İstanbul’da tehlike çanlarının çaldığı barajlar için uzmanlar sıcak havayla birlikte rekor düzeye ulaşacak buharlaşmayla ilgili ihtarda bulundu. Kentin su gereksinimini karşılayan barajlarda bugün prestijiyle doluluk oranı yüzde 41.89 oldu. Geçen yıl tıpkı tarihte doluluk oranı ise 71.51’di.
“HER SAAT YAKLAŞIK 17 BİN TON SU BUHARLAŞIYOR”
Boğaziçi Üniversitesi İklim Değişikliği Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Levent Kurnaz, “Bu buharlaşma öncelikle havada ne kadar nem olduğuna bağlı, sonra havanın sıcaklığına bağlı, bir de rüzgar suratına bağlıdır. Bugün mesela öğlen vakitlerinde Ömerli barajından her saat yaklaşık 17 bin ton su buharlaşıyor. Cuma günü bu 34 bin tona çıkacak. Zira sıcaklık artıyor, nem birazcık azalıyor. Rüzgar da azaldığı için çok önemli bir buharlaşma olacak. Melen’den Ömerli barajına yaklaşık 100 bin ton su geliyor, bunun üçte biri cuma günü buharlaşacak demektir. Ancak bunu çarpı 24 diyerek bir güne yaymanın manası yok zira sabaha karşı baktığımız da bu buharlaşma neredeyse sıfıra yaklaşıyor. Öğlen vakitlerinde artıyor ben burada en yüksek sayıyı söyledim. Yaz aylarında buharlaşma barajlarımız için en büyük sorunlardan bir tanesi” dedi. Kurnaz, “Geçen sene ki sayılara baktığımızda neredeyse yarısı kadar su var barajlarımızda lakin burada hiç kimsenin uykusunu kaçırmak istemiyorum. İstanbul’da barajlara gelen suyun değerli bir kısmı Melen’den geliyor. Melen de su olduğu surece İstanbul’da çok uzun mühlet susuzluk çekilmez. Ancak bu demek değil ki otomobil yıkayalım, halı yıkayalım, havuz dolduralım. Suyumuzu olabildiğince dikkatli kullanmamız gerekiyor” diye konuştu.
“BUHARLAŞMA ARTIYOR”
Barajlarda görülen kirliliği de pahalandıran Kurnaz, “Barajların olağanda derin olması gerekir. Yüzey alanı ne kadar genişse o kadar fazla su buharlaşır, bu yüzey alanıyla alakalı bir şeydir. Yalnız barajlar uzun müddet kaldıklarında, barajların içerisinde etraftan gelen alüvyon birikir. Münasebetiyle barajların derinliği azalır, genişliği çoğalır. Genişliği çoğaldıkça buharlaşma artar. Bizim Türkiye’deki bilhassa eski barajlarda yaşadığımız temel sorun bu. Ne yapmamız lazım gerekiyor, vinçler alacağız. Bunun içerisinde biriken alüvyonları ki alüvyon da çok değerli topraktır, götürüp bununla tarım yapacağız. Fakat bu inanılmaz masraflı bir şey. Yani rastgele bir barajda bunun yapılması çok sıkıntı. Onun için gitgide barajlarımızda havaların ısınmasıyla birlikte buharlaşma artıyor ve içeride kalan su da biraz sığ su olduğu için oradaki kirlilikte doğal olarak daha fazla artıyor. Baraj derin olduğu vakit en tabandaki suyun ne derece pak ne derece kirli olduğunu bilmiyorsun lakin ya su buharlaşıp sen tabanını görmeye başladığında ya da çok geniş bir alan olduğunda suyun derinliği azaldığında o vakit bu kirlilik daha da göze çarpıyor” tabirlerini kullandı.
“KORKULACAK BİR ŞEY YOK”
Barajlarda görülen kirliliğin insanlara ziyanlı olmayacağını söyleyen Kurnaz, “İSKİ barajlardan suyu alıyor, bunu tahlil ediyor. Şayet ziyanlı bir şey görülmezse şehire veriyor bu suyu. Onun için bu bahiste uykumuzu kaçıracak bir şey yok. İstanbul’un kıymetli bir çoğunluğu aslında içmek için şişe suyu kullanıyor. Fakat dua edelim birazcık daha yağmur yağsın, zira ne kadar yağmur yağarsa o suyun içerisinde ki kirlilik oransal olarak azalıyor. Değerli olan suyu doğal yollarla temizlemek, biz şuan da suyu kimyasal yollarla temizliyoruz” dedi.
BARAJLARDA SON DURUM
İstanbul’un su muhtaçlığını karşılayan barajların doluluk oranları ise şöyle:
Ömerli 74.21, Darlık 58.19, Elmalı 33.26, Terkos 31.53, Alibey 23.19, Büyükçekmece 23.89, Sazlıdere 25.73, Istrancalar 34.78, Kazandere 6.6, Pabuçdere 4.6.
