![blank](https://habernetik.com/wp-content/plugins/wp-fastest-cache-premium/pro/images/blank.gif)
Twitter, geçen hafta platforma erişim ve kullanıcıların içerik görüntüleme alışkanlıklarına ait bir dizi yeni kısıtlama getirdi.
Cumartesi günü platforma abone olan ve olmayanların görebilecekleri tweet sayısı sonlandırılmış, platforma üye olmayanların da tweetlere erişmesi engellenmişti.
Ekim 2022’de Twitter’ı satın alan milyarder iş insanı Elon Musk, kendi hesabından yaptığı paylaşımda, “Aşırı seviyede bilgi kazıma ve sistem manipülasyonuyla gayret etmek için süreksiz sınırlamaların” getirildiğini duyurdu.
Yapılan birinci açıklamada doğrulanmamış, yani mavi tiki olmayan hesapların günde 600 gönderi görüntüleyebileceği açıklandı. Bu daha sonra 1000’e yükseltildi.
Doğrulanmış hesapların ise günde 10 bin içeriğe erişebileceği belirtildi.
Öte yandan Pazartesi günü yapılan bir açıklamada Twitter kullanıcılarının TweetDeck’i kullanmak için yakında doğrulanması gerekeceği duyuruldu.
Veri kazımayla çaba etmeye çalıştığını tez eden Musk, bir müddettir yapay zeka şirketlerinin lisan modellerini eğitmek için Twitter datalarını kullanmasından şad olmadığını söylüyordu.
Ancak son aylarda reklam gelirlerinde önemli kayıp yaşayan ve faturalarını ödemediği teziyle hakkında çeşitli davalar açılan Twitter’ın gidişatını takip edenler, Musk’ın yeni gelir kaynakları aradığını düşünüyor.
Musk, şirketi satın aldığından bu yana kullanıcıları aylık aboneliğe para ödemeye ikna etmek için çabalıyor.
Twitter CEO’su artık de bilgiyi parasallaştırmaya çalışıyor.
Öte yandan Twitter’ın başka toplumsal medya şirketleriyle rekabeti sürüyor.
Facebook’un sahibi Meta, Twitter’a rakip olarak geliştirdiği Threads platformunun Perşembe günü kullanıma açılacağını duyurdu.
2016’da kurulan Mastodon ve Twitter’ın eski CEO’su Jack Dorsey tarafından geliştirilen Bluesky platformları, Twitter’a alternatif olarak ağır ilgi görüyor.
Musk’ın son açıklamaları, baş karışıklığına neden oldu ve Twitter kullanıcılarının sert eleştirisiyle karşılandı.
Milyonlarca kişi Musk’ın bir sonraki atılımını bekliyor.
Veri kazımayı neden engellemeye çalışıyor?
Elon Musk, yüzlerce kuruluşun Twitter bilgilerini “son derece agresif bir şekilde” kazıyarak kullanıcı tecrübesini etkilediğini söyledi.
Veri kazıma, yapay zeka üzere otomatik hizmetlerin bir web sitesindeki herkese açık bilgileri toplaması manasına geliyor.
Bu prosedür çok yaygın bir biçimde kullanılıyor.
Twitter kamusal olması nedeniyle bilginin çok kolay çekilebildiği bir platform.
Musk, Nisan ayında Twitter’ın API’ını, yani bilgiye erişimini fiyatlı hale getirdi.
APİ için aylık abonelik fiyatı artık 42 bin dolardan başlıyor.
Uzmanlar bu düzenlemeden sonra bilgi kazıma süreçlerinin sürat kazandığını, Musk’ın da son atılımıyla bunu engellemeye çalıştığını söylüyor.
BBC Türkçe‘ye konuşan Bilgi Üniversitesi Medya Kısmı’ndan Prof. Dr. Erkan Latife, bundan sonra data çekmek için devamlı yeni formüller aranacağını, Musk’ın ise bunu parasallaştırmak için uğraşlarına devam edeceğini söylüyor.
Saka, “Akademik de dahil çok sayıda kuruluşun kullandığı APİ’ın engellenmesi sonucunda kimileri hizmetlerini sonlandırıyor, kimileri da para ödememek için diğer yollara deniyor. Bu cins denemeler yapılacak ve yapıldıkça Musk bunları engellemeye ve parasallaştırmaya çalışacak” diyor ve devam ediyor:
“Öyle ya da bu türlü oturmuş bir ekosistemi vardı Twitter’ın ve Elon Musk bu sistemi bozdu. Bu da sıradan kullanıcı için eziyet olmaya başladı. Ancak Musk’ın gözünde biz sıradan kullanıcılar hiçbir şeyiz zaten” diyor.
