Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası (TCMB) Para Siyaseti Konseyi (PPK) faiz kararını açıkladı.
Buna nazaran Merkez Bankası Para Siyaseti Şurası, siyaset faizini 750 puan artışla yüzde 25’e yükseltti.
Böylelikle faiz 4 yılın en yüksek düzeyine çıktı. Merkez Bankası böylelikle üç ayda 16.5 puanlık faiz artışı yaptı.
Ağustos toplantısı yeni lider yardımcıları Cevdet Akçay, Hatice Karahan ve Fatih Karahan’ın katıldığı birinci PPK toplantısı olarak da kayda geçti.
Merkez Bankası’nın faiz kararını ekonomist Mahfi Eğilmez kıymetlendirdi.
Eğilmez, Merkez Bankası’nın siyaset faizini artırması ülkede parayı daha kıymetli hale getireceğini, tasarruf eğilimi artacağını ve talebin düşmeye başlayacağını kaydetti. Talepteki düşüşün de enflasyondaki artış suratının evvel frenlenmesine sonra da düşmesine neden olacağını tabir etti.
Mahfi Eğilmez’in ilgili yazısı şu formda:
“Bankalar ilerleyen aylarda likiditeye ulaşmanın daha güç ve maliyetli olacağını iddia ederek, evvelden daha çok kaynak çekebilmek için, mevduat faizlerini artırmaya başlarlar.
Doğal olarak kaynak maliyetlerinde ortaya çıkan bu artışlar bankaların kredi faizlerini de artırmasına neden olur. Böylelikle merkez bankasının siyaset faizini artırması ülkede parayı daha değerli hale getirir ve tasarruf eğilimi artmaya, talep düşmeye başlar. Talepteki düşüş enflasyondaki artış suratının evvel frenlenmesine sonra da düşmesine neden olur.
Bu tablo, Merkez Bankası’nın yaptığı siyaset faizi artışının kısa vadede yaratacağı sonuçları veriyor. Tabloyla ilgili birkaç açıklama yapmakta fayda olabilir: Kurdaki düşüş (TL’nin yabancı paralara karşı kıymet kazanması) ithalatı TL cinsinden ucuz, ihracatı ise değerli hale getirdiği için ithalatı artırır, ihracatı düşürür.
İthalatın artması tabloda ithalatçı açısından olumlu olarak gösterilmiş olmakla birlikte toplum açısından olumsuzdur. İhracatın düşmesiyle yerli tüketicilerin olumlu etkilenecek olmasının nedeni ihracatçıların, ihraç edemeyeceği malları iç piyasada satışa sunması ve bu biçimde iç piyasada artan arzla birlikte fiyatlarda ek düşüş yaşanmasıdır.
Bu olguyu, mesela Rusya’ya ihraç edilemeyen domateslerin iç piyasada satılmasıyla domates fiyatlarının düşmesi biçiminde orta sıra yaşıyoruz.
Merkez Bankası’nın siyaset faizini yüzde 25’e yükseltmesinin birinci sonucu kur üzerinde görüldü, TL, yabancı paralara karşı bedel kazandı.
Piyasada, Merkez Bankası’nın faizi artırmaya devam edeceği kanısının doğmasıyla birlikte dövize olan talepte düşüş eğilimi ortaya çıkınca kur da geriledi. Başka tesirler biraz daha vakte bağlı olarak ortaya çıkacaktır.
Bununla birlikte bu tabloda yer alan kimi sonuçların kesinlikle burada gösterildiği üzere çıkması kaide değildir.
Örneğin bu faiz artışı şayet başta yargı bağımsızlığı (hukukun üstünlüğü) ve demokrasinin güçlendirilmesi üzere yapısal ıslahatlarla desteklenirse ya da toplumun beklentilerinde çeşitli nedenlerle güzelleşmeler ortaya çıkarsa o vakit sonuçların kimileri farklı olabilir. Örneğin yatırımlar düşmeyebilir, hatta yabancı yatırımlarla birlikte yatırımlarda artış görülebilir.
Güven artışı beklenenin çok üzerinde gerçekleşebilir.”
