Bu yıl 9-12 Kasım tarihleri ortasında düzenlenecek olan Lisbon Arka Weekend, Portekiz’den ve tüm dünyadan birinci defa keşfetme heyecanı duyacağınız genç sanatkarları ve tanınmış isimleri bir ortaya getirerek sanatseverler ve koleksiyonerler için eşsiz bir buluşma noktası hâline geliyor!
Lizbon üzere geçmişiyle iç içe yaşayan bir kentte büsbütün sanata adanmış hafta sonu aktifliği, kentin çağdaş sanat ortamının güçlenmesine ve akışkanlık kazanmasına katkıda bulunmayı hedefliyor.
NASIL ORTAYA ÇIKTI?
2016 yılından beri Lizbon’da yaşayan Merve Pakyürek ve Marc Kean Paker Lisbon Arka Weekend’i kurarken kentin otantik dokusuyla uyumlu ve ulaşılabilirlik temelli bir sanat tertibi hayal ettiler. Lisbon Arka Weekend, kâr emeli gütmeyen bir teşebbüs olması ve mahallede yürüyüş yaparken uğrayabileceğiniz küçük galerileri keşfetmeye imkan sağlaması üzere kapsayıcı özellikleriyle ön plana çıkıyor.
Dünyadaki örneklerini “Gallery Weekend” başlığı altında görebileceğimiz aktiflikte tüm ziyaretçiler kendi sanat güzergâhlarını kendi ritimlerine ve ilgi alanlarına nazaran belirleyebiliyor.
Açılış kokteyliyle başlayıp interaktif söyleşiler, atölyeler ve performanslarla süren stantlar özel ve halka açık rehberli tiplerle sonlanıyor.
SANAT VE PİYASA
Lisbon Arka Weekend Londra ve Paris’teki mega sanat galerinde düzenlenen etkinliklerden sıyrılıyor ve ticari kuruluşlardan farkını bir avantaja çeviriyor. Sanat, gündelik hayatın sıradan akışına nüfuz ediyor. Merve, Kean ve takımına ilham verici sanat tutkuları için teşekkür ederek birkaç soruyla devam etmek istiyorum.
Böylesine ağır ve heyecan verici bir sanat takvimi yaratmak fevkalade bir iş! Merve Pakyürek ve Marc Kean Paker’ı “sanata adanmış bir hafta sonu” için buluşturan ne oldu? Sanatla olan ferdî bağınızdan kısaca bahseder misiniz?
Sanat ikimizin de ortak tutkusu. Avrupa’daki Gallery Weekend ve çağdaş sanat fuarlarını ziyaret ediyorduk ve Lizbon’da misal bir formatta çağdaş sanata adanmış bir aktiflik arıyorduk. Bu türlü bir aktifliğin yokluğunu ve bunun mahallî sahnenin gelişiminde yarattığı boşluğu fark ettik. Bu türlü bir formatın hem Lizbon’a hem de gelişmekte ve büyümekte olan çağdaş sanat ortamına çok âlâ ahenk sağlayacağını düşündük.
Lisbon Arka Weekend takımı hangi uzmanlık alanlarına sahip şahıslardan oluşuyor?
Aslında biz epey küçük bir grubuz. Yıl boyunca kültür-sanat alanında stratejik planlama, bağlantı ve proje idaresi tecrübesi olan bu çekirdek takım ile mahallî ve memleketler arası sanat profesyonelleri, küratörler ve sanatkarlarla devamlı irtibat halinde çalışıyoruz. Aktiflik vakti ise sanat öğrencisi ve fotografçılardan oluşan yaklaşık 20 kişilik istekli bir grup bize takviye oluyor.
İyi bir fikrin gerçek iş birlikleriyle organize etme ve aksiyona geçme yeteneğinden başka düşünülemeyeceğinin canlı bir örneğisiniz. Hazırlık sürecinizden bahsedebilir misiniz? Örneğin iştirakçiler seçilirken hangi kriterleri gözetiyorsunuz? Sanatkarlar, küratörler ve galeri yöneticileriyle münasebetleriniz hangi tartıda ilerliyor?
Şehirde yer alan galeriler ve bağımsız sanat yerlerinde sergilenen sanat yapıtlarının daha geniş bir kitleye ulaşmasını sağlayacak formda, sanatkarları birbirleriyle ve koleksiyonerlerle buluşturacak kapsayıcı bir aktiflik organize etmeyi hedefliyoruz. Bu doğrultuda sanat yerlerini açık bir davet ile uzun bir hafta sonu süren bu aktifliğe dahil olmaya davet ediyoruz. Bu davete galeriler, müzeler, kâr emeli gütmeyen sanat kurumları, sanatkarlar tarafından işletilen yerler ve fizikî yere sahip sanatsal kolektifler başvurabiliyor. Müracaat yapan yerin kesinlikle Lisbon Arka Weekend’e özel bir aktiflik sunması gerekiyor. Bu etkinlikler, rehberli stant ziyareti, sanatçı yahut küratör konuşması, performans vb. üzere etkinlikler olabilir. Asıl emel ziyaretçilerin ekseriyetle çekindikleri sanat yerlerini ziyaret etmelerini teşvik etmek ve sanatı daha erişilebilir kılmak.
