Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), Türk lirası (TL) mevduatları artıracak, Kur Muhafazalı Mevduat’ı (KKM) azaltacak düzenlemeye gitti. Buna nazaran, bankalara, vadesi gelen kur muhafazalı mevduat hesaplarını standart TL mevduata dönüştürme maksadı getirildi. Bu bahisteki kriterleri tutturamayan bankalar ek menkul değer tesisine mecbur olacak.
Kararı pahalandıran CHP Manisa Milletvekili ve TBMM Plan ve Bütçe Komitesi Üyesi Ahmet Vehbi Bakırlıoğlu, “Hazine garantili KKM maalesef bütçede büyük bir kara delik haline geldi. Son iki ayda hazineden 55 milyar lira yuttu. Merkez Bankası bankalara vadesi dolan KKM hesaplarını TL mevduata dönüştürme için önlem kararı ne kadar tesirli olacak muhakkak değil. Anlaşılan kur muhafazalı mevduattan yavaş yavaş vazgeçilecek. Biz bir an evvel vazgeçilmesi gerektiğini birinci günden beri söylüyoruz. Zira günlük pansumanlarla iktisat yönetilemez” diye konuştu.
“İKİ AYDA 55 MİLYAR LİRA PARA AKTARILDI”
Seçimde 20,34 lira olan dolar kuru bugün 27 lirayı geçtiğini belirten Ahmet Vehbi Bakırlıoğlu, “Temmuz ayına ait 2023 yılı merkezi idare bütçe sarfiyatları açıklandı. Haziran ayında, 20 milyar 560 milyon lira olan “Hazineden Mevduat ve Katılma Hesaplarının Kur Artışlarına Karşı Korunmasına Ait Giderler” Temmuz ayında 34 milyar 483 milyon liraya yükseldi. Birinci KKM ödemesi olan 2022 Mart ayından bu yana şimdiye kadar KKM için hazineden ödenen en yüksek aylık bedel olduğu belirtiliyor. Buna nazaran seçimden bu yana döviz kur artışından kaynaklı hazineden son iki ayda 55 milyar lira para aktarıldığı görülüyor” tabirlerini kullandı.
“ZENGİNİ MUHAFAZA SİSTEMİ”
“2022 yılında; Acıklıdan 92,4 milyar, Merkez Bankasından ise 72,8 milyar olmak üzere toplam 165 milyar lira KKM hesapları için dayanak verildiği gerçeği bize bu çarpık sistemin bütçe için nasıl bir kara delik oluşturduğu gösteriyor” diye devam eden Bakırlıoğlu, “Üç ay evvel yani dolar kuru 19,76 lira olduğunda, yüzde 25 faizle 1 milyon liralık KKM hesabı açtıran bir kişi üç aylık vade sonunda 58 bin lira faiz alması gerekirken, süper KKM sistemi sayesinde 370 bin lira faiz geliri elde ediyor. Devletin kasasından 312 bin lira fazladan para çıkmış oluyor. Zengini muhafaza sistemi haline gelen kur muhafazalı mevduat sistemi yüzünden bundan sonrada döviz kurundaki her artış, devlet bütçesine daha fazla ek maliyet getirecektir” dedi.
“KKM HESAPLARINDAKİ PARA YÜZDE YEDİ AYDA 140 ARTTI”
Yüksek faizler nedeniyle KKM sistemine olan ilginin artığını aktaran CHP’li vekil, “Merkze Bankası, BDDK datalarına nazaran yılbaşında 1 trilyon 370 milyar lira olan KKM hesaplarındaki meblağ yüzde 140 artışla Ağustos ayında 3,4 trilyon liraya dayandı. Burada vahim olan, yapılan kanun değişikliği ile KKM’de Hazine takviyesi uygulamasının kaldırıldığı ve Ekim ayından itibaren kur farkının Merkez Bankası tarafından karşılanacağı, böylelikle hazinenin yükü azalmış olacağı tezi. Sonuçta birilerine devletin kasasından para aktarılıyor. Güya Merkez Bankasından çıkacak para bu ülkenin, halkın parası değilmiş üzere davranılmasını anlamak mümkün değil” diye konuştu.
“ZENGİNE VAR, ÇİFTÇİYE YOK”
Girdi maliyetleri nedeniyle tarım eserlerindeki artışa dikkat çeken Ahmet Vehbi Bakırlıoğlu, “2023 birinci yedi ayda milyonlarca çiftçimize ödenen mazot dayanağı toplam meblağı 11 milyar 317 milyon TL, gübre takviyesi 4 milyar 638 milyon TL, yedi ayda yapılan toplam hayvancılık dayanağı 9 milyar 471 milyar TL, KKM’nin Hazine’ye yalnızca temmuz ayı maliyetinin, birinci yedi ayın tarım ve hayvancılık desteklemelerinden daha fazla olduğu görülüyor. Çiftçinin ürettiği eser para etmiyor, mazot 40 liraya dayanmış, traktörün kontağını açmaya korkuyor, vatandaş ise ete, süt ve süt eserlerine pahalılık nedeniyle ulaşamıyor, marketin kapısından geçemiyor. Fasulye pazarda 100 lira olmuş. İşte bunun tek sebebi iktidarın bu iş bilmezliğidir. Her vakit söylediğimiz üzere zenginlere sermaye transferi haline gelen kur muhafazalı mevduat sistemi en kısa vakitte kaldırılmalıdır” sözlerini kullandı.
