TELE1 Genel Yayın Direktörü Merdan Yanardağ programında terör örgütü PKK’nin önderi Abdullah Öcalan ile ilgili kullandığı kelamların bağlamından koparılarak gaye haline getirilmesi sonrası “terör örgütü propagandası yapma” suçlamasıyla tutuklanmıştı.
Yanadağ’ın tutukluluğunun üzerinden 38 gün geçti. Yanardağ, tutuklu bulunduğu İstanbul Silivri Cezaevi’nden sorularımızı yanıtladı.
Bir ayı aşkın Silivri Cezaevi’nde tutuklusunuz. Sizi tutuklamaya kadar getiren süreç nasıl gelişti?
AKP Diyarbakır Milletvekili Galip Ensarioğlu 19 Haziran günü bir web sitesine röportaj vermişti. Duvar isimli sitedeki röportajında kürt sorunu büyük ölçüde çözüldüğünü sav ederek, tahlil sürecini tam olarak muvaffakiyete ulaşmamasının Selahattin Demirtaş ve Kandil’den kaynaklandığını söylüyordu. Kıymetli bir AKP’li siyasetçi olan Ensarioğlu, kürt sorunu ne vakit gündeme gelse önemli bir rol oynamaya başlar. Ensarioğlu devamlı, İmralı’da Öcalan’a kendilerinin “tecrit” uygulamadığını, bu durumun da Demirtaş’ın tavrından kaynaklandığını belirtiyordu. dahası, gerekirse devletin yeni bir “açılım süreci” başlatabileceğini de belirtiyor ve Öcalan’ın tahlil sürecinde yeterli niyetli ve “anlayışlı” olduğunu ileri sürüyordu.
‘AKP’LİLERİN DAHA EVVEL SÖYLEDİKLERİNE GÖNDERME YAPTIM’
Biz de mevzuyu yaz ortası veren 18 dakika programının yerine birebir saatte ekrana gelen “4 soru 4 yanıt” programında bir gün sonra , yani 20 Haziran günü ele aldık. AKP’nin iki yüzlü bir kürt siyaseti izlediğini belirterek, “ konut hapsinden ve aftan” kelam eden bu partinin, seçim öncesinde muhalefeti teröristlerle işbirliği yapmakla suçladığını hatırlattım. İktidarın İmralı’yı daima olarak siyasal bir araç olarak kullanmaya çalıştığını belirterek, iktidarın siyasette de tartışılan “tecrit” sıkıntısını çözerek Öcalan’ın infaz hukuku gereği avukatları ve yakınlarıyla görüştürülmesi gerektiğini söyledim. Kıyamet de bundan koptu. biraz da ironiyle söylediğim öbür sözlerim, tabir uygunsa, olayın magazin yanıdır. AKP’liler ve yandaş basının daha evvel söylediklerine gönderme ile söylenmiştir. Kıymeti yoktur. devletin infaz hukukunu/kanununu herkese adil formda uygulanmasını istemek nasıl kabahat olabilir? ortada tam bir saçmalık var.
‘İKTİDARIN ELİNDEN KULLANDIĞI İMRALI SİLAHINI ALDIM’
AKP Diyarbakır Milletvekili Galip Ensarioğlu’nun kendisi esasen bu tartışmayı kelam konusu söyleşide başlatıyor. Fakat, belirli ki hem bu bahiste oluşan fiili ve sessiz bir mutabakatı bozmuş oldum hem de iktidarın elinden, gereksinim duyduğunda kullandığı İmralı silahını aldım ya da almaya kalkıştım. Zira, “Siz kamuoyunu İmralı üzerinden tehdit edip, ayar vermekten vazgeçin. Ailesi ve avukatlarıyla görüşsün, ne dediğini kamuoyu da bilsin” dedim. Sorun budur. Değilse, “çok kitap okuyarak filozof olduğu, siyaseti yeterli takip ettiği, zeki olduğu” üzere, daha evvel iktidar yanlılarınca ve mensuplarınca söylenmiş kelamlar, üstte da belirttiğim üzere olayın magazinidir.
