Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Para Siyaseti Şurası (PPK), siyaset faizi olan bir hafta vadeli repo ihale faiz oranını 750 baz puan artırarak yüzde 25’e çıkardı.
Merkez Bankası’nın duyurusunda, kelam konusu karara münasebet olarak, yakın periyoda ait göstergelerin enflasyonun ana eğiliminde yükselişin sürdüğüne işaret etmesi gösterildi.
ABD’nin en büyük bankalarından JPMorgan Chase, TCMB’nin yıl sonuna kadar her toplantısında 250 baz puan faiz artışı yapmasını beklediğini belirterek, yıl sonu faiz kestirimini yüzde 30’dan yüzde 35’e revize ettiğini duyurdu.
Goldman Sachs ise faiz artırımının gerçek faiz oranlarını müspet bölgeye taşımak ve lirayı daha cazip hale getirmek için güçlü bir adım olduğunu vurguladı.
DÜNYA BASININDA YER ALDI
Dünya basınında yer alan haberlerde, ekonomistlerin TCMB’nin güçlü adımının enflasyonla çaba konusundaki kararlılığını net bir biçimde gösterdiğini belirttiği ve faiz artışını olumlu bulduğu haberleri yer aldı.
Haberlerde, Türkiye’nin seçimlerin akabinde daha Ortodoks iktisat siyasetlerine yöneldiği anımsatılarak, TCMB’nin faiz oranlarını keskin bir biçimde artırmasının “yeni iktisat grubunun enflasyonu düşürme gayretinin açık işaretlerinden biri” olduğu yorumu yapıldı.
RİSK PRİMİ AZALDI
ABD’li Bloomberg’in TCMB’nin güçlü adımına ait haberinde, Türkiye’de faizlerin neredeyse son 20 yılın en yüksek düzeyine çıktığı belirtilerek, karar sonrası liranın bedel kazandığına ve Türkiye’nin risk priminin azaldığına işaret edildi.
Beklentilerin üzerindeki faiz artışının yeni iktisat takımının enflasyonu denetim altına almak için daha agresif ataklardan yana olduğunun birinci işaretini verdiğine değinilen haberde, son faiz artışının mayıs ayındaki seçimlerden bu yana üst üste üçüncü artış olduğu vurgulandı.
Haberde, Türk bankalarının paylarının, Ortodoks siyasetlere geri dönme vaadiyle ilgili güçlü bir sinyal gönderilmesi sonrası rekor düzeyleri gördüğü aktarılarak, Borsa İstanbul’da Bankacılık Endeksi’nin son 3 ayın en yüksek düzeyi olan yüzde 9,7’ye kadar yükseldiği kaydedildi.
The Wall Street Journal’ın haberinde de kelam konusu artışın “hükümetin enflasyonu denetim altına almak için yavaş hareket ettiği ve bunun ekonomiyi uzun vadede riske attığı” tasalarının akabinde geldiğine dikkati çekildi.
TCMB’nin, siyaset metninde “fiyatlama davranışlarındaki bozulmayı denetim altına alma” muhtaçlığına atıfta bulunduğuna işaret edilen haberde, kararın akabinde liranın dolar karşısında bedel kazandığı ve devlet tahvili fiyatlarının yükseldiği bildirildi.
“BU BİR OYUN DEĞİŞTİRİCİ OLABİLİR”
Merkezi ABD’de bulunan haber ajansı Associated Press (AP) ise “Türkiye Merkez Bankası, ekonomik değişimin bir öbür işareti olarak büyük bir faiz artırımına gitti” başlığıyla bankanın faiz oranını 750 baz puan üzere “agresif” bir oranda artırarak Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan idaresinde daha klâsik iktisat siyasetlerine dönüşün yeni bir işaretini verdiğini vurguladı.
Haberde, merkezi Londra’da bulunan Capital Economics’in “artışın yatırımcılara siyaset Ortodoksluğuna geri dönüşün yolunda olduğu konusunda inanç vermek için uzun bir yol katedeceğini ve Türkiye’nin makroekonomik görünümü kelam konusu olduğunda bunun bir oyun değiştirici olabileceği” değerlendirmesi aktarıldı.
DOLARIN DÜŞMESİNE VURGU YAPILDI
Fransız haber ajansı Agence France-Presse (AFP), TCMB’nin “sürpriz” artış yaptığını başlığına taşırken, Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in faiz kararı sonrası yaptığı “fiyat istikrarını sağlamanın öncelikleri olduğuna” yönelik tabirlerine atıfta bulundu.
AFP’nin haberinde, liranın faiz kararı ve Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın yeni iktisat grubuna inanç duyduğunu söz etmesinin akabinde dolar karşısında kazandığı bedele vurgu yapıldı.
