Devlet Kurulu Enformasyon Ofisi, Dışişleri Bakanlığı ve Çin Memleketler arası Kalkınma İşbirliği Ajansı’nın ortaklaşa mesken sahipliği yaptığı forumda, 100’e yakın ülke ve Birleşmiş Milletler (BM) kuruluşları da dahil olmak üzere milletlerarası kuruluşlardan 300’ün üzerinde iştirakçi yer aldı.
Çin Cumhurbaşkanı Xi Jinping foruma gönderdiği kutlama bildirisinde, Çin’in insan haklarının garanti altına alınarak korunmasının, kalkınmayla desteklenmesinin, karşılıklı hürmet ve eşitlik ruhu ile yapılacak işbirliği çerçevesinde ilerletilmesinin savunucusu olduğunu belirtti.
Xi’nin bildirisi, forumun açılış merasiminde Çin Komünist Partisi (ÇKP) Merkez Komitesi Siyasi Ofisi üyesi ve ÇKP Merkez Komitesi Tanıtım Departmanı Lideri Li Shulei tarafından okundu. Li ayrıyeten, forumun açılış konuşmasını yaptı.
Xinhua Haber Ajansı Lideri Fu Hua, forumun açılış törenindeki konuşmasında, insan haklarının insanlığın bir kazanımı ve ilerlemenin simgesi olduğunu kaydetti. Fu, insan haklarına hürmet gösterilmesinin ve bu hakların korunmasının, çağdaş uygarlığın temel prensibi ve ÇKP’nin değişmez maksadı olduğunu belirtti.
Çin’in başşehri Beijing’de Çarşamba günü başlayan Global İnsan Hakları Yönetişimi Forumu’nun açılış merasimi, 14 Haziran 2023 (Fotoğraf: Li Xin/Xinhua)
ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ VURGUSU
Xi, kutlama iletisinde, Çin’in Viyana Deklarasyonu ve Aksiyon Programı’nda yer alan unsurlar doğrultusunda hareket etmek, global insan hakları yönetişiminde daha fazla adalet, hakkaniyet, akıl ve kapsayıcılık için uğraş göstermek ve ortak geleceğe sahip bir toplumun gelişimini desteklemek için dünyanın geri kalanıyla birlikte çalışmaya hazır olduğunu söyledi.
İnsan haklarının global manada ilerlemesinin lakin milletlerarası toplumun tüm üyelerinin ortak eforlarıyla gerçekleştirilebileceğine ait görüş, forumdaki birçok iştirakçi tarafından ön plana çıkarıldı.
Orta Afrika Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı’nın memleketler arası işbirliğinden sorumlu kurul üyesi Saint Cyr Mazangue, “Dünya halklarının, insan hakları davasının ana aktörü, destekçisi ve yararlanıcısı olmasını sağlama tarafındaki hiçbir gayretten kaçınmamalıyız,” dedi. Mazangue, bu bahiste büyük ülkelerin sorumluluk üstlenmesi gerektiğini vurguladı.
Birçok iştirakçi, memleketler arası insan hakları konusundaki işbirliğine ait olarak BM’nin rolünün ve insan haklarına ait prensiplerinin değerine değindi.
BM İnsan Hakları Kurulu İstişare Komitesi’nden İnsan Hakları Uzmanı Liu Xinsheng yaptığı konuşmada, global insan hakları yönetişiminde BM Şartı’nın maksat ve unsurlarına uymanın büyük ehemmiyet taşıdığını belirtti.
Uzman, gelişmekte olan ülkelere, global insan hakları yönetişiminin sağlıklı gelişimini ilerletmeleri için global yönetişime dahil olmaları, ayrıyeten demokrasi ve hukukun üstünlüğünü teşvik etmenin yollarını keşfetmeleri için daha fazla takviye verilmesi gerektiğini söyledi.
