Merkez Bankası, internet sitesinden yaptığı duyuruda Kur Muhafazalı Mevduata dönüşüm gayesi uygulamasına son verildiğini açıkladı.
Bankadan yapılan açıklamada, “sadeleşme sürecinin kademeli olarak devam edeceği” de yer aldı.
“BANKALAR BİRTAKIM BEDELLER ÖDEYECEK”
Merkez Bankası’nın kur muhafazalı mevduat (KKM) kararını Cumhuriyet TV‘de kıymetlendiren Ekonomist Çetin Ünsalan, “Bu şayet tavsiye niteliğinde bir karar olacaksa bir sorun yok. Ama iş burada bitmiyor, çünkü birebir tavsiyede, bankalar bunu gerçekleştirmezse karşılıklar oranından birtakım bedeller ödeyecekleri tarafında de emareler var. Münasebetiyle tavsiyeden çok yaptırımı anımsatan bir yapı ortaya çıktı“ dedi.
“SAATLİ BOMBA ÜZERE…”
Kur Muhafazalı mevduatın en başından beri hatalı bir uygulama olduğunu belirten Ünsalan, “Kur muhafazalı mevduatla birlikte döviz mevduatlı hesapların Türk lirası mevduatına dönüşmesi hedefleniyordu. İstenen olmadı, olmadığı üzere bu uygulama Türkiye’deki iktisadın dolarize olmasını daha yüksek düzeylere çıkarttı. Yüzde 50’lerde olan oranı yüzde 70’lere çıkarttı. Bu kusurdan birinci anda dönülebilirdi. Ama 125 milyar dolara tekabül eden bir risk ortaya çıktı. Şimdi ise buradan aniden çıkmaya çalışırsanız saatli bomba üzere elinizde patlar” diye konuştu.
“REZERVLERİMİZDE BUNU KARŞILAYABİLECEK KAPASİTE YOK”
Ünsalan, “Bu halde doları daha da tetiklersiniz” dedi ve şöyle devam etti:
“İnsanları zorla Türk lirası mevduatına yönlendirmeyi tercih ediyorlar. Bir gerçek gözardı ediliyor. Bankalar ne kadar isterse istesin günün sonunda bu durum mevduat sahibinin inisiyatifindedir. Kur muhafazalı mevduatta biriken paranın buradan çıktıktan sonra nereye gideceğini bilemeyiz lakin nereye gitmeyeceğini biliyoruz. Tek gitmeyeceği adres Türk lirasıdır. Durum bu kadar ortadayken siz bankalar üzerinde yaptırım uygularsanız iki ihtimal ortaya çıkar. Ya bankalar riskleri göze alarak kur muhafazalı mevduatta devam ederler ya da kur muhafazalı mevduat sahipleri bu hesaptan çıkarak öteki enstrümanlara kayarlar. Mevduat sahiplerinin yalnızca yarısı bile dolara kayarak dolar talep etse SWAP hariç rezervlerimizde bunu karşılayabilecek kapasite yok.“
“ERKEN YOL ALINDI”
Bu kararın akabinde bankaların çok büyük bir çelişkide bırakıldığını söz eden Ünsalan, “Kur muhafazalı mevduatı en çok eleştirenlerden biri olarak bugün bu kararın sırası değil diye düşünüyorum. İstikrarları o kadar bozduk ki, muhakkak bir silsile içerisinde sıranın kur muhafazalı mevduata gelmesi gerekiyor. Evvel gerçek olmayan enflasyon bilgimizi düzeltmemiz gerekiyor. Bunu pek düzeltme niyetleri var üzere gözükmüyor. Ne yazık ki kur muhafazalı mevduatta erken yol alındı. Çok kısıtlı bir sermaye kümesine, para bulamadıkları için, 80 milyona bedel ödetecek bir sistem kurdular. Buna geçmemek gerekiyordu lakin çıkarken de tıpkı kusurlar yapılıyor” yorumlarında bulundu.
“AĞIR BİR FATURA KAÇINILMAZ”
Alınan bu kararın bankalar tarafından uygulanmyacağı varsayımında bulunan Ünsalan sözlerini şu sözlerle noktaladı:
“Türkiye’de siyaset faizi yüzde 8.5 düzeyine kadar düştü lakin kamu bankalarının ziyan etmek kıymetine bu orana uyması dışında hiçbir bankada bu oran uygulanmadı. Bugün de bankalar göstermelik olarak taşınabilir uygulamalarından kur muhafazalı mevduat açma özelliklerini kaldırsa bile müşteri şubeye geldiğinde durum farklı olur. Piyasayla bağlantınız kopmuşsa bu üzere meseleleri çözemezsiniz. Önce soruna yanılgı yapıldığını kabul ederek başlamak gerekiyor. Yapılan yanlış nedeniyle kaçınılmaz ve ağır bir fatura ödeyeceğiz lakin kur muhafazalı mevduat yanlışından dönülmesi mümkün. Yalnızca yanlışsız vakitte yapılması gerekiyor.”