Olayın bana teli “tecrit” tartışmasıdır. Şu anda mecliste kimi yayın organlarında açıkça yapılan, dahası basın ve tabir özgürlüğü kapsamında kıymetlendirilmesi gereken bu tartışmanın, tesirli ve izlenen bir televizyon kanalından gündeme getirilmesi idi. Mazerete bakıyorlardı.. Seçimlerden sonra fırsat kolladıkları belirliydi. Kelam konusu programdan sonra üzerinde tam 5 gün çalışarak 11-12 dakikalık bir konuşmadan 62 saniyelik bir montaj görüntü hazırladılar. Cımbızlayarak hazırladıkları bu görüntüden, konuşma ve yorumun, bağlamından büsbütün koparılarak kurgulanmıştı. 25 haziran günü toplumsal medyaya koyarak bir linç kampanyası başlattılar. akabinde da savcılık resen soruşturma başlattı. Tam bir tezgah kurulmuştu. Güya halk galeyana gelmiş, uygun mi! Bunun için de halkımız 5 gün beklemiş, sonra karar vermiş! Tam bir güldürü. Kimsenin aldırdığı yoktu.
‘SEÇİMLERİN KAYBEDİLMESİNİN BİRİNCİ SİYASİ SONUCUDUR’
Hedef haline getirilmenizin asıl nedeni nedir?
Benim tutuklanmamın öbür nedenlerinden biri bağımsız ve muhalif medyaya gözdağı vererek geri çekilmeye zorlamak ve topluma endişe salarak sindirmeye çalışmaktır. Seçimlerde ortaya çıkan ve ancak muhalefetin içine sürüklendiği derinliksiz “değişim” tartışması nedeniyle değersizleştirilen büyük muhalefet potansiyelini etkisizleştirme teşebbüsüdür. Benim tutuklanmam seçimlerin kaybedilmesinin birinci siyasal sonucudur.
TELE1 yayınlarının çok geniş bir bölümüne ulaşarak tesirli olması, halkın takviye ve sempatisi ile siyasal uğraş süreçlerine bir manada taraf vermesi de maksat haline getirilmemin bir öteki kıymetli nedenidir. Bilhassa seçim öncesi ve sonrasındaki yayınlarımızın yorum, haber ve değerlendirmelerimizin bu operasyonun yapılmasında, kumpasın kurulmasında kıymetli bir rol oynadığı kanısındayım. Zira ortada tutuklanmayı gerektirecek bir kabahat yok, yorum ve varsayıma dayalı bir sav, bağlamından koparılmış bir montaj görüntü tertibi var. Bunu hazırlanan iddianamede de açıkça görüyoruz.
Ben, tutuklama için münasebet yapılan programda, AKP iktidarının iki yüzlü ve siyasal sahtekarlık kokan kürt sıkıntısına yaklaşımını tartışarak eleştirdim. Bir manada eleştirdiğim hususla suçlanarak tutuklandım. Ortada tam manasıyla bir hukuk güldürüsü bulunuyor. fikir ve tabir özgürlüğünün, mevcut Anayasa’nın ağır bir ihlali kelam konusu.
‘NAZİ HUKUKU ANLAYIŞINI OLUŞTURUYOR’
İddianame hakkında ne düşünüyorsunuz?
Demokrasiler, hatalıların da haklarının olduğu ve korunduğu rejimlerdir. bir devlete ya da iktidara kendi maddelerini uygula, kamuoyunu yanıltma, gerçeği herkes görsün demenin, neresi “terör örgütü propagandası” ya da “suçu ve hatalıyı övmek” olabilir? İddianamede tam olarak bu söyleniyor. fakat konuşmamın bu yanı öne çıkarılmamış, üstte olayın “magazini” dediğim kısımları vurgulanmış. Tam manasıyla saçmalık, katılırsınız ya da katılmazsınız, lakin o sözlerde de kabahat yok.
