Psikolog Dila Soğancı, eğitim öğretim yılının sonuna gelinirken sömestr tatilinin yaklaştığı bu günlerde ebeveynlere tekliflerde bulundu. Soğancı, “Birçok ebeveynler bu türlü bir endişe aşılamadıklarını belirtirken, çocuklar karneleri makûs gelirse yaşanabilecek olumