Ali Bongo son seçimlerde, 1967’den 2009’a kadar ülkeyi demir yumrukla yöneten babası Ömer Bongo tarafından kurulan iktidardaki Gabon Demokratik Partisi‘nin (PDG) adayı oldu.
Karşısına Eğitim Bakanı Albert Ondo Ossa, muhalefetin ortak adayı olarak çıktı ve “Gabon, Bongoların malı değildir” sloganını kullandı.
Ossa’nın kazanmasına kesin gözüyle bakılıyordu ki Bongo, şaibelerin konuşulduğu bir seçimle cumhurbaşkanlığı koltuğuna yine oturdu.
Ali Bongo ve Fransız asıllı eşi Sylvia Bongo Ondimba
YOLSUZLUK VE YOKSULLUK…
El Cezire’de yer alan bir habere nazaran, petrole dayalı bir iktisada sahip olan Gabon, uzun vakittir büyük ekonomik potansiyele sahip bir ülke olarak görülüyor, fakat endemik yolsuzlukla boğuşuyor.
Uluslararası Şeffaflık Örgütü, 2022 yılında Yolsuzluk Algılama Endeksi‘nde Gabon’u 180 ülke ortasında 124. sıraya yerleştirdi.
Gabon’un 2,5 milyonluk nüfusunun üçte biri yoksulluk içinde yaşıyor ve kıtada kişi başına düşen en yüksek gayrisafi yurtiçi hasılalardan birine sahip olmasına karşın temel toplumsal hizmetlere erişimde büyük badireler yaşanıyor.
Vatandaşlar, işsizliğin yüksek olduğu ülkede işe alım planları da dahil olmak üzere en temel prosedürlerde yolsuzlukla karşılaştıklarını söylüyor. Kimileri adaletin mahkemelerden küçük bir fiyat karşılığında temin edilebildiğini belirtiyor.
BONGO’NUN SIHHAT DURUMU
Bongo ailesi, son olarak Temmuz 2022’de Cumhurbaşkanı Ali Bongo’nun beş kardeşinin, Fransa’da zimmete para geçirme ve kamu fonlarını aklama soruşturmasında suçlanması da dahil olmak üzere bir dizi büyük skandala karıştı.
Bunun da ötesinde, liderin sıhhatiyle ilgili belirsizlik durumu daha da kötüleştirdi. Bongo 2018 yılında Suudi Arabistan‘ın başşehri Riyad‘a yaptığı resmi bir seyahat sırasında felç geçirmişti ve bu durum, birkaç ay boyunca resmi misyonunu sürdürmesini engelledi. Bu olayların sonucu olarak da darbe teşebbüsüyle sonuçlanan bir siyasi istikrarsızlık devri başladı.
Bongo, 10 ay boyunca rastgele bir kamu misyonunda bulunmadı, Ağustos 2019’da yine ortaya çıktı, lakin ülkeyi yönetmek için fizikî ve zihinsel kapasitesi sorgulanmaya devam etmesine karşın vazifede kaldı.
OYLARIN YÜZDE 99.93’ÜNÜ ALDI!
Bongo’nun başkanlığının meşruiyeti 2009 yılından bu yana tartışma konusu, çünkü hile tezleriyle gölgelenen seçimlerin akabinde çıkan isyan sonrası babasından misyonu devralmıştı.
Bir sonraki seçim de usulsüzlükler ve büyük çaplı hile kuşkularıyla gölgelendi. Sonuçlar açıklandığında, sonuca itiraz eden göstericiler göz yaşartıcı gaz ve plastik mermilerle dağıtıldı. Çünkü Bongo, kendi eyaletinde oyların yüzde 99.93’ünü almıştı.
2009’daki seçimlerde lider adayı olan Erichk Mauro Nguemah, “Uzun müddettir iktidarı elinde tutan bir aileden bahsediyoruz – çok demokratik oldukları için değil, kamu parasını israf ettikleri ve zimmetlerine geçirdikleri için iktidardalar” dedi.
ORDU İDAREYE EL KOYDU
Seçimlere yalnızca altı hafta kala yetkililer, yasama ve cumhurbaşkanlığı seçimlerinin, her durum için başka oy pusulası yerine tek bir oy pusulası kullanılarak yapılmasına karar verdi ve bu seçim maratonu da usulsüzlüklerin gölgesinde geçti.
26 Temmuz’da Nijer‘de yapılan darbenin akabinde 30 Ağustos’ta, bir başka Afrika ülkesi olan Gabon‘un başşehri Librevil‘de de silah seslerinin duyulduğu bildirildi. Seçim sonuçlarının açıklanmasının çabucak akabinde, ulusal televizyon binasına giren bir küme asker, idaresi ele geçirdiklerini duyurdu.
Askerler, ülkede Gabon Devlet Lideri Ali Bongo Ondimba‘nın 3’üncü defa kazandığı seçimlerin iptal edildiğini ve kendilerinin ülkedeki tüm güvenlik ve savunma güçlerini temsil ettiğini öne sürdü.
Seçim sonuçlarının iptal edildiğini belirten askerler, tüm sonların bir sonraki duyuruya kadar kapatıldığını ve devlet kurumlarının feshedildiğini kaydetti.
Gabon hükümetinden şimdi, darbeye ait bir açıklama gelmedi.
