12 Haziran Çocuk Personelliği ile Uğraş Günü hasebiyle İzmir Barosu Başkanlığı’ndan yazılı açıklama yapıldı. “Son on yılda 616 çocuk iş cinayetlerinde hayatını yitirdi” başlıklı açıklamada Memleketler arası Çalışma Örgütü’nün (ILO), 2002 yılında dünyada çalışan yüz milyonlarca çocuğun içinde bulunduğu haksız duruma ve ağır şartlara dikkat çekmek, çocukların çalışmak zorunda bırakılmasının önlenmesi konusunda devletleri harekete geçirmek ve toplumsal şuuru artırmak maksadıyla 12 Haziran gününü Çocuk Personelliği ile Gayret Günü olarak seçtiğini hatırlatıldı.
“HAK İHLALLERİNE MARUZ BIRAKILMAKTADIR”
Ülkemizde de yüz binlerce çocuğun 4857 Sayılı İş Kanunu kararlarının dışına çıkılarak tarım, mevsimlik personellik, sanayi, hizmet, konut işleri, medya, madenler ve taş ocakları üzere pek çok farklı biçimde ve dalda çalıştırıldığı tabir edilen açıklamada, “Zorla çalıştırılan çocuklar eğitim hakkına, oyun hakkına ve sıhhat hizmetlerine erişememenin yanı sıra; riskli bir etrafta yaşama, şiddet ve istismar, uzun çalışma saatleri, düşük fiyatla çalıştırma, iş güvenliği açısından riskli ortamlarda çalışma, fizikî zorlanma, iyiliğinin bozulması, kültürel ve zihinsel manada ilerleyememe, olumsuz barınma şartları, meslek hastalıklarının oluşması üzere hak ihlallerine maruz bırakılmaktadır. Personel Sıhhati ve İş Güvenliği (İSİG) Meclisinin hazırladığı, 2013-2022 yıllarını kapsayan Çocuk İş Cinayetleri Raporu’na nazaran ülkemizde 2022 yılında 61 çocuğun, son on yılda ise en az 616 çocuğun iş cinayetlerinde hayatını kaybettiğini belirtilmiştir. Ömrünü yitiren çocukların 211’ i 14 yaş ve altı 405’i ise 15-17 yaş grubundadır” denildi.
“KAHRAMANMARAŞ SARSINTILARINDA 658 BİN ÇALIŞAN GEÇİM İMKANLARINI KAYBETTİ”
Açıklamada, Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) 1994, 1999, 2006, 2012 ve 2019 yıllarında çocuk işgücü araştırmaları yapıldığını bildiren İzmir Barosu, çocukların hane halkı gelirine katkıda bulunmak, iş öğrenmek/meslek edinmek ve kendi muhtaçlıklarını karşılamak için çalıştırıldığını belirtti ve “Araştırma sonuçlarına nazaran 2019 yılında Türkiye’de 720 bin çalışmak zorunda bırakılan çocuk bulunduğu ve yıllar içerisinde çalışmak zorunda bırakılan çocuk sayısının ve işgücü içindeki oranının düştüğü görülmektedir. Her ne kadar toplumsal farkındalığın, taban eğitim yaşının yükseltilmesinin, memleketler arası ve yasal seviyede yapılan kimi mevzuat değişikliklerinin olumlu sonuçlarının olduğu düşünülse bile gerçek sayıların ve ortaya çıkması gereken tablonun bu dataların çok daha üzerinde ve çok daha ağır olduğu düşünülmektedir. Bu niyet; bu araştırmanın mevsimlik işçiliğin ağır olduğu aylarda yapılmamış olması, MEB datalarına nazaran yüz binlerce çocuğun eğitimine açıktan devam ettiğinin görülmesi, UNICEF ve ILO bilgilerine nazaran pandemi sonrasında dünyadaki çalışmak zorunda bırakılan çocuk sayısının uzun vakittir birinci sefer artış göstermiş olması ve mülteci/göçmen çocuklara ait bilgilerin sağlıklı bir halde toplanmamış olabileceği dikkate alındığında kabul görmektedir. Bununla birlikte, yeni sayıların çok daha artma riski bulunmaktadır. ILO’nun tespitlerine nazaran 6 Şubat’ta yaşanan Kahramanmaraş merkezli sarsıntılarda 658 bin çalışan geçim imkanlarını kaybetmiş durumdadır. ILO, bu durumun yoksulluğun ve kayıt dışı çalışmanın yanında çalışmak zorunda bırakılan çocukların sayılarını da artıracağını öngörmektedir” tabirleri kullanıldı.
“GÜNÜMÜZ TÜRKİYE’SİNİN UTANCI”
Türkiye’deki her geçen gün derinleşen yoksulluğa dikkat çekielen açıklamada, “Çocukların çalışmak zorunda bırakılmasının, ülkemizde manası giderek daha güzel anlaşılan derin yoksulluk ve devreden yoksulluk kavramlarıyla epey ilgili olduğuna kuşku yoktur. Bir yanda sınırsız, şartsız ve kontrolsüz rantla servetlerine servet katanlar varken öteki yanda okullarda açlıktan bayılan çocukların olması günümüz Türkiye’sinin gerçeği olduğu kadar birebir vakitte utancıdır. Mevcut toplumsal siyasetlerin muhtaçlığı bulunan bütün çocukların ve bakım verenlerinin toplumsal muhafazadan yararlanabileceği biçimde tasarlanması, kamu kaynaklarının kullanımında çocuk hakları bakış açısıyla tesir değerlendirilmesinin yapılması, iktisat siyasetlerinin ise başta çocukların çalışmak zorunda bırakılması olmak üzere kapitalizmin yarattığı her türlü ekonomik şiddet ve istismarla çaba edecek biçimde dönüştürülmesi gerekmektedir. Elbette bunların işe yarayabilmesi için demokratik prensiplere bağlı ve hukukun üstünlüğünün hakim kılındığı bir ülkeyi inşa etmek olmazsa olmazdır” denildi.
ACİL HAREKET PLANI ÇAĞRISI
“İzmir Barosu olarak çocukların zorla çalıştırılmadığı ve çalışmak zorunda bırakılmadığı bir dünya hayaliyle çabalayacağımızı bildiriyor” diye devam edilen açıklama; “Anayasamız ve tarafı bulunduğumuz memleketler arası mukaveleler çerçevesinde çocuk hakları ihlali niteliğinde olan ve çocukların sıhhati, eğitimi, gelişimi için önemli tehlikeler yaratan çocukların çalışmak zorunda bırakılmasının önlenmesi ismine acil hareket planlarını oluşturmaya ve uygulamaya çağırıyoruz” sözleriyle noktalandı.
