1998 üretimi “The Truman Show” sineması, sıradan bir adamın hayatının gerçekte bir televizyon gösterisi olduğunu keşfetmesini husus alıyor. Sinemada, Jim Carrey‘in canlandırdığı Truman Burbank karakteri, doğduğu andan itibaren dünya genelinde bir televizyon programının kesimi olarak yaşadığını fark etmeye başlar. Sinema, Truman’ın kendi gerçekliğini sorgularken yaşadığı iç çatışmaları ve sonunda özgürlüğe gerçek attığı adımları anlatır.
BAŞKA NE VAR?
Filmin son sahnelerinde, Truman denizde bulunan teknesiyle setin dışına hakikat ilerlerken bir fırtınayla uğraş eder. Kendisine sunulan dünyanın kısıtlamalarından kurtulan Truman, gerçek dünyaya adım atar. Bu sırada sinemadaki izleyiciler, onun ne yapacağını merakla beklerler. Fakat, birkaç saniye sonra, bir izleyici soğukkanlılıkla “Başka ne var?” sorusunu sorar. Bu an, izleyicilerin ilgi ve dikkat müddetlerinin kısa olduğunu ve yeni bir şey bulma isteğiyle süratle geçiştirebileceklerini tabir eder.
“The Truman Show”un son repliği, günümüzde de geçerliliğini koruyan bir gerçeği yansıtır. Teknolojinin süratle gelişmesiyle birlikte, içerik tüketim alışkanlıkları da değişiyor. İzleyiciler, daima olarak yeni ve ilgi alımlı içerik arayışı içinde oluyor. Bir içerik artık heyecan verici gelmediğinde, bir sonraki fırsata geçmek istiyor.
Filmdeki izleyiciler, Truman’ın hayatını yıllarca izlemiş ve onunla bağ kurmuş olabilir. Lakin onun gerçek dünyaya geçişi anında, ilgi ve meraklarını öteki bir şeye yönlendirmek istemeleri, insanların kayıtsızlığının bir yansıması olarak görülebilir. Bu durum, günümüzün süratli tüketim kültürünü ve dikkat dağıtıcı içeriklerin tesirini vurgular niteliktedir.
Filmin son repliği, “The Truman Show”un ötesinde de düşündürücü bir bildiri taşır. Teknoloji ve medya, insanların dikkatini daima olarak yeni içeriklerle çekme yarışına girdi. Beşerler, bir şeyin yeni ve heyecan verici olma özelliğini kaybettiğini hissettiğinde, süratle bir sonraki seçeneğe geçme eğiliminde. Bu da “The Truman Show”un son repliğinde tabir edilen kayıtsızlığın günümüzdeki yansıması olarak kıymetlendirilebilir.
UFAK BİR GÖNDERME
İzleyiciler onlarca yıl boyunca Truman’a gülmüş, ağlamış ve onunla alaka kurmuş olsalar da, iş izleyecek öteki bir şey bulmaya geldiğinde dikkat müddetlerinin kısa olduğu açıktı. Truman onlara artık cümbüş sunmadığı anda, Truman’ın kendisi için elde etmek istediği tek şey olan gerçek insan tecrübelerine kıymet vermek yerine bir sonraki uyarıcı gösteriye geçmeye istekliydi. The Truman Show’un final repliği, bilhassa de bir şey artık yeni değilse tüketicilerin ne kadar vefasız olabileceğinin bir örneği.
The Truman Show üzere bir şey olmasa bile, reality TV ve canlı yayın platformları son birkaç on yıldır yayıncılığı değiştiriyor. Bugün bu tıp programlar misal kavramları keşfediyor ve ekseriyetle bir kişinin kamusal ve özel hayatı ortasındaki çizgileri büyük ölçüde bulanıklaştırıyor. Bu kadar çok içeriğin 7/24 ulaşılabilir olması, izleyicilerin dikkatini çekmek için büyük bir rekabet yaratıyor ve gerçek hayatta Truman Show üzere bir fikrin ortaya çıkmasına neden olacak şartlar oluşuyor.
Truman’a yapılan muameleyi protesto eden birtakım izleyiciler olsa da, izleyicilerin birden fazla hayatlarının büyük bir kısmını Truman’ın birinci öpücüğünü paylaşması, birinci işine girmesi ve bir dizi öteki dönüm noktasıyla bağ kurarak geçirmişti lakin The Truman Show’un son repliği onu hakikaten umursamadıklarını kanıtlıyor. Onlar için Truman bir insan değil, bir metaydı, bu yüzden bir televizyon programının ana karakteri olduğunu öğrenmesi onlar için değerli değildi. Onlara arkadaşlık ettiği ve kendi sıkıntılarını unutturduğu sürece, Truman’ın başına gelen her şey kabul edilebilirdi.
TARİHİN TEKERRÜRÜ
The Truman Show’un gerçek manası, içerik uğruna gerçeklik manipüle edildiğinde neler olabileceğini muvaffakiyetle sergiliyor. Mahremiyetin yanı sıra cümbüş etiği ve primetime programcılığını sürdürmek için katlanılan uzaklıklar hakkında sorular ortaya atıyor. Christoff, Truman’ın milyonlara paha sağlayan fedakar ve sanatsal bir şeyin parçasıymış üzere görünmesini sağlamaya çalıştı lakin Truman bir adamın tanrısal vizyonu uğruna sömürüldü ve bunun nasıl bir kesimi olacağını seçme talihi asla tanınmadı.
The Truman Show’un son repliği, bir hile ile bir şişede yıldırım yakalamaya çalışmanın etrafındaki sıkıntıları damıtmak için harika bir iş çıkarıyor. Büyüleyici olduğunu kanıtladığı sürece ilgi çekmeyi başarır fakat yenilik olmaktan çıktığı anda tüketiciler bir sonraki büyük şeye geçmeye hazırdır. Tıpkı durum, yayın platformları tarafından yayınlanan ve her biri kendi Truman Show versiyonunu bulmaya ve döngü kendini tekrar edene kadar 30 yıl boyunca güçlü izlenme sayıları elde etmeye çalışan bitmek bilmeyen yeni içerik yağmuru için bile geçerli.
