Yer bilimci Prof. Dr. Celal Şengör’ün Marmara’da muhtemel büyük bir zelzele sonrası yaşanması olası felakete dikkati çekerek, “İstanbul’dan gitmeyi düşünüyorum” açıklamasının akabinde çeşitli kurum ve kuruluşların hazırladığı kestirimler bir sefer daha gündeme geldi.
Afet ve Acil Durum İdaresi Başkanlığı (AFAD) ve İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin (İBB) hazırladığı raporlarda riskli ilçeler ve mahalleler tek tek sıralanıyor.
EN ÇOK HANGİ İLÇELER ETKİLENECEK?
Milliyet’in aktardığı AFAD’ın raporunda sarsıntının İstanbul’un tüm ilçeleri için yüksek risk oluşturduğu vurgulanarak bilhassa Adalar, Avcılar, Bahçelievler, Bakırköy, Beylikdüzü, Büyükçekmece, Küçükçekmece, Maltepe, Tuzla, Üsküdar, Zeytinburnu ve Sultanbeyli ilçeleri ve yakın mahalleler muhtemel büyük sarsıntıdan ağır olarak etkilenecek.
İBB’ye nazaran ise en riskli ilçeler Avcılar, Fatih, Zeytinburnu, Esenler, Küçükçekmece, Tuzla ve Beylikdüzü. Mümkün büyük bir sarsıntıda Zeytinburnu’nda 5 bin 334, Avcılar’da 7 bin 39, Küçükçekmece’de 12 bin 244 yapının ağır hasar alacağı kestirim ediliyor.
İLÇE İLÇE SIRALANDI
Afet ve Acil Durum İdaresi Başkanlığı’nın (AFAD) İstanbul Vilayet Afet Risk Azaltma Planı’na (İRAP) nazaran mümkün büyük bir sarsıntıda İstanbul’u bekleyen tehlikeler şöyle sıralandı:
– Zelzele İstanbul’un tüm ilçeleri için yüksek risk oluşturmakla birlikte; bilhassa Adalar, Avcılar, Bahçelievler, Bakırköy, Beylikdüzü, Büyükçekmece, Küçükçekmece, Maltepe, Tuzla, Üsküdar, Zeytinburnu ve Sultanbeyli ilçeleri ve yakın mahalleler muhtemel büyük zelzeleden ağır olarak etkilenecek. Bu durumun ana sebepleri olarak; belirtilen ilçelerin faya yakınlığı, yapı stoğu taşıyıcı sistem özelliklerinin yetersizliği, taban şartlarının sıvılaşmaya müsait olması üzere sebepler sayılabilir.
– Beylikdüzü ve Ataşehir: Nüfus yoğunluğunun ve yüksek katlı yeni binaların fazla olduğu ilçeler. Özel okullar da bu bölgede ağırlaşmış. Büyükçekmece ve Beylikdüzü ilçelerinin heyelan bölgesinde bulunmaları sebebiyle çökmeler gerçekleşebiliyor.
– Esenyurt: Yüksek ve ağır yapılaşma, artan nüfus ve göçmen yoğunluğu ile zelzeleden etkilenme riski yükselen bir ilçe.
– Silivri ve Tuzla: Faal fay sınırına yakın olmaları, alüviyon kalınlığının fazla olması ve yer şartlarının sıvılaşmaya müsait olması üzere sebepler ile sarsıntıdan ağır biçimde etkilenebilecek ilçeler.
– Bakırköy, Avcılar ve Zeytinburnu: Bu ilçelerin tamamının etkileneceği öngörülüyor. Özel, devlet ve kent hastanelerinin, okulların bu ilçelerde ağır olması, yapı stoğunun eskiliği, mümkün etkiyi artırıyor.
– Adalar: Fay sınırına yakınlık ve yapı stoğunun eski olması nedeniyle yüksek risk taşımakla birlikte, nüfus ve yoğunluğunun azlığı, deniz ulaşım imkanlarının açıklığı, trafik sorunu olmaması ilçeye ilişkin başka özellikler olarak ortaya çıkıyor.
– Bağcılar, Bahçelievler, Esenler, Gaziosmanpaşa, Kadıköy, Kağıthane, Kartal, Küçükçekmece, Maltepe, Pendik, Ümraniye ve Üsküdar: Kalabalık ve ağır nüfuslu ilçeler olmaları ve kapanması olası yollar nedeniyle müdahale sürecinde öteki ilçelere nazaran fazlaca zorluk yaşanabilecek ilçeler olarak bedellendiriliyor.
HANGİ İLÇELERİN RİSK PUANI ARTTI?
Raporda ayrıyeten şu tabirlere yer verildi:
“İstanbul kapsamındaki birçok ilçede kurumlar özelinde ortalama risk puanı yüksektir. Güney kıyı şeridindeki ilçelerin (Avcılar, Bakırköy, Beylikdüzü, Küçükçekmece, Maltepe, Silivri, Tuzla ve Zeytinburnu) bilhassa faal fay sınırlarına yakın olması sebebi ile artan sarsıntı tehlikesinin ziyan verebilirliğinden dolayı risk puanları artmıştır. Faal fay sınırlarına güney kıyı şeridine nazaran daha uzak olan ilçelerde ise risk puanının artmasında bina stoğunu oluşturan yapıların çağdaş zelzele yönetmeliklerinin gerektirdiği şartları sağlamamaları tesirli olmuştur. Adalar ve Avrupa yakasının iç kısımlarının bina hasarlarının en ağır yaşanacağı bölgeler olması beklenmektedir.”
İBB’DEN 7.5’LİK ZELZELE SENARYOSU
İBB’nin 3 yıl evvel 39 ilçe için başka farklı hazırladığı “İlçe Mümkün Zelzele Kayıp Varsayımı Kitapçıkları”na nazaran ise yüksek riskli ilçeler Avcılar, Fatih, Zeytinburnu, Esenler, Küçükçekmece, Tuzla ve Beylikdüzü.
Gece yaşanacak 7.5 büyüklüğündeki zelzele senaryosuna nazaran göre Avcılar’da bulanan 26 bin 762 binanın yaklaşık yüzde 27’sinın orta ve üstü düzeyde hasar göreceği kestirim ediliyor. Ortalama 465 civarında can kaybı meydana gelebileceği öngörülüyor.
Çalışmaya nazaran Zeytinburnu’nda bulunan 16 bin binanın ortalama yüzde 33’ünün orta ve üstü düzeyde hasar göreceği, 668’in üzerinde can kaybı olacağı kestirim ediliyor. Simülasyona nazaran Fatih genelinde ise bin 484’ün üzerinde can kaybı olacağı kaydediliyor.
