Uzun yaş ve keskin zeka için genetikten kişiliğe kadar pek çok muhtemel sebep var. İspanya’da yapılan bir çalışma ise muhteşem yaşlıların zekalarını ve hafızalarını nasıl koruduklarını açıklayabilecek birkaç özellik daha saptadı. Araştırmaya nazaran Harika yaşlıların sağlam zihin ve beyinleri sağlam bedenleriyle ilişkili olabilir.
Chip’te yer alan ayrıntılarda Madrid’deki Queen Sofia Vakfı Alzheimer Merkezi’nden Marta Garo-Pascual, “Artık harika yaşlılarla ilgili en büyük cevaplanmamış sorulardan birini çözmeye daha yakınız: Yaşa bağlı hafıza düşüşüne sahiden dirençliler mi yoksa bu düşüşü akranlarından daha uygun aşmalarına yardımcı olan düzeneklere mı sahipler?” diyor.
Garo-Pascual ve meslektaşları, yaş ortalamaları 82 yaşında olan 64 üstün yaşlı ve yeniden yaş ortalamaları 82 olan 55 tipik sağlıklı yaşlı yetişkin üzerinde yapılan çalışmada, beyin taramaları, hareketlilik testleri, klinik ruh sıhhati değerlendirmeleri, ömür stili anketleri ve kan örneklerinde farklılıklar aradılar.
KESKİN ZEKALARI, ÇEVİK BEDENLE BAĞLANTILI
Çalışma 5 yıl sürdü. Sonuçlar harika yaşlıların çevik zihinlerinin çevik bedenleriyle bir ilgisi olabileceğini gösteriyor. MRI taramaları, harika yaşlıların beyinlerinin, hafıza ve hareketle ilgili alanlarda yaşıtlarının beyinlerinden daha yavaş gerilediğini gösterdi.
Süper yaşlılar çoklukla orta yaşlarda daha faaldiler, ileri yaşlarında daha yeterli uyuyabiliyorlardı. Daha uygun bir akıl sıhhatine sahiptiler ve günlük hayatlarında daha fazla bağımsız hareket ediyorlardı. Testlerde sandalyeden ayağa kalkarken daha hızlılardı, daha düzgün ince motor hünerlerine sahiptiler.
Madrid Politeknik Üniversitesi’nden sinirbilimci Bryan Strange, “Süper yaşlıların, tipik yaşlı insanlara benzeri aktivite düzeyleri bildirmelerine karşın, bahçecilik yahut merdiven çıkma üzere fizikî olarak daha güçlü aktiviteler yapmaları mümkündür” diyor. Ona nazaran daha yeterli bir beyin sıhhatine sahip olmaları, daha süratli hareket etmelerini de mümkün kılıyor olabilir.
GENETİK DE TESİRLİ OLABİLİR
Geçmişte yapılan araştırmalar, muhteşem yaşlıların beyinlerinde, hafıza yeteneğiyle irtibatlı az bir nöron tipinin bolluğunu ortaya çıkarmıştı. Bu nedenle, keskin hafızaları, hayat stili seçimlerinin, toplumsal irtibatlarının yahut hayata bakış açılarının bir yansıması olduğu kadar, kısmen genetiğin de bir sonucu olabilir.
Çalışma The Lancet Healthy Longevity’de yayınlandı.
