İzmir Torbalı’nın Yeniköy ve Özbey mahalleleri ortasında ‘Ana Tanrıça Kenti’ olarak bilinen Metropolis Antik Kenti’nde, Kültür ve Turizm Bakanlığı ismine yürütülen ve 1990’da başlayan hafriyatlar, İzmir Büyükşehir Belediyesi, Torbalı Belediyesi ve Sabancı Vakfı’nın dayanağıyla sürüyor.
Çok sayıda anıtsal yapının gün yüzüne çıkarıldığı hafriyatlarda, 2 bin yıllık yazıt bulundu. Mermer blok üzerine eski Yunan harfleriyle yazılan metin, Metropolis Araştırmaları Heyet Üyesi ve Almanya Erlangen Üniversitesi uzmanlarından Prof. Dr. Boris Dreyer tarafından çözümlendi. Metinde, 2 bin yıl evvelki Küçük Menderes Ovası’ndaki siyasi ortam ile Roma’nın Asya valisi olarak misyon yapmış Gaius Fabius’ün yöneticiliği anlatılıyor.
“2 BİN YIL ÖNCENİN YAZILI BELGESİ”
Yazıtla ilgili bilgi veren Dokuz Eylül Üniversitesi’nden Hafriyat Heyeti Lideri Prof. Dr. Serdar Aybek, “Metropolis’te 2023 yılı hafriyat çalışmaları başladı. Çalışmalarda çok değerli bir yazıt bulduk. Bölgenin tarihi için kıymet taşıyor. Uzun yıllar birlikte çalıştığımız Almanya Erlangen Üniversitesi uzmanlarından Prof. Boris Dreyer, yazıtı çözümledi. Yazıtı bulduğumuz yer, antik kentin meclis binası. Metropolis için yararlı işler yapıp, bölgedeki huzursuzlukları bertaraf eden bir yöneticinin onurlandırılması için hazırlanmış. Meclis binasının bir modülü aslında. Binadaki mimari bloklardan biri, 2 bin yıl öncesinin yazılı dokümanını oluşturuyor” dedi.
“GAİUS FABİUS’UN ONURLANDIRILDIĞI BİR ESER”
Prof. Dr. Boris Dreyer ise yazıta ait, “Metropolis meclisinde halkın, M.Ö. 55 yıllarında Roma’nın Asya valisi olarak vazife yapmış Gaius Fabius’ü onurlandırdığı bir eser. O devirde gerçekleşen birtakım huzursuzlukların bastırılmasından, giderilmesinde bölge için çok kıymetli bir karakter. Mecliste onun onurlandırılmasına yönelik bir karar alınıyor. Buradaki yazıtta onun dokümanını oluşturuyor” diye konuştu.
YAZITIN ÇEVİRİSİ
Yazıtın çevirisi ise şöyle:
“Gaius Fabius, bölgede misyon yapan yöneticilerden biri olarak burada karışıklıklara neden olan Mithridates VI’nın sebep olduğu huzursuzluk ortamının silinmesi için efor sarf etmiş ve bölgeyi nizama sokmak için çalışmıştır. Bundan dolayı de Metropolis Meclisi’nde alınan bir karar ile halk kendisinin onurlandırılmasını kararlaştırarak ismini ölümsüzleştirmek için bu yazıtı hazırlatmışlardır.”