Bankacılar TCMB’nin hem rezerv birikimine gereksinim duymasının hem de bu rezervi elde ederken piyasaya TL sağlıyor olmasının, para siyasetinde sıkılaştırma taraflı atılacak adımların aktifliğini zayıflatabileceğine dikkat çekiyor.
Bazı bankacılar, sistemin repo fonlamasına muhtaçlığını artırmaya yönelik zarurî karşılık üzere adımlar beklerken, birtakım bankacılar ise rezerv biriktirme suratının besbelli yavaşlayabileceğini öngörüyor.
TCMB bankacılık sistemine farklı vade ve usullerle swap ile ve repolardan oluşan açık piyasa süreçler kanalıyla fonlama sağlıyor. Her gün yapılan bu süreçlerin vadesi şimdi gelmemiş olanlarının toplamı ise bankacılık bölümüne TCMB’nin yaptığı fonlama ölçüsünü gösteriyor.
AÇIK PİYASA SÜREÇLERİ EKSİ 175 MİLYAR TL’YE DÜŞTÜ
Bankacıların TCMB bilgilerinden yaptığı hesaplamalara nazaran dün TCMB’nin bankacılık sistemine sağladığı toplam fonlama 865 milyar TL düzeyinde gerçekleşti. Bu fiyatın yaklaşık 1.05 trilyon TL’si lokal bankalarla yapılan swap kanalıyla sağlandı. Farklı repo usullerinden oluşan açık piyasa süreçleri ise dün prestijiyle eksi 175 milyar TL’ye geldi.
TCMB’nin bankacılık sistemine sağladığı fonlamanın Haziran ayı başındaki kompozisyonuna bakıldığında toplam fonlama 1.34 trilyon TL iken bunun 660 milyar TL’si swap, 680 milyar TL’si açık piyasa süreçleriyle gerçekleştirilmişti.
Bürümcekçi Araştırma ve Danışmanlık Kurucu Ortağı Haluk Bürümcekçi, “Bankaların TCMB’ye borç vermesi manasına gelen ve para siyaseti aktifliğini azaltan (gecelik piyasada borç verme faizinin değil borç alma faizinin geçerli olması) bu türlü bir durum 2011 yılından beri gözlenmemişti. Bu durum son günlerde mevduat faizlerini de aşağı çekerek ve TL yatırımın cazibesini azaltarak dolarizasyona katkıda bulunuyor” dedi.
TCMB’nin repo ihalelerinde kullandığı borç verme faizi yüzde 15 düzeyinde bulunurken sistemden likiditenin çekildiği faiz koridorunun alt bandı ise yüzde 13.5 düzeyinde.
TCMB’nin Haziran ayı başından beri 19-20 milyar dolar rezerv birikimi yaptığına dikkat çeken bir bankanın döviz masası işlemcisi, “Banka yalnızca son 1.5 ayda rezerv biriktirmek için piyasaya 500 milyar TL üzerinde TL likiditesi sağladı. TCMB’nin yapması gereken asıl adım faizlerin artırılması lakin bunu kademeli olarak yaparken ve birebir vakitte rezerv de biriktiriken TL’nin sistemde birden bu kadar bollaşması döviz talebini artırarak risk oluşturabilir” dedi.
TCMB milletlerarası net rezervleri 2 Haziran’da -5.7 milyar dolara inerek 2002 yılında başlayan bilgi serisinin en düşük bedelini almasından bu yana geçen beş haftada 18.9 milyar dolar toparlandı. Bankacılar net rezervlerde geçen hafta 0.5 milyar dolara yakın, toplam rezervlerde ise 2.5 milyar dolar daha artış hesaplıyorlar. Toplam rezervler 113 milyar dolar hesaplanıyor.
Banka son yıllarda ihracatçı döviz gelirleri başta olmak üzere bir çok farklı kanaldan nizamlı rezerv elde ediyor. Seçim öncesi bu döviz gelirleri de dahil olmak üzere rezervler piyasaya TL’nin kıymetini belirlemek için satılıyordu. Seçim sonrası ise döviz satışları daha “şeffaf”, KKM odağıyla kamu bankalarından kesim geneline yayılacak formda devam ediyor.
“KREDİLERDE YAVAŞLAMA TL’YE MUHTAÇLIĞI AZALTIYOR”
Bir öteki bankanın ALM masası işlemcisi ise kredilerdeki yavaşlamanın bölümün TL’ye muhtaçlığını azalttığına dikkat çekti.
İşlemci, “TCMB kademeli faiz artışına karşın piyasaya 1.5 ayda 500 milyar TL üzerinde bir TL likiditesi bırakan süratli bir rezerv biriktirme gitti. Tüm bunlar sistemin fonlama muhtaçlığını azaltırken bankalar ise fonlamada kendileri için daha avantajlı olan swapları tercih ediyor. Süreçte kısa vadeli tahlil için birinci akla gelen zarurî karşılık artışı olabilir. Bu süreç mevduat faizlerinde de düşüş getiriyor. Kredilerde zayıf görünüm devam ederken TL likidite bollaşmaya devam ederse siyaset faizinin çok üzerinde olan mevduat getirileri TCMB faizine daha çok yakınsayabilir” dedi.
Yarın yeni bir faiz artışına gitmesine kesin gözüyle bakılan TCMB, Haziran ayındaki 650 baz puanlık faiz artışıyla siyaset faizini yüzde 15 çekmiş, enflasyon görünümünde besbelli düzelme olana kadar sıkılaşmanın devam edeceğini söylemişti. Piyasalarda TCMB’nin faiz artışlarına hangi süratte devam edeceği izleniyor.
Bankacılar yarın PPK metninde ya da haftaya enflasyon raporunda fonlama yapısında değişiklik getirecek bir adıma yönelik telaffuzlara yer verilip verilmeyeceğini de izleyecekler.
