Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan, asgari net taban fiyatın 11.402 liraya yükseldiğini açıkladı. Böylelikle taban fiyata orta artırım oranı yüzde 34 oldu. Taban fiyata kamu dayanağı de 400 TL’den 500 TL’ye çıkarıldı.
Ekonomist Hamza Yardımcıoğlu‘nun yeni taban fiyata yönelik birinci yorumu, “Halkın alım gücünün yükselmesi için fiyatların da ona nazaran düzenlenmesi lazım. Minimum fiyatı dünyayla kıyaslamamalıyız, asgari fiyat kazanan bireylerin nüfusa oranı Avrupa’da yüzde 2-3’ü geçmez. Türkiye’de yüzde 50’den fazla bir nüfus minimum fiyatla geçiniyor. Bu artış enflasyona sebep olacak. Minimum ücretliye hiçbir yararı yok, daima daha yoksullaşıyor. Taban ücretliyi rahatlatmak için yapılan artırım da yeniden enflasyon doğuruyor. İthalata bağlı bir ekonomimiz var, döviz kurundaki artışla da maliyetler artıyor. Enflasyonu artıran pek çok faktör var” halinde oldu.
EKMEĞE NE KADAR ARTIRIM GELECEK?
Cumhurbaşkanı Erdoğan‘ın “Enflasyonu tek haneye düşürme” maksadına ait, “Bunlar hayali, siyasalların söylediklerine inanmamak lazım” diyen Yardımcıoğlu şöyle devam etti:
“Gerçeğe bakalım, görünen tablo, ‘hiperenflasyon’ olarak tabir edebileceğimiz bir sürece giriyoruz. Mesela bayramdan sonra ekmeğe artırım gelecek, on lira ve üzerinde bir ekmek fiyatıyla müsabakaya herkes hazır olsun. Daha yeni başlıyor.”
“GERÇEK ENFLASYON…”
Türkiye’de yaşanan enflasyonun gerçekte yüzde 200 düzeyinde olduğunu sav eden Yardımcıoğlu, “Fiyat istikrarını sağlarsanız taban fiyat artırımı enflasyonu tetiklemez. Enflasyonu ölçerken sepetin içerisinde pek çok kalem var. Taban fiyatlı güç geçiniyor, minimum fiyatlı sinemaya, tiyatroya gitmiyor, tatile gitmiyor. Turizm ve cümbüş harcamalarını o sepetten çıkarmak lazım. Gıda ve kiraya ağırlaşarak enflasyon hesaplanmalı. Ortaya çıkan enflasyon sayısı bu yüzden yanlış, Türkiye’de gerçek enflasyon yüzde 200’ün üstündedir” dedi.
MERKEZ BANKASI FAİZ ARTTIRACAK MI?
22 Haziran Perşembe günü Merkez Bankası‘nın alacağı faiz kararına ait kestirimde bulunan Yardımcıoğlu, “Faizde sert bir artış olacak, piyasanın beklentisi yüzde 20‘ler civarında. Dünyadaki büyük yatırım bankalarının raporlarında yüzde 40‘lar söylem ediliyor. Bu bir öngörüden çok temennidir. ‘Faiz yüzde 40’a çıkacak, döviz 27-28 olacak o vakit gelip yatırım yaparız’ diyor. Faiz yüzde 20’ye bile çıkarılsa kur üzerinde kuruş seviyesinde tesir yapar ve tesiri sürmez. Kur yükselmeye devam edecektir. Türkiye’de alınan kararlar sürpriz yumurta. Sıcak para girişi olmayınca, kurlarda da bir değişim olmayacaktır. Önümüzde çalkantılı bir on gün var” sözlerini kullandı.
“EKMEKTEN TASARRUF EDER HALE GELECEĞİZ”
Hiperenflasyon yaşayan Venezuella‘yı örnek veren Yardımcıoğlu, “Tasarruf yapabilenler ellerindeki fiziki tasarrufları kıymetlendirebilir. Borsa’da da düşüşler olacaktır. Hiperenflasyona giden süreçte bir seçim iktisadı atlattık. Merkez Bankası’nın para hacmi genişletildi, 125 milyar dolar yani 3 trilyon lira kadar kur muhafazalı mevduatlar var, bunlar hazinenin yani halkın sırtında. Beşerler ellerinde TL tutmak istemiyor. Venezuella, hiperenflasyonu yaşarken mahallî para üniteleriyle alışverişi kesmiş ve beşerler dövizi yoksa takas usulüne gidilmişti. Söylemek istemiyordum fakat, ekmekten tasarruf eder hale geleceğiz. Parası olmadığı vakit beşerler ne yapacak? Daha az tüketecek. Yeniden Venezuella’da hiperenflasyonun akabinde yapılan araştırmalarda insanların kilo ortalaması düşmüştü” yorumlarında bulundu.
BANKALARDAN EFLASYON ÖNLEMİ!
Bankaların da hiperenflasyona yönelik önlemler aldığını söz eden Yardımcıoğlu kelamlarını, “İnsanlar uzun müddettir kredi kartları ile borçlanıyordu, zati minimum fiyatları ayda yüzde 1,5 civarındaydı. Lakin altın yahut dolar aldığınızda ödediğiniz faizin çok üstünde kâr ediyorsunuz. Bu yüzden bankalar minimum ödeme fiyatlarını ve faizlerini yükseltti. Beşerler artık bunu da yapamıyorlar. Kredilerde bile çok yüksek faiz oranları söylüyorlar, razı olsanız bile kredinizi onaylamıyorlar. Zira bankalar şunu biliyor, yüzde 60 faiz uygulasa bile hiperenflasyon ortamında kâr edemez. Bu türlü bir tıkanmışlığın içine girdik ve çözmeye dair hiçbir şey yapıldığını görmüyoruz” tabirleriyle sonlandırdı.