Niyet öbür; muhalif medyanın en tesirli ve keskin ucu olarak gördükleri bir gazeteci ve haber kanalını susturmaya ya da geri çekilmeye zorluyorlar, olay budur. İddianamenin ruhunu tabir uygunsa “nazi hukuku” anlayışını oluşturuyor. Yani fiile değil faile bakıyorlar. öbür bir tabir ile kabahat işleyip işlemediğine değil amaç olan şahsa odaklanıyorlar.
‘EN HAFİF TABİRİYLE SAÇMALIKTIR’
Kendileri için tehdit olarak gördükleri ya da tehlikeli buldukları kişiyi tasfiye etmek yahut susturmak için kabahat bulmaya çalışıyorlar, yoksa da yorum ve varsayımlarla cürüm icat ediyorlar. Bugün Türkiye’de olan biten budur. benim yurtseverliğim sorgulanamaz, kimsenin buna hakkı yok. Ben sosyalist bir gazeteci ve müellifim. Binlerce program yaptım, yüzlerce makale ve onlarca kitap yazdım. bunların hiçbirinde “ terör örgütü propagandası” yokken, birden teğe buna karar verdiğimi argüman etmek, ömrün olağan akışına karşıttır. en hafif tabirle saçmalıktır.
Bu tez islamo-faşist bir rejim kurmaya çalışan iktidarın, bir ideolojik hegemonya oluşturma teşebbüsünün modülüdür. İddianamenin açık manası budur. hukuksuzluklara karşı çaba edeceğiz. Türkiye’nin bütün cumhuriyetçileri, demokratları, solcuları, adil bir hukuk sistemi için çaba gitmeli. Diğer bir çıkış yolu yok. Bu türlü bir uğraşta, bağımsız, medyanın yaşamsal bir ehemmiyeti var. Bağımsız bir medya, demokrasilerin birinci kuralıdır.
‘SİLİVRİ TERSİNE OLDUKÇA SICAK’
Cezaevinde hak ihlalleri yaşıyor musunuz, sağlınız nasıl?
Silivri bu rejimin simgesidir. zulmün, baskının, kumpas davalarının simgesi… cumhuriyete, demokrasiye, laikliğe, çağdaş hukuka, insanlığın ilerici birikimine hücumun sembol yerlerinden biridir. şimdiden siyasal literatürde, hukuk terminolojisinde ve tarihteki yerini almış durumda. buradan geçmek, neredeyse her muhalifin, her ilerici aydının ve gazetecinin bahtı haline geldi. Bugün Silivri Cezaevi kadar siyasallaşmış bir yer yok.
Ancak, Silivri’de özel olarak hak ihlalleri yok. İşçi eğitimli, yeterli ve saygılı. Özel bir baskı ya da makûs muamele de kelam konusu değil. ben bu türlü bir duruma şahit olmadım. Lakin, burada olmanın, haksız ve hukuksuz halde tutuklanmanın kendisi makûs aslında. İnsanın özgürlüğünden yoksun edilmesi ağır bir hak ihlali, diğer şeye gerek yok. bunun dışında burada özel bir berbat muamele kelam konusu değil. Dahası, Silivri söylenenin tersine soğuk da değil, epey sıcak!
‘SIKI BİR UĞRAŞA HAZIRLANIYORUM’
Cezaevinde, sistematik biçimde okuyarak, yazarak, spor yaparak vakti en yeterli halde değerlendirmeye çalışıyorum. Fiziğimi ve hayatımı disiplin altına almaya çaba ediyorum. Burada direnmenin en uygun yolu, vakti verimli ve programlı bir formda değerlendirmektir. bunun en güzel yolu da üretmek ve donanımını artırmak için çalışmaktır. Ben de bunu yapmaya çalışıyorum elimden geldiği kadar. Aklımız elbette sevdiklerimizde, dostlarımızda, yarım bıraktığımız işlerimizde. Buradan, olabildiği ölçüde onlara da ulaşmaya, dışarıdaki ömrü dikkatle izlemeye çalışıyoruz. Gazeteler ve televizyon ile avukatlarımız ve ziyaretçiler yaşama açılan pencerelerimiz oluyor. okumak en yeterli yol burada.
