Türk Lisan Kurumu (TDK), Türkçe Sözlüğe “Türkiyeli” sözcüğünü ekledi. TDK’nin bu atılımı reaksiyon çekti. Lisan Derneği Genel Lideri Sevgi Özel, “İktidar Türk demeye korkuyor” derken, Atatürkçü Fikir Derneği (ADD) Genel Başkanı Hüsnü Bozkurt ise “Üniter devlet tarifine uymayan kavramların kullanılmasına karşıyız” tabirlerini kullandı.
TDK, gelen yansılar üzerine geri adım attı ve “Türkiyeli” sözcüğünü sözlükten kaldırdı. TDK açıklamasında, Yeni Türkçe Kelamlık Bilim ve Uygulama Heyeti üyeleri ve uzmanlarınca 2019’da güncelleme çalışmalarına başlanan Türkçe Sözlük’ün mevcut haliyle bu yıl kullanıma sunulduğu belirtilerek, “Hazırlık, güncelleme ve yayımlanma sürecinde mevcut idarenin yer almadığı sözlükle ilgili basında ve toplumsal medyada çıkan tenkit ve teklifler dikkate alınmış ve gerekli incelemeler başlatılmıştır” denildi.
Tepkiler sonrası kaldırılan “Türkiyeli” sözcüğünün açıklamasında “Türkiye’de yaşayan halk ve bu halkın soyundan olan kimse” sözü kullanıldı.
(Sevgi Özel)
‘AMAÇLARI SİYASİ’
Söz konusu ekleme hakkında Cumhuriyet’e konuşan Lisan Derneği Genel Lideri Özel, “TDK, 40 yıldır yanlışlarına yanlış eklemekle Türkçenin canına okudu” dedi.
Yapılan düzenlemenin bilime uygun olmadığını lisana getiren Özel, “Türkçe bu iktidarı rahatsız ediyor. ‘Türk’ demeye de korkuyorlar. Buradaki emel siyasi. Bilime ve akla uygun değil” sözlerini kullandı. Özel, Lisan Devrimi’nin değerine değinerek “Bugünkü TDK, Lisan Devrimi’ni savunamaz. Unutulmamalıdır ki Lisan İhtilali ile kazanılmış sözcükler olmadan kimse konuşamaz” dedi.
(Hüsnü Bozkurt)
ADD Genel Lideri Bozkurt ise anayasadaki ve Atatürk’ün millet tarifini anımsatarak “Bizler Atatürk’ün millet tarifine ve anayasamıza bağlıyız. Akla, bilime, Anayasa’mıza ve üniter devlet tarifine uymayan kavramların kullanılmasına karşıyız” diye konuştu.
‘YUNANİSTANLI’ YOK
TDK Türkçe Sözlük’de “Türk” sözcüğü ile “Türkiyeli” sözü farklı başka tanımlanıyor. Ancak “Fransalı” sözünde “Fransız” sözcüğüne yönlendirirken, “Yunanistanlı” yazınca “Yunan”, “İspanyalı” sözcüğünde “İspanyol”, “Macaristanlı” da “Macar” ve “Makedonyalı” da ise “Makedon” sözüne yönlendiriyor. Bunun yanı sıra sözlükte “İskoçyalı” ve “Hırvatistanlı” sözcükleri tanımlanmazken “İskoç” ve “Hırvat” sözleri tarifli.
DEĞİŞEN SÖZCÜKLER LİSTESİ
Türk Lisan Kurumu (TDK) yeni Türkçe sözlüğün 12. baskısı ile birlikte pek çok sözcüğün yazımında değişikliğe gitti. TDK şimdiki Türkçe kelamlık ile değişen sözler listesi şu formda: