Nijer’de darbe teşebbüsünün akabinde öbür Afrika ülkelerinde de yayılan Fransız aykırısı şovlar, Fransa’yı ayağa kaldırmıştı.
Fransa Ulusal Meclisi’nde Cumhuriyetçi senatörler Roger Karoutchi, Bruno Retailleau ve Christian Cambon, Fransa Devlet Lideri Emmanuel Macron‘a hitaben, farklı siyasi görüşlerden 94 milletvekilinin imzasını taşıyan bir açık mektup kaleme aldı.
Mektupta, Fransa’nın Afrika siyasetinin yine gözden geçirilmesi davetinde bulunuluyor.
Le Figaro’nın aktardığına nazaran, mektupta şu sözler kullanıldı:
“Sayın Cumhurbaşkanı;
Birkaç yıldır, Fransa’nın Afrika’daki yeri ve rolü konusunda birbirini izleyen hükümetlerimizi sorguluyoruz. Birtakım bakanların yaptığı üzere, bizi Françafrique’e nostaljik olarak tanımlamakla yetinmek, başarısızlıkları ve aksaklıkları gizlemeye hizmet eden bir sapmadır.
Bugün Nijer, dün Mali, Orta Afrika Cumhuriyeti ve Burkina Faso Fransa’yı, Fransız güçlerini ve Fransız şirketlerini reddetmiştir. Barkhane Operasyonu’nun başarısızlığa uğramasının akabinde, insan hakları ya da demokrasiye pek kıymet vermeyen, fakat halklarını eski “sömürgeci güce” karşı ayaklandırarak iktidarı elinde tutan tüm diktatörler ya da önderler için eksiksiz bir formda uygun olan Wagner milisleri, bizim pahamıza ortaya çıktı.
Sahraaltı Afrika’daki bu hareket, Fildişi Kıyısı ve Senegal üzere bize yakın olduğu bilinen ülkelerde bile şovlar ve Fransız zıddı aksiyonlarla yayılıyor.
Kuzey Afrika’da da hayal kırıklıkları yaşandı. Cezayir Cumhurbaşkanı Tebbun bir sıcak bir soğuk esiyor, bazen yakınlaşma ve resmi ziyaretten (düzenli olarak iptal ediliyor) bahsediyor, bazen de Cezayir halkının tüm kederlerinden Fransızların “Büyük Şeytan” olduğunu söylüyor. Bu belirsizlik, birçok Fransız yetkilinin artık hiçbir mana söz etmeyen 1968 mutabakatlarını sorgulamasına yol açtı.
Fas’ta, Fransa’nın Sahra konusundaki oyalaması (İspanya ve Almanya’nın Fas’ın egemenliğini tanımasına rağmen) ve Quai d’Orsay’ın Cezayir’le olan istikrar oyunu, Kraliyet Sarayını askeri ve ekonomik ortaklar için Paris’in dışına bakmaya sevk etti.
Tunus’ta istikrarsız Cumhurbaşkanı Kays Said dönüşümlü olarak ABD, AB ve Arap dünyasına ve artık ayrıcalıklı bir rol oynamayan Fransa’ya giderek daha az dönüyor.
Sayın Cumhurbaşkanı, Fransız Batı Afrikası ya da Fransız Ekvatoral Afrikası’nı hayal etmiyoruz, Foccart periyodunun büsbütün sona erdiğini biliyoruz. Lakin askeri manada olsun, ortak kalkınma kavramı manasında olsun ya da kültürel ve dilsel işbirliği manasında olsun, Afrika’daki Fransız siyasetinin dönüşümünü anlamıyoruz.
Bugün, dünün Françafrique’inin yerini askeri Russafrique, ekonomik Chinafrique ya da diplomatik Américafrique almıştır. Ve ne yazık ki Frankofoni’nin İngiliz lisanı karşısındaki gerilemesi hakkında ne söyleyebiliriz?
Sayın Cumhurbaşkanı, Senato Dış İlgiler ve Savunma Komitesi ve Senato’nun tamamı, Fransa’nın Afrika siyaseti üzerine yapılan bir tartışma sırasında, ilkbaharda sizi uyardı. Afrika vizyonumuzu ve Fransa ile bağlantılarını tekrar düşünmenin vakti gelmedi mi? Bunu yapma niyetinizi tekraren söz ettiniz…
Dost bir kıta olan Afrika’nın artık Fransa’yı anlamadığı ve Fransa’nın rolüne ve varlığına giderek daha fazla meydan okuduğu göz önüne alındığında, muhtemelen vakti gelmiştir. Biz kendi hissemize, kıtanın bütününden yavaş yavaş kaybolmamıza razı değiliz. Françafrique’den sonra, Fransa’nın Afrika’dan kaybolmasına mahkum muyuz?”
