Massachusetts Teknoloji Enstitüsü’nden (MIT) Prof. Dr. Daron Acemoğlu Merkez Bankası’nın 750 baz puanlık faiz artırımı kararını kıymetlendirdi.
Acemoğlu, “Merkez Bankası’nın faizi artırması konusunda birtakım kanılar. Objektif olarak baktığımız vakit yüzde 7.50 faiz artırımı gerçek istikamette bir karar. Geçen ayki hayal kırıklığı yaratan ve beklentinin çok altında kalan faiz artırımından sonra, bu yeni karar Merkez Bankası’nın tahminen de sahiden enflasyona karşı uğraşa başladığının göstergesi olabilir. Ancak bence gerçek siyasetlere gerçek giden yolun daha en başındayız. Yalnızca yüksek faiz aktarılmasıyla iktisat düzelmez” dedi.
Merkez Bankası’nın faizi arttırması konusunda bazı düşünceler.
Objektif olarak baktığımız zaman 7.50% faiz arttırımı doğru yönde bir karar.— Daron Acemoglu (@DAcemogluMIT) August 27, 2023
DÖRT UNSUR ORTAYA KOYDU
“Benim bu bahiste daima vurguladığım ve yapılması gerekli gördüğüm dört siyaset değişikliği var” diyen Acemoğlu şöyle devam etti:
“Birincisi faizleri arttırıp enflasyonu denetim altına almaya başlamak için gerçek faizleri sıfırın üstüne yanlışsız taşımak. Bu enflasyona karşı uğraş için çok değerli. Bu birinci hususun başındayız. Ben hala emin değilim devlet bankaları duracak mı? Öbür yollardan rant dağıtımına devam edilebilirler. Yani şimdilik yalnızca birincinin bir kısmına yanlışsız bir adım atıldı.
‘KURUMSAL ISLAHAT BAŞLATMAK’
İkincisi, tıpkı sırada kurumsal ıslahat sürecine başlamak. Bu da çok kıymetli. Bu süreç söz özgürlüğü ve demokratik hakların kuvvetlendirilmesi ile başlamalı. Ancak birebir vakitte ekonomiyi direk olarak etkileyecek yapısal ıslahatlar da çok kıymetli. Bunların içinde yolsuzluğu denetim altına almak, rekabeti azaltan uygulamaları durdurmak, yargı kurumlarının bağımsızlığını sağlamak ve yatırımın önünün açılması bilhassa değerli. Bu bahislerde hiçbir gelişme yok ve olacağını düşünmüyorum. Benim Murat Üçer’ile birlikte yaptığım tahlilde Türkiye’nin en büyük sorunlarının verimsizlik ve teknolojik gerilik olduğu ortaya çıkıyor. Bunlar kurumsal ve büyük yapısal ıslahatlar olmadan çözülemeyecek sorunlar. Bu verimsizlik devam ettiği sürece de fiyatlar gerçek olarak artmayacak ve enflasyonu tetikleyecek sorunlar her vakit ortaya çıkacak. Fakirlik ve işsizlik sorunları devam edecek.
‘ŞİMŞEK’İN BUNDAN EVVELKİ BAKANLIK DEVRİNDE…’
Üçüncü olarak enflasyona karşı gayret ve kurumsal yapıdaki ıslahatların başlangıcıyla bir arada yurtdışından kaynak getirilmesi. Bu kaynaklar şirket ve banka bilançolarındaki berbat durumu düzeltmek için ve sarsıntıdan ötürü ortaya çıkan büyük harcama gerekliliği için kullanılmalıdır. Bu bahiste bir şey yapılacak mı? İktisat kurmayları natürel ki yurtdışından kaynak getirmek istiyorlar. Ancak bunları hakikat kullanacaklarına emin değilim. Türkiye bankalarının ve şirketlerinin gerçek durumunun ne olduğunu şu ana kadar tartışmadılar. Mehmet Şimşek’in bundan evvelki bakanlık periyodunda bol kaynak vardı ve bu kaynaklar gerçek kullanılmadı. Türkiye’nin üretkenliğinin en düşük olduğu periyottu bu devir. Artık birden teğe gerçek kararları mı almaya başlayacaklar?
‘FAKİRLİĞİN ARTMAMASI LAZIM’
Dördüncüsü ise fakirliğin artmamasını sağlamak. Yurtdışından gelen kaynaklarla ve âlâ bir yola oturtulan kurumsal ıslahatlarla birlikte hem yatırımı arttırmak hem de toplumsal güvenlik ağını kuvvetlendirmek lazım. Bu hususta hükümetin yanlışsız siyasetleri izleyeceğinden de emin değilim. Sonuç olarak yanlışsız istikamete gerçek bir adım, lakin bence gerisi gelip gelmeyeceği muhakkak değil. Bence Türkiye ve Türk halkını güç günler bekliyor.”
