İngiltere’nin en büyük turistik merkezlerinden dünyaca ünlü British Museum, bir müddettir bedelli birtakım kesimlerin çalındığı haberleri ile gündemde.
Başkent Londra’da bulunan müzenin yetkilileri, altın ve mücevher üzere bedelli kesimlerin “kayıp, çalıntı ya da hasarlı” olduğuna dair haberler sonrası, bir çalışanını misyondan aldı.
Polis ise hususla ilgili soruşturma başlattı.
Müze, insanlık tarihi, sanat ve kültür alanında milyonlarca değerli kesime mesken sahipliği yapıyor.
Peki çalındığı düşünülen modüller hakkında ne biliniyor?
Tarihte daha evvelki bilinen müze hırsızlıkları neler?
eBay’de satışa kondu
Kaybolan modüllerin 2023 yılı öncesinde, “belirgin” bir vakit aralığında müzeden alındığı düşünülüyor.
Bu kesimlerden kimileri eBay’de, kestirimi bedelinin çok altında satışa kondu.
Müze idaresi, millattan evvel 15. ve 19. yüzyıllar ortasında ortaya çıktığına inanılan bu kesimlerden hiçbirinin yakın vakitte ziyaretçilere sergilenmediğini, daha çok araştırma gayesiyle tutulduklarını belirtti.
Müze yöneticisi Hartwig Fischer ise, “bir oldukça olağandışı” olarak nitelediği bu olaylar sonrası kesimlerin geri kazandırılması için çabaladıklarını açıkladı.
Getty ImagesGörevine son verilen müze çalışanı hakkında yasal süreç yapıldığı kaydedildi.
Londra polisi bu yılın başından beri soruşturma yürüttüğü hırsızlık olaylarıyla ilgili gelişmelerin, soruşturma sürerken kamuoyu ile paylaşılmamasını talep etti.
Şu ana dek gözaltına alınan da olmadı.
BBC’nin görüş talebinde bulunduğu müze ve polis yetkilileri, vazifeden alınan çalışanın kimliğini açıklamazken, bu modüllerin tam olarak hangileri olduğunu ve nasıl ortadan kaybolduklarına dair bir bilgi de vermedi.
Öte yandan antik 19. yüzyılın başlarından kalma mücevherlerin tanınmış tarihi eser koleksiyoncusu Charles Townley’nin koleksiyonundan alındığı düşünülüyor.
İngiliz Telegraph gazetesinin aktardığına nazaran 1.000 ila 2.000 kesim kayıp.
Bu durum, British Museum’un arşivcilik faaliyetleri ve güvenliğine ait tartışmaya yol açtı.
Tarihte öteki hangi modüller kayboldu?
British Museum’da yakın tarihte de kimi bedelli modüller kayıplara karıştı.
Değeri 750 bin sterlin (yaklaşık 955 bin dolar) olan bir Cartier yüzük ile 12 cm’lik mermer büst bunlardan bazılarıydı.
Müze yetkilileri, 1970’li yıllarda çok sayıda tarihi madeni para ve madalya çalındığını açıkladı.
Çatıdan müzeye giren hırsızlar 1993’te bedeli 250 bin sterline (yaklaşık 318 bin dolar) yakın Roma İmparatorluğu devrine ilişkin madeni para ve mücevheri götürdü.
2002’de Antik Yunan periyoduna ilişkin 2 bin 500 yıllık heykelin çalınması sonrası müzenin güvenlik tedbirleri gözden geçirildi.
Son olarak 2017’de, değerli bir Cartier elmasın 2011’den beri kayıp olduğu açıklandı.
Dünyanın en kıymetli müzelerindeki emsal hırsızlıklardan kimileri:
- 1911’de Vincenzo Peruggia isimli bir çalışan Paris’teki Louvre Müzesi’nden ünlü Mona Lisa tablosunu çaldı.
- Norveçli sanatçı Edvard Munch’un Çığlık tablosu 2004’te Munch Müzesi’nden çalındı lakin 2 yıl sonra bulundu
- “Örümcek Adam” lakabıyla ünlü usta bir hırsız, Paris’teki bir müzeden beş tarihi yapıtı çaldı
- 1985’te yeniden Paris’teki bir müzeden, ziyaretçilerin gözleri önünde empresyonist sanatkarlara ilişkin eserler, tıpkı yıl Meksika’daki arkeoloji müzesinden 124 sevilen eser çalındı.
- 2. Dünya Savaşı sırasında Avrupa’da Naziler, 2022’de Ukrayna’yı işgal eden Ruslar, buradaki yapıtları yağmaladı
Öte yandan British Museum son yıllarda, sergilediği birtakım yapıtları ilişkin olduğu ülkelere geri vermesi konusunda baskı altında.
Örneğin Yunanistan Elgin Mermerleri olarak da bilinen Parthenon Mermerleri’nin ülkeye iadesini talep ediyor.
19. yüzyılda İngiliz diplomat Lord Elgin tarafından kaçırılan bu eserler British Museum’da sergileniyor.
BBC’ye konuşan Yunanistan Kültür Bakanı Lina Mendoni, hırsızlık skandalları sonrası British Museum’ın güvenlik tedbirlerine dair telaşları olduğunu söyledi, kalıntıların Atina’daki Akropolis Müzesi’nde bir ortaya getirilmesi istikametindeki taleplerini de yineledi.
British Museum’un parlamento kümesine başkanlık eden milletvekili Tim Loughton ise, Yunanistan’ı “bariz formda fırsatçılık yapmakla” suçladı. BBC’ye konuşan Loughton, “Depodaki değerli kesimlerin kayıplara karıştığı gerçek ancak bu yaşananlar, bir Mona Lisa hırsızlığı değil” dedi.
Mart ayında İtalyan yetkililer, yüzyıllardır Vatikan Müzeleri’ndeki antik Parthenon kalıntılarından üçünü Yunanistan’a iade etmişti.
Etiyopya, Nijerya ve Gana üzere birtakım ülkeler de altın, silah, mücevher ve birtakım kutsal pahası olan modüllerin British Museum’dan iadesini istiyor.