BBC Türkçe‘ye konuşan internet ve toplum araştırmaları merkezi Gözlemevi’nin kurucusu ve eski Google çalışanı Handan Uslu ise Musk’ın öbür teknoloji şirketlerinin Twitter bilgilerini kullanarak güçlenmesini istemediğine dikkat çekiyor:
“Bizim datalarımız şirketler için son derece kıymetli. Örneğin data kalitesinin biraz düşmesi bile Facebook’un reklam gelirlerinin azalmasına neden oldu ve işten çıkarmalar yaşandı. Bizim ne kadar bilgimizi alır, etkileşimi arttırır ve nokta atışı reklam verirse o kadar çok para kazanıyor bu firmalar. Elon Musk’ın yönetimindeyse genel olarak diğer bir teknoloji sitesi güçlenmesin bakış açısı var.”
Uzmanlar, etkileşimden beslenen bir platform için, içerik görüntüleme sınırlaması getirmenin eşi gibisi görülmemiş bir taktik olduğunu ve sürdürülemeyeceğini söylüyor.
Musk, şimdi kısıtlamanın devam edip etmeyeceği konusunda açıklama yapmadı.
Habere ve gerçek bilgiye erişim kısıtlanacak mı?
Son kısıtlamalardan etkilenenler ortasında Twitter’ı bilgi doğrulama ve canlı haber transferi için kullanan gazeteciler de var.
İngiltere merkezli haber sitesi Independent’ın muhabiri Bel Trew, Pazar günü Twitter hesabından yaptığı paylaşımda, “Twitter içeriklerine ulaşamıyorum. Twitter Blue için para ödediğimi itiraf etmekten utanıyorum lakin sıcak bir haberin ortasındayım” dedi.
ABD’de çalışan bir muhabir ise iki kişinin öldürüldüğü bir silahlı taarruz sırasında tıpkı sıkıntıyla karşı karşıya kaldığını aktardı.
BBC Türkçe‘ye konuşan Teyit.org Yazı İşleri Sorumlusu Emre İlkan Saklıca, gelişmelerin çok yeni olduğunu, şimdi tedbir alınamadığını ve grubun haber tarama çalışmalarının da etkilendiğini aktarıyor.
Saklıca, “Kriz anlarında beşerler toplumsal medyadan yardım davetlerinde bulunuyor, taleplerini iletmeye çalışıyor. Okuma sayısına kısıtlama koyulduğu takdirde bu paylaşımlar görünmüyor” diyor ve devam ediyor:
“Siz zelzele anında enkaz altında kalan birinin yardım davetini da, seçim anında toplu oy kullanıldı tezini da göremeyeceksiniz. Bunların hepsi kuşkulu haberler olmasının yanı sıra bir de insanların geniş kesitlere ulaştırmaya çalıştığı paylaşımlar. Bu toplumsal medyanın bütün yapısına, mantığına alışılmamış.”
Öte yandan Gözlemevi kurucusu Handan Uslu, dezenformasyon ve yanlış bilgiyi merkezinde barındırdığını söylediği Twitter ve başka toplumsal medya platformlarında kullanıcıların geçirdiği mühlete kıstılama getirmenin olumlu olabileceğini düşünüyor:
“Yanlış bilgi bu firmalara dışarıdan bulaşan bir şey değil, direkt onlar tarafından teşvik ediliyor. Tetikleyici, sorunlu içerikler çok daha fazla etkileşim alıyor. Twitter üzere bir altyapı olmasa birden fazla yanlış içerik yayılmaz bu biçimde. Az kullanılmaları, dezenformasyonun da azalması manasına gelebilir.”
Alternatifler ne?
Twitter’a rakip olan çok sayıda platform var lakin uzmanlar “toplu bir göçün” yakın vakitte yaşanacağını düşünmüyor.
Bilgi Üniversitesi’nden Prof. Dr. Erken Latife, fiyatsız, açık kaynaklı, merkeziyetsiz bir toplumsal medya platformu olarak tanımlanan Mastadon’un düzgün bir alternatif olduğunu lakin kullanıcı konforu açısından geliştirilmesi gerektiğini düşünüyor:
“Mastadon’da orta yüzlere ve kolaylaştırıcı araçlara gereksinim var. Twitter üzere merkezi bir akışı olmadığı için beşerler biraz şaşırıyor lakin bence kolay kolay öğrenilir” diyen Latife şöyle devam ediyor:
“Twitter o kadar yerleşik bir kamusal alan mecrası olmuş ki kolay kolay beşerler bırakmıyor. Musk da bunu uygun biliyor ve parasallaştırma yollarını zorluyor.”
Gözlemevi’nden Handan Uslu, Twitter’ın muvaffakiyetinin platformda yer alan dezenformasyon ve kutuplaştırıcı içerikle gerçek orantılı olduğuna inanıyor.
Uslu, “Twitter bu kadar tetikleyici bir yer olmasaydı bu kadar kullanılmazdı. Siyasi olarak nefret içeren içerikler bundan sonra etkileşim almayacak dedikleri bir sisteme geçseler, ki bunun kodunu yazmak çok kolay olur, beşerler sıkılmaya başlar ve kullanmaz” diyor.
Teyit.org’dan Emre İlkan Saklıca ise hala oturmuş bir platform olan Facebook’a dönüş yaşanabileceğini düşünüyor, insanların gündem tarama ve habere erişim alışkanlıklarında değişim olacağına inanıyor.