Şanghay merkezli CellX‘e firmasına ilişkin olan ilişkin fabrika, “Çin Halk Cumhuriyeti nüfusunun besin güvenliğini sağlamak amacıyla” laboratuvar ortamında kültür eti üretimine başladı.
CellX’in CEO’su Yang Ziliang Çarşamba günü yaptığı açıklamada, şirketin kendi geliştirdiği teknolojilerden yararlanarak düşük maliyet maksadıyla başladığı üretimde, kültür etinin üretim maliyetini düşürmeyi başardıklarını açıkladı.
Yang, şirketin eseri 2025 yılına kadar yurtdışında piyasaya sürmeyi hedeflediğini ve kültür etinin satışına onay veren ABD ve Singapur üzere ülkelerde pazar onayı almak için çalıştığını söz etti.
Kültür eti, hayvan hücrelerinin bir kaba konulması ve çoğalıp büyümeleri için besinlerle beslenmesiyle elde ediliyor. Sanayi, hayvanları kasap bıçaklarından kurtarırken daha besleyici etin, seri üretimini vaat ediyor.
Dünya çapında kültür eti sanayisi ticarileşme sürecini hızlandırıyor ve Şangay fabrikası faaliyete geçen birkaç büyük ölçekli pilot tesis ortasında yer alıyor.
TEMEL ELEŞTİRİLER
Laboratuvarda üretilen ve “kültür eti” olarak bilinen yapay ete yönelik en yaygın tenkitlerden kimileri şunlardır:
– Eleştirmenler, kültür eti üretim sürecinin hücre kültürü ve doku mühendisliği üzere karmaşık bilimsel teknikler içerdiğini, bu tekniklerin doğal olmadığını ve en son eserin gerçekliği ve güvenliği konusunda kuşkular olduğunu söylüyor.
– Öte yandan uzmanlar, kültür eti üretiminin güç, su ve besin hususları üzere değerli kaynaklar gerektirdiğini, bu kadar ağır kaynak kullanımının ise yenilenebilir yahut sürdürülebilir olmadığını; bunun da çevresel sıkıntılara yol açabileceğini belirtiyor.
– Kültür etine yönelik bir öteki tenkit de “tekelleşme” noktasında ağırlaşıyor. Büyük şirketlerin, kültür et sanayisine hakim olarak monopolleşmeye yol açabileceğine dair tasalar bulunuyor. Bu durum, orta vadede rekabet ve teknolojiye erişimi sonlandırabilir.
– Eleştirmenler ayrıyeten, bilhassa uzun vadeli sıhhat tesirleri kelam konusu olduğunda, kültür etinin güvenliği hakkında kuşkular öne sürüyor. Bunların başında da kontaminasyon ve genetik modifikasyonların tüketiciler üzerinde istenmeyen sıhhat tesirleri yaratması üzere riskler geliyor.
– Kimi eleştirmenler, kültür etinin yaygın olarak benimsenmesinin klasik hayvancılık uygulamalarının gerilemesine yol açabileceğinden kaygı ediyor. Çünkü yaygınlaşmasının, klâsik tarıma dayanan kırsal topluluklar ve geçim kaynakları üzerinde ekonomik ve kültürel tesirleri olabilir.
Bu çerçevede, klasik hayvancılık dünya çapında milyonlarca bireye istihdam sağlarken kültür etinin benimsenmesi, tarım kesiminde değerli iş kayıplarına ve aksamalara yol açabilir.