Çin’in başşehri Beijing’de düzenlenen Global İnsan Hakları Yönetişimi Forumu sırasında birbirleriyle sohbet eden iştirakçiler, 14 Haziran 2023 (Fotoğraf: Li Xin/Xinhua)
ÇİN’İN YAKLAŞIMINI BENİMSEMEK
Forumda, pek çok uzman Çin’in insan haklarına hürmet gösterme ve müdafaa konusundaki yaklaşımını benimseyerek, bunun global insan hakları meselelerinin tahliline yeni bir bakış açısı getirebileceğini kaydetti.
Kuhn Vakfı Lideri Robert Lawrence Kuhn konuşmasında, Çin’in insan haklarına bakış açısının, Çin halkının ulusal yönetişime, bilhassa de halkın demokrasisinin bütün süreçlerine iştirak biçiminde kendisini gösterdiğini belirtti.
ÇKP’nin davetinin, halkın tertipli siyasi iştirakini artırmak, insan hakları ve hukukun üstünlüğünün korunmasını güçlendirmek ve halkın kanunlara uygun halde geniş hak ve özgürlüklere sahip olmasını sağlamak olduğunu söyleyen Kuhn, halkın demokrasisinin bütün süreçleriyle gelişmesinin insan haklarını güçlendirdiğini belirtti.
Katılımcılar ayrıyeten, Çin’in bilhassa Global Kalkınma İnisiyatifi ve Global Güvenlik İnisiyatifi olmak üzere kendi diplomasisine yansıyan insan haklarına bakış açısını ele aldı.
Ünlü Zambiyalı bilim insanı Fredrick Mutesa konuşmasında, Global Kalkınma İnisiyatifi ile kalkınma hakları ortasındaki ilgiyi kıymetlendirdi.
Uganda İnsan Hakları Kurulu Komiseri Crispin Kaheru ise Global Güvenlik İnisiyatifi’ne ait olarak, inisiyatifin çatışma yerine diyaloğu ve ittifaklar yerine iştirakleri teşvik etmeyi amaçladığını, lakin daha da değerlisi, sıfır toplamlı oyun uzlaşıları yerine kazan-kazan anlayışına dayalı işbirliğini teşvik etmeye çalıştığını söyledi. Kaheru, “Çin yalnızca yol önermekle kalmıyor, birebir vakitte tecrübelerini de paylaşıyor” dedi.
Çin’in başşehri Beijing’de düzenlenen Global İnsan Hakları Yönetişimi Forumu sırasında yapılan konuşmaları dinleyen iştirakçiler, 14 Haziran 2023 (Fotoğraf: Li Xin/Xinhua)
DİJİTAL ÇAĞDA İNSAN HAKLARI
Katılımcılar forumda, süratle gelişen dijital teknolojinin global insan hakları yönetişimine getirdiği yeni fırsatlara ve zorluklara da değindi.
Tsinghua Üniversitesi Gazetecilik ve İrtibat Fakültesi Öğretim Üyesi Profesör Shi Anbin, dijital yönetişimin kritik periyodunda, Global Güney’deki ülkelerin Güney-Güney işbirliğini sürdürmeleri, milletlerarası teknoloji etkileşimini ve işbirliğini derinleştirmeleri ve yerli inovasyonları teşvik etmeleri gerektiğini söyledi.
Dijital teknoloji, birtakım zorluklar yaratsa da ülkeleri insan haklarını birçok taraftan ilerletmeleri konusunda da güçlendirdi. Arjantin’deki La Plata Ulusal Üniversitesi Hukuk ve Toplumsal Bilimler Fakültesi Çin Araştırma Merkezi Koordinatörü Maria Francesca Staiano, Arjantin’in halkın eğitimini geliştirmek ve yoksulluğu azaltmak için dijital teknolojiyi kullanım biçimini anlattı.
Staiano,Çin’in BM Sürdürülebilir Kalkınma Maksadına yeni katkılar sağlamak üzere dijital teknoloji de dahil olmak üzere çeşitli alanlarda Latin Amerika ülkeleri ve Karayipler’le işbirliğini artırması istikametindeki umutlarını lisana getirdi.