“PARASAL SIKILAŞMAYA DEVAM EDECEK”
Alman iktisat gazetesi Handelsblatt, TCMB’nin son atağıyla piyasaların itimadını yine kazanmak ve enflasyonu frenlemek istediğini vurguladı.
Bu adımın analistleri şaşırttığı belirtilen haberde, TCMB’nin önleminin TL’yi desteklediği kaydedildi.
Alman yayıncı Axel Springer SE’nin yan kuruluşu Business Insider, TCMB’nin, sert faiz artışıyla enflasyon ve TL’nin paha kaybına karşı uğraş verdiğini söz etti.
Türkiye’nin yeni iktisat grubuna işaret eden Business Insider’ın haberinde, Merkez Bankası’nın “enflasyonun düşürülmesi yolunda mümkün olduğunca süratli ilerlemesi ve fiyat davranışlarındaki bozulmanın denetim altına alınması için mali sıkılaştırma sürecine devam edeceğini” söylediği aktarıldı.
Alman Haber Ajansı’nın (DPA) haberinde, faiz oranlarındaki beklenenden fazla artışa değinilerek, buna karşın siyaset faizinin enflasyon oranının altında kaldığı anımsatıldı.
Gerçekleştirilen güçlü faiz artırımıyla Merkez Bankası’nın, enflasyonla uğraştaki kararlılığının altını çizmeye çalıştığına işaret edilen haberde, TL’nin karar sonrasında kıymet kazandığı vurgulandı.
Frankfurter Allgemeine Zeitung gazetesi ise TCMB’nın şaşırtan bir atılımla siyaset faizini kıymetli ölçüde artırdığını belirterek, “Artan enflasyonla gayret konusundaki kararlılığını bir kere daha teyit etti ve mayıs ayı sonunda yapılan seçimlerden sonra benimsediği yeni para siyaseti rotasının altını çizdi.” tabirlerine yer verdi.
“ALIŞILMIŞIN DIŞINDAKİ SİYASETLERDEN KOPTU”
Reuters haber ajansı, TCMB’nin 750 baz puanlık artışının yine yükselişe geçen enflasyonla başa çıkma konusunda yeni bir kararlılık işareti verdiğini vurguladı.
TCMB’nin adımı için “sürpriz” değerlendirmesinin yapıldığı Reuters haberinde, Merkez Bankası’nın hazirandan bu yana toplam 1.650 baz puanlık artışa gittiği hatırlatıldı.
Haberde, kelam konusu atağın daha klâsik siyasetlere yanlışsız atılan en net adım olduğu ve enflasyon beklentilerini dizginlemeye yardım edeceği kaydedildi.
İngiliz Financial Times gazetesinin haberinde de TCMB’nin keskin faiz artışının, yıllardır uygulanan “alışılmışın dışındaki” siyasetlerden kararlı bir halde koptuğunu gösteren açık işaretlerden biri olduğu belirtildi.
Merkez Bankası Lideri Hafize Gaye Erkan’ın vazifeye gelmesinden bu yana faizlerin neredeyse 3 katına çıktığına işaret edilen haberde, en son faiz artışı kararının TCMB’ye 3 yeni lider yardımcısı atanmasından bu yana atılan birinci adım olduğu vurgulandı.
Haberde, yeni lider yardımcılarının mesleksel ve akademik yeterlilikleri nedeniyle yatırımcılar tarafından “sıcak” karşılandığı tabir edildi.
Yeni iktisat siyasetlerin meyvelerini vermeye başladığına da değinilen haberde, alışılmadık derecede düşük düzeylere inen Merkez Bankası brüt döviz rezervlerinin arttığına ve son periyotta ülkeye gelen yabancı yatırımlara işaret edildi.
PİYASA BEKLENTİLERİNİN ÜZERİNDE
Japonya’nın en büyük iktisat gazetesi Nihon Keizai Shimbun (Nikkei) haberinde ise TCMB’nın faiz artırımının enflasyondaki mevcut hızlanma nedeniyle piyasa beklentilerinin üzerinde gerçekleştiğine yer verildi.
Seçimden sonra haziranda, eski Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek’in Hazine ve Maliye Bakanı ve eski ABD Goldman Sachs çalışanlarından Hafize Gaye Erkan’ın TCMB Lideri olarak atandığı hatırlatılan haberde, şunlar kaydedildi:
“Her ikisinin de piyasa odaklı olması nedeniyle yeni sistem altındaki Merkez Bankası, enflasyonu denetim altına almak için faiz oranlarının yükseltilmesine öncülük etti. Temmuz sonunda 3 lider yardımcısı da Ortodoks ekonomistlerle değiştirildi ve bu da beklenenden daha yüksek faiz artışlarını etkilemiş olabilir. Ayrıyeten, son birkaç yıldır önemli formda erozyona uğrayan piyasa itimadının yine tesis edilmesine yardımcı olması da olasıdır.”
