İstanbul Sanayi Odası (İSO) Türkiye İmalat Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI) anketinin ağustos ayı sonuçları açıklandı.
Eşik kıymet olan 50,0’nin üzerinde ölçülen tüm sayıların kesimde güzelleşmeye işaret ettiği anket sonuçlarına nazaran, temmuzda 49,9 olan manşet PMI ağustosta 49,0 olarak gerçekleşti ve üst üste ikinci ay 50,0 eşik kıymetinin altında kalarak Türk imalat dalındaki ivme kaybının sürdüğü tarafında sinyal verdi.
Endeksin seviyesi, yavaşlamanın ölçülü seviyede olduğuna işaret etti.
Firmalar ağustos ayında yeni sipariş almakta zorluk yaşadıklarını ve yeni alınan işlerdeki düşüşün bir evvelki anket devrine nazaran hızlandığını bildirdi.
YÜKSEK FİYATLAR SİPARİŞLERİ ETKİLEDİ
Müşterileri yeni sipariş vermekten caydıran temel faktör, güçlü fiyat baskıları oldu.
Girdi maliyetlerindeki artış temmuzdaki 16 aylık tepenin hafif altında olmasına karşın süratli seyrini korudu.
Türk lirasının dolar karşısındaki paha kaybı ve fiyatlardaki artışlar girdi maliyetlerinin yükselmesinde belirleyici oldu.
Böylece sonuncu eser fiyatları enflasyonu da yüksek düzeyde kaldı. Anket iştirakçilerinin yaklaşık yüzde 30’u ay içerisinde satış fiyatlarında artış yaptığını bildirdi.
Yeni siparişlerde gözlenen yavaşlama, ağustosta imalatçıların üretim hacmini üst üste ikinci sefer aylık bazda azaltmasına yol açtı.
Söz konusu yavaşlama çok hafif seviyede gerçekleşmiş olsa da temmuz ayına kıyasla daha bariz gerçekleşti.
İSTİHDAMDA GENİŞLEME SONLU SEVİYEDE KALDI
Satın alma faaliyetleri gerilerken, yeni sipariş akışında görülen yavaşlama firmaların hem girdi hem de en son eser stoklarını azaltmalarına yol açtı.
Görece olumlu bir gelişme ise istihdamın üst üste dördüncü ay artması ve kimi firmaların ek çalışan gereksinimi olduğunu bildirmeye devam etmesi oldu.
Bununla birlikte, istihdamdaki genişleme çok sonlu seviyede kaldı ve mevcut artış serisinin en düşük oranında kaydedildi.
“ENFLASYONİST BASKILAR YÜKSEK SEYRİNİ KORUDU”
Açıklamada görüşlerine yer verilen S&P Küresel Market Intelligence İktisat Yöneticisi Andrew Harker, “Ağustos bilgileri Türk imalatçılarının yakından bildiği gelişmelere işaret etti. Fiyat baskıları talebi sınırlarken, bu da faaliyet şartlarında genel bir yavaşlamaya yol açtı. Enflasyonist baskılar son anket devrinde bir ölçü yavaşlamakla birlikte yüksek seyrini korudu. Son anketin en önemli müspet gelişmesi, firmaların sonlu da olsa ek işçi alımı yapmaya devam etmesiydi. Öte yandan, talep şartlarının durağan seyrini sürdürmesi halinde kelam konusu büyümenin devam edip etmeyeceğini vakit gösterecek” sözünü kullandı.
4 KESİMDE İMALAT ARTTI
İSO Türkiye Sektörel PMI ağustos ayı raporuna nazaran, takip edilen 10 daldan 4’ü üretimde artış kaydetti.
En güçlü artış, üst üste üçüncü ay büyüme kaydeden elektrikli ve elektronik eserleri kesiminde gerçekleşti.
Gıda eserleri ile makine ve metal eserler dalları yine büyüme bölgesine dönerken üretimdeki en sert yavaşlama ise giysi ve deri eserlerinde ölçüldü.
Çoğu dalın yurt dışından alınan yeni siparişlerinde ivme kaybı yaşandı. Yeni sipariş hacminde de en besbelli düşüş giysi ve deri eserlerinde kaydedildi.
Kara ve deniz taşıtları başta olmak üzere üç dalın yeni siparişlerinde ise büyüme gerçekleşti.
Temmuz ayına kıyasla yalnızca iki kesimin (metalik olmayan mineral eserler ve kara ve deniz taşıtları) enflasyon oranında artış olmasına karşın girdi maliyetleri genel olarak süratli bir formda artmaya devam etti.
En bariz artış, enflasyonun 19 aylık tepeye ulaştığı kara ve deniz taşıtlarında gerçekleşti.
SON 3 AYDA BİRİNCİ KERE BÜYÜMEYE GEÇTİ
En ölçülü artış ise ana metaller bölümünde izlendi. Metalik olmayan mineral eserler, satış fiyatlarında en süratli artışı kaydederken, bu kesimin enflasyon oranı Nisan 2022’den bu yana en yüksek düzeye ulaştı.
Tekstilde ise sonuncu eser fiyatlarının artış suratı keskin bir yavaşlama göstermesine karşın yeniden de yüksek seviyede gerçekleşti.
Takip edilen 10 kesimden 4’ünde istihdam artarken, en yüksek artış istihdamın son 3 ayda birinci defa büyümeye geçtiği kara ve deniz taşıtlarında gerçekleşti.
İstihdam hacmindeki en bariz düşüşler ise giysi ve deri eserleri ile dokumacılık bölümlerinde görüldü. Firmalar satın alma faaliyetleri konusunda genel olarak temkinli davranırken, sadece elektrikli ve elektronik eserler ile kara ve deniz taşıtları büyüme sinyali verdi.
Gıda firmaları girdi alımlarını değiştirmezken, geri kalan yedi bölümün tamamında satın alma hacmi düşüş kaydetti.
Tedarikçilerin teslimat mühletleri genel olarak uzarken, en besbelli gecikmeler kimyasal, plastik ve kauçuk eserleri dalında gözlendi. Teslimat sürelerindeki en ölçülü artış ise dokuma eserlerinde gerçekleşti.