Ben uygunum, moralim yerinde ve sıkı bir uğraşa hazırlanıyorum. Demokrasi, özgürlük, eşitlik ve adalet için istibdada karşı çabaya elimden geldiğince katılmaya çalışıyorum. Sıhhatim yerinde.
‘ASIL TEHDİT İKTİDARDAN GELİYORDU’
Sizi cezaevine götüren süreçte tehdit alıyor muydunuz, nelerdi?
Daha evvel de çok sayıda tehdit alıyordum. elbette. Gericilerden, faşistlerden, trollerden gelen tehditlerin haddi hesabı yoktu. Fakat, asıl tehdit iktidardan geliyordu. benim ve tele1’in hakkında iktidarın açtığı ya da iktidarın yönlendirmesiyle açılmış çok sayıda dava var. Bunlardan kimilerini AKP Genel Lideri ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve yakınları direkt açmış durumda. Tam sayıyı bilmiyorum lakin benim ve Tele1’in hakkında bu türlü açılmış 30’un üzerinde dava var. En üst seviye yöneticisi ben olduğum için, Tele1 hakkında açılan davalardan da yargılanıyorum. Bu davaların bir kısmı da web sitemiz üzerinden açılıyor.
Yani çok uzun vakittir hedefteydim. Fırsat kolluyor, mazeret arıyorlardı. Nihayet bulduklarını sandılar, ancak ortada bomboş bir dava belgesi var. Geriden gelerek içini doldurmaya, suça kılıf bulmaya çalışıyorlar.
‘İYİ PARTİ DE TROLLERE KATILDI’
Hedef haline getirilmemin nedeni yaptığım gazeteciliktir. Yazdığım yazılar, yaptığım programlar, yayımlanan kitaplarımdır. Siyasal ömür üzerinde toplumda tesirli olmaktır. Seçimlerden evvel ve sonra yaptığımız yayınlar, izlediğimiz, genel yayın siyasetidir. O denli ki, açılan davalardan bile, duruşma tarihlerinin seçim sonrasına verilmesi dikkatimizi çekiyordu. Üstte da belirttiğim üzere ; seçimlerin kaybedilmesinin birinci ve somut sonuçlarından biri benim tutuklanmamdır.
SİYASETTEKİ SAĞA KAYIŞ
Hukuksuzluğa uğrayan gazetecilerle ilgili neler yapılabilir, meslek örgütlerinin dayanağı ve çabası kâfi mi?
Türkiye’nin merkez sağ, merkez ve merkez soldaki cumhuriyetçi kısımları dahil, toplumun bütün demokrasi güçlerinin, yurtseverlerin, solcularının ve sosyalistlerinin, iktidara karşı geniş bir adalet, eşitlik, özgürlük ve kardeşlik ittifakı oluşturması gerekiyor. Bu dört unsur, ittifakın programında temelini oluşturacaktır. Bu türlü bir ittifakın dinamosusunu hiç kuşkusuz devrimci ve sol güçler oluşturacaktır. Siyasetteki sağa kayış, büyük ve kesinlikle bilakis çevrilmesi gereken tehlikedir. Sağa kayan bir ülke ve siyasette demokrasi ve adaleti tesis etmek mümkün değildir. Türkiye’nin islamcı-faşist bir rejime sürüklenmesini önlemek en değerli ve yaşamsal demokratik misyonudur.
Kendi gazetecilerine sahip çıkmanın, aydınlarını sahiplenmenin en tesirli yolu da budur. Basın meslek örgütleri, ellerinden geleni yapıyor. Fakat merkezi iktidarın, kendi anayasasını bile askıya alan, kuralsız ve hukuksuz rejimi, basın meslek örgütlerini çok aşan bir çabayı gerektiriyor. Kuşkusuz, basın meslek örgütleri de bu gayretin içinde olmalıdır.