AKP iktidarı seçim öncesinde devletin tüm kaynaklarını Recep Tayyip Erdoğan’ın yine seçilmesi için seferber etti. Hazine ve Merkez Bankası’nın kaynakları sonuna kadar kullanıldı. Merkezi İdare Bütçesi yılın birinci 4 ayında 382.5 milyar TL açık verdi. Merkez Bankası’nın rezervleri 21 yıl sonra eksiye düştü. 3. kere Cumhurbaşkanı seçilen Erdoğan yarattığı ekonomik enkazla başbaşa kaldı. Ekonomistlere nazaran, iktidar para bulmak için vergilere artırım yapacak ve acı reçetenin faturasını yurttaş ödeyecek.
AKP’li Erdoğan seçim sonrası yaptığı balkon konuşmasında öncelikli sıkıntılarının iktisat olduğunu vurguladı. Erdoğan, “Enflasyonun yol açtığı fiyat artışlarından kaynaklanan ezaları gidermek, refah kayıplarını telafi etmek, önümüzdeki günlerin en acil mevzu başlığıdır” dedi. Mevcut iktisat siyasetlerinin süreceği iletisini veren Erdoğan, “Evet şu anda faiz 8,5’a indirildi ve enflasyon da inecek” dedi. Eroğan “Yaparsak tekrar biz yaparız” demesine rağmen mevcut tabloya nazaran iktisat idaresinin işi kolay olmayacak.
Yeni periyotta en kritik koltuklardan biri Nureddin Nebati’den boşalan Hazine ve Maliye Bakanlığı koltuğu olacak. Erdoğan, eski Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’ten yine yararlanmak istediğini her fırsatta lisana getiriyor. Seçim kampanyası periyodunda Erdoğan ile görüşen, AKP’nin kimi mitinglerine de katılan Şimşek’in, kararlarıyla ilgili rahat çalışacağı istikametinde garantiler verilmesi halinde bakan olabileceği belirtiliyor. Bir öbür formül ise Şimşek’in iktisattan sorumlu Cumhurbaşkanı Yardımcısı olması olarak gösteriliyor.
FATURA HALKA ÇIKACAK
Piyasalar yeni iktisat idaresi ve açıklanacak siyasetlere odaklanırken ekonomistler iktidarın para bulmak için acı reçetelere başvurmaktan diğer yolu kalmadığını belirtiyor.
Ekonomim muharriri Alaattin Aktaş, seçim sonrasında yaptığı değerlendirmede faturanın şirketlere ve halka çıkacağını yazdı. Aktaş, yazısında şu sözlere yer verdi: “Seçimden evvel bir dizi vaat lisana getirildi. Artık onlar tutulacak ya da bakalım ne ölçüde tutulacak. Bunun için para lazım. Hele sarsıntı bölgesi için milyarlarca liraya gerek duyuluyor. Onun için de para lazım. Bu para nereden mi bulunacak? Birinci bilgiler üç kaynağa başvurulacağı yönünde…Biri şirketlerin etkinlerine vergi getirmek. Artık oranı ne olur bilinmez. Bir taslak olarak bu husus üstünde duruluyor. Öteki iki kaynak olarak gündemde motorlu taşıtlar vergisi ve emlak vergisini artırmak var. Bilhassa ikinci ve daha fazla olan konut ve araçlar için daha çok vergi uygulamak. Sonuçta fatura vatandaşa çıkacak; hem direkt, hem şirketlere getirilecek vergi nedeniyle dolaylı olarak. Şirketlere binecek yük ister istemez fiyatlara yansıyacak.”
DAHA BÜYÜK TEHDİT
Ekonomist Prof. Dr. Daron Acemoğlu da Erdoğan’ın seçilmesinin Türkiye demokrasisi açısından “iyi bir haber olmadığını” belirtti. Toplumsal medya hesabından iktisada dair değerlendirmelerde de bulunan Prof. Dr. Acemoğlu, kısa vadede yabancıların Erdoğan’ın zaferini istikrarın sürmesi açısından “iyi bir durum” olarak yorumlayabileceğini, lakin mevcut siyasetlerin devamının herkesi etkileyeceğini kaydetti. Prof. Dr. Acemoğlu, şöyle devam etti: “Negatif gerçek faiz, kurumların bağımsızlığını büsbütün yitirmesi ve geniş çaplı makus idarenin artan maliyetleri olacaktır. Bunlar Merkez Bankası’nın tükenen rezervlerinde de görülebilir. Daha büyük tehdit, mevcut üç ana sorunun pekişmesi: Üretkenlik artışı ve verimlilik iyileştirmelerinin olmaması; kurumsal ve mali bilançolar ile berbatlaşan mali durum. Üçü de çok maliyetli.”
