23 milyar dolar olan satış sayısının 2023’te 100 milyar dolara çıkarılması hedefleniyordu. Bugünkü durum ise yıllık 30,8 milyar dolar.
17) Kayıt dışı istihdam
2011’de yüzde 42 olan oranın yüzde 15’in altına düşürülmesi hedefleniyordu. Bugün oran yüzde 28,7 düzeyinde.
18) Nükleer santral
12 yıllık gayelerden biri üç adet nükleer santralin bitirilmiş olmasıydı. Bugün ise bir santralin (Akkuyu Nükleer Santrali) inşası sürüyor.
19) Hekim sayısı
2011’de Türkiye’de bulunan hekim sayısı 120 bindi. Bu sayının 12 yılda 200 bine çıkarılması hedefleniyordu. Bugünkü sayı ise 144 bin.
20) Yüz bin kişi başına düşen doktor sayısı
12 yıl evvel 153 olan oranın bugün en az 210 olması öngörülüyordu. Fakat 2023’e girerken oran 181 düzeyinde.
21) Toplumda sigara içme oranı
12 yıl evvel yüzde 27 olan oran için hedeflenen düzey yüzde 15’in altıydı. Lakin sigaradan alınan yüksek vergiler ve sigara aksisi kampanyalara karşın oran bugün de birebir düzeylerde: Yüzde 27,3.
22) Borsada süreç gören Türk şirket sayısı
2011’de 363 olan borsada süreç gören Türk şirket sayısının 2023’te bine çıkması hedefleniyordu. Kamuyu Aydınlatma Platformu’na nazaran bugünkü sayı yaklaşık 600.
23) İstanbul’un dünya finans merkezleri sıralaması
Küresel Finans Merkezleri Endeksi’ne nazaran İstanbul 2011’de listede 62. sıradaydı. İktidarın 2023 gayesi ise kentin birinci ona girmesiydi. İstanbul bu yılki endekste 64. sırada.
24) Elektrikte kayıp-kaçak oranı
Oran 2011’de yüzde 14,6 düzeyindeyken bugün yüzde 11,2 düzeyinde. Fakat hedeflenen oran yüzde beşti.
25) İstanbul raylı sistem ağı
2011’de 153 km olan ağın 2023’e kadar iki katına çıkarılması hedefleniyordu. AKP 2019’da İstanbul Büyükşehir Belediyesi’ni CHP idaresine devrederken uzunluk 170 km’ydi.
26) Esenboğa metrosu
2011’de 2023’e kadar yapılacağı duyurulan Esenboğa Havalimanı ile Ankara merkez ortasında metro güzergahı şimdi yapılmış değil.
27) İzmir Çandarlı limanı
2011’de İzmir’e yapılacağı duyurulan ve dünyanın en büyük 10 limanından biri olacağı söylenen Çandarlı Limanı şimdi inşa edilmedi.
28) Uydu
2023’e kadar üretilmesi planlanan yerli uydu, şimdi üretilmedi.
29) Uçak
2023’e kadar üretilmesi planlanan yerli uçak, şimdi üretilmedi.
30) Yeni Anayasa
Erdoğan’ın, partisinin 2011 seçim beyannamesini anlatırken “2023 için en kıymetli, bir numaralı projemiz“ dediği yeni Anayasa şimdi yapılmadı.
