Ticaret Bakanlığı’ndan yapılan yazılı açıklamada; Memleketler arası Zeytin Kurulu bilgilerine nazaran, Avrupa’da yaşanan kuraklık nedeniyle İspanya ve İtalya başta olmak üzere dünyada zeytinyağı üretimi 2022/2023 döneminde yüzde 20 oranında azalırken, Türkiye’nin üretiminin yüzde 62 artış gösterdiği belirtildi.
Açıklamada, şöyle denildi:
“Diğer taraftan toplam zeytinyağı ihracatımız ise 2022/23 dönemi kasım-temmuz devrinde, bir evvelki dönemin birebir periyoduna nazaran; ölçü bazında yüzde 240 artarak 136,5 bin tona ulaşmıştır. Birebir periyotta, ambalajlı zeytinyağı ihracatımız ölçü bazında yüzde 3 artarken, dökme zeytinyağı ihracatımız 5,5 kat, varilli ihracatımız ise 4 kat artmıştır. İhracatın sevkiyat tipine nazaran dağılımına bakıldığında ise dökme ve varilli zeytinyağı ihracatının toplam ihracattaki ölçü bazında hissesi yüzde 42’den yüzde 83’e yükselmiştir.
Dökme ve varilli zeytinyağı ihracatındaki süratli yükseliş, yurt içi fiyatlara da yansımış olup, zeytinyağı perakende fiyatlarında iç piyasada görülen artış, son bir yıllık devirde genel fiyat artışının epey üzerinde seyretmektedir. Dünya zeytinyağı üretimindeki azalmaya paralel olarak dünya zeytinyağı fiyatları da artış göstermekte olup, Haziran 2023 prestijiyle üretici/borsa fiyatları bir evvelki yılın birebir periyoduna nazaran Türkiye’de yüzde 102, İspanya’da yüzde 84, İtalya’da yüzde 58 ve Yunanistan’da yüzde 72 oranında artmıştır.”
KİLO BAŞINA 20 CENT KESİNTİ
Avrupa Birliği’nin yüksek gümrük vergilerinden ötürü Türkiye’nin AB üyesi ülkelere olan katma bedelli ve son tüketiciye yönelik ambalajlı zeytinyağı ihracatı çok düşük ölçüde yapılabildiğine dikkat çekilerek, şu sözler yer aldı:
“Ancak bilhassa İtalya ve İspanya, ülkemizden ithal ettikleri dökme ve varilli zeytinyağını işleyerek tekrar üçüncü ülkelere pazarlamaktadır. İçinde bulunulan 2022/23 dönemi kasım-temmuz periyodunda, dökme ve varilli ihracatımızın bir evvelki dönemin birebir periyoduna nazaran İspanya’ya 21 kat, İtalya’ya ise 44 kat artış gösterdiği görülmektedir.
Bu prestijle, dış talep sebebiyle yükselen dökme ve varilli zeytinyağı ihracatının, ambalajlı zeytinyağına yönlendirilerek katma bedelli eser ihracatına katkı sağlanması gayesinden hareketle, her türlü dökme ve varilli zeytinyağı ihracatında kilogram başına 20 cent kesinti yapılması konusunu düzenleyen Destekleme ve Fiyat İstikrar Fonu Hakkında Kararda Değişiklik Yapılmasına Dair 7391 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı, 19 Temmuz 2023 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.”
YOĞUN TEMASLAR SONRASI EK TEDBİRLER
Ticaret Bakanlığı’nca, zeytinyağı dalına ait dış ticaret, yurt içi arz, tedarik, yurt dışı ve yurt içi fiyatlar, konusunda Türkiye ve dünyadaki aktüel gelişmeler dal paydaşlarıyla ağır temas halinde yakından takip edildiğine işaret edilerek, “Bu çerçevede dünyada azalan zeytinyağı rekoltesinin sebep olduğu artan dış talep ve dünya fiyatları sebebiyle kıymetli ölçüde yükselen dökme ve varilli zeytinyağı ihracatının yurt içi tüketici fiyatlarına olan olumsuz tesirinin devam ettiği kaydedilmiştir. Bakanlığımızca bu kurallar altında tekrar bir kıymetlendirme yapılarak, önümüzdeki zeytinyağı hasat devrinin başlangıcına (1 Kasım 2023) kadar, dökme yahut varilli zeytinyağı ihracatına yönelik olarak ek önlemler yürürlüğe konulmuştur” denildi.