Bu müracaatlar her sene sanat profesyonellerinden oluşan bir Seçici Şura tarafından bedellendiriliyor. Seçim kriterleri; sunulan stant ve aktiflik halkı iştirake teşvik ediyor mu, çağdaş sanattaki aktüel telaffuzları yansıtıyor mu, Lizbon sanat ortamının sanatsal ve kültürel çeşitliliğini gösteriyor mu? İştirakçi yerler belirlendikten sonra aktiflik tertip sürecinde galeri sahipleri, sanatkarlar ve küratörlerle birebir çalışarak ilerliyoruz.
TÜRK SANATKARLARLA İŞBİRLİĞİ
2023 etkinliğinde kaç galeri ve kaç iştirakçi olacak?
Açık Çağrı’yı önümüzdeki ay duyurmak için hazırlanıyoruz. Geçen sene 36 iştirakçimiz vardı. Bu yılki iştirakçileri web sitemiz ve Instagram sayfamızdan takip edebilirsiniz. Ayrıyeten bu sene Türkiye’den sanatkarlar ve kurumlarla daha yakın bir iş birliği içindeyiz.
Lisbon Arka Weekend’te etkinlikler fiyatsız mi?
Evet, tüm etkinlikler fiyatsız. İştirakçi yerlerden ve ziyaretçilerden hiçbir fiyat alınmamaktadır. Etkinliklere girişin fiyatsız olması açık davette belirttiğimiz müracaat şartlarından biri.
Sponsorlardan ve Portekiz devletinden gelen finansal takviye öngörülebilir projeler üretmeniz için kâfi oluyor mu?
Lisbon Arka Weekend kâr emeli gütmeyen bir dernek tarafından organize ediliyor. Lizbon Belediyesi ve Kültür Bakanlığı’nın sanat projelerine olan dayanağından son yıllarda yararlanmakla birlikte ülkü şartlarda projelerimizi yürütmemiz için şimdi kâfi değil. Örneğin, devletin kültür projeleri için yıl başında açmış olduğu müsabakanın sonuçlarının gecikmiş olması şu an Portekiz’deki kültür-sanat topluluğu tarafından tartışılan mevzulardan biri. Daima değişen müracaat kuralları ve artan müracaat sayısı ve yetersiz fonlarla biz de hayli zorlanıyoruz. Müracaatlara gelen geç karşılıklar birçok projenin iptal olmasına yahut meçhul bir tarihe ertelenmesine neden oluyor. Özel daldan potansiyel sponsorlar edinmek için görüşmelerimiz devam ediyor. Birebir dayanaklarla ve hayli kısıtlı bir bütçeyle tüm takım olarak elimizden gelenin fazlasını yapıyoruz, aksi takdirde maalesef kültür ve sanat alanında fonlar yetersiz kalabiliyor.
KÂR MAKSADI GÜTMÜYOR
Mekânların sırf galerilerle hudutlu kalmadığından bahsediyorsunuz, öbür hangi yerler var?
İsmimizin “Gallery” yerine “Art” Weekend olmasının esas nedenlerinden biri yalnızca galerileri değil, kâr emeli gütmeyen sanat kurumlarını da kapsayabilmektir. Müzeler, kâr maksadı gütmeyen sanat kurumları, sanatkarlar tarafından işletilen yerler ve fizikî yere sahip sanatsal kolektifler Lisbon Arka Weekend’e başvurarak aktifliğin bir modülü olabilirler.
Her yıl Lizbon’u pek çok koleksiyoner ziyaret ediyor. Âlâ bir koleksiyoner olmanın felsefi inceliği sizce nerede yatıyor?
Kısaca söylemek gerekirse, yeterli (ve etik) bir koleksiyoner olmanın inceliği, kişinin sanat piyasası ve sanatsal süreç üzerindeki kendi tesirini manaya marifetinde yatıyor üzere görünüyor.
Bugüne dek sergilenen işlerle ilgili tuttuğunuz bir katalog mevcut mu?
Bu sene Lisbon Arka Weekend’in 5. yılını gerçekleştireceğiz ve bu kıymetli dönüm noktasını kutlamak için birinci kere bir katalog hazırlığı içerisindeyiz.
(Web sitesi: www.lisbonartweekend.com / Instagram: @lisbonartweekend)
