Bilim insanları, iklim değişikliği olmasaydı, bu ay başından itibaren Avrupa’nın güneyi, ABD’nin birtakım bölgeleri, Meksika ve Çin’de görülen sıcak hava dalgalarının yaşanmasının neredeyse imkansız olduğunu ve iklim değişikliği nedeniyle bu sıcak hava dalgalarının daha sıcak ve uzun olduğunu tespit etti.
Aralarında Londra Imperial College Grantham Enstitüsü, Hollanda Kraliyet Meteoroloji Enstitüsü, Kızılhaç Kızılay İklim Merkezi ve Global Afet Hazırlık Merkezi olmak üzere Birleşik Krallık, Hollanda ve ABD’deki üniversite ve meteoroloji kurumlarından bilim insanlarının yer aldığı World Weather Attribution’dan yedi araştırmacı, iklim değişikliğinin son devirde daima hale gelen yüksek sıcaklıklardaki tesirini ölçtü.
Bilim insanları, bu etkiyi ölçmek için hava durumu datalarını ve bilgisayar modeli simülasyonlarını tahlil ederek 1800’lerin sonundan beri yaklaşık 1,2 dereceye ulaşan global sıcaklık artışının akabinde bugünkü iklimi geçmişteki iklimle karşılaştırdı.
Bu ay Avrupa’nın güneyi, ABD’nin kimi bölgeleri, Meksika ve Çin’de sıcaklıkların 45 derecenin üzerine çıkmasına neden olan şiddetli sıcak hava dalgaları, sıcaklık alarmlarına, orman yangınlarına, sıcaklığa bağlı olarak hastaneye başvurmaya ve ölümlere yol açtı.
Her bölgede sıcaklığın en tehlikeli olduğu devirlere odaklanılan tahlilde, Avrupa’nın güneyinde 7 gün boyunca, batı ABD, Teksas ve kuzey Meksika’da 18 gün boyunca ve Çin’in alçak bölgelerinde 14 gün boyunca ortalama azamî sıcaklıklar dikkate alındı.
SICAK HAVA DALGALARI, ARTIK OLAĞAN DIŞI OLAYLAR DEĞİL
World Weather Attribution’un ilişkilendirme tahlilinde bilim insanları, Avrupa ve Kuzey Amerika’da bu ayın başından beri yaşanan sıcak hava dalgalarının görülmesinin iklim değişikliği olmasaydı neredeyse imkansız olacağını, lakin fosil yakıtların yakılmaya devam edilmesi ve başka insan faaliyetlerinin yol açtığı global ısınma nedeniyle sıcak hava dalgalarının “artık olağan dışı olaylar olmadığını” tespit etti.
Analize nazaran, iklim değişikliği Çin’deki sıcak hava dalgasını en az 50 kat daha muhtemel hale getirirken, sıcak hava dalgalarının daha sıcak, uzun ve sık yaşanmasına neden oldu.
İklim değişikliği nedeniyle, Avrupa’da sıcak hava dalgası 2,5 derece, Kuzey Amerika’da 2 derece ve Çin’de 1 derece daha sıcak oldu.
Bu çeşit olaylar artık Kuzey Amerika’da yaklaşık her 15 yılda, Avrupa’nın güneyinde her 10 yılda ve Çin’de yaklaşık her 5 yılda bir beklenebilir.
KÜRESEL ISINMA ARTTIKÇA ÇOK HAVA OLAYLARI 2-5 YILDA YAŞANABİLİR
Emisyonların süratle durdurulamaması ve net sıfıra indirilememesi halinde bu üzere sıcak hava dalgalarının daha da sık ve çok hale geleceği konusunda ikazda bulunan bilim insanları, hali hazırda 1,2 derece olan global sıcaklık artışının 2 dereceye ulaşması halinde çok hava olaylarının her 2 ila 5 yılda bir yaşanabileceğini tespit etti.
Paris Mutabakatı’na taraf olan tüm ülkelerin emisyonları süratle azaltmaya yönelik mevcut taahhütlerini tam olarak yerine getirmemeleri durumunda global sıcaklık artışının 30 yıl içinde 2 dereceye ulaşma ihtimali hayli yüksek.
Araştırmacılar ayrıyeten, bir iklim fenomeni olan El Nino’nun gelişiminin ise birtakım bölgelerdeki sıcak hava dalgalarına muhtemelen bir ölçü ek ısı sağladığını belirledi.
“FOSİL YAKITLARIN KULLANIMDAN KALDIRILMASI YASALAŞTIRILMALI”
Londra Imperial College Grantham İklim Değişikliği ve Etraf Enstitüsü İklim Bilimi Kıdemli Öğretim Vazifelisi Friederike Otto, tahlile ait değerlendirmesinde, “Bu ilişkilendirme çalışmasının sonucu şaşırtan değil. Dünya fosil yakıtları yakmayı bırakmadı, iklim ısınmaya devam ediyor ve sıcak hava dalgaları daha çok hale gelmeye devam ediyor. Bu kadar basit” tabirini kullandı.
Ancak sıcak hava dalgalarının bir “iklim çöküşünün” ispatı olmadığını belirten Otto, şunları kaydetti:
“Güvenli ve sağlıklı bir geleceği garanti altına almak için hala vaktimiz var, lakin hemen fosil yakıt yakmayı durdurmamız ve kırılganlığı azaltmaya yatırım yapmamız gerekiyor. Bunu yapmazsak, her yıl on binlerce insan sıcaklığa bağlı nedenlerden ölmeye devam edecek. Hükümetlerin bu yılki Birleşmiş Milletler İklim Konferansı’nda fosil yakıtların kullanımdan kaldırılmasını yasalaştırması muhakkak kritik değer taşıyor”
Kızılhaç Kızılay İklim Merkezi Yöneticisi Julie Arrighi de ısının en ölümcül afet çeşitleri ortasında yer aldığını bildirdi.
Ölümcül olan çok sıcakların süratle arttığına işaret eden Arrighi, “Uyarı sistemlerini, ısı hareket planlarını ve uzun vadeli ahenk önlemlerine yapılan yatırımları ölçeklendirmek çok değerlidir. Buna kentsel planlama ve sıhhat, elektrik, su ve ulaşım üzere kritik sistemlerin dayanıklılığının artırılması da dahil. Çok sıcaklarda hayat kurtarmak için en kırılgan durumdaki beşerlerle ilgilenmemiz gerekiyor” değerlendirmesinde bulundu.
Hollanda Kraliyet Meteoroloji Enstitüsü Araştırmacısı Sjoukje Philip de gezegenin eşit bir halde ısınmadığını belirtti.
Çalışmanın, süratli ısınma oranının Avrupa’daki lokal sıcaklıklar üzerindeki kıymetli tesirini bir defa daha ortaya koyduğunu vurgulayan Philip, “Bu da Avrupa’nın daima olarak ahenk ve azaltım önlemleri almasının acil bir gereklilik olduğunun altını çiziyor” tabirini kullandı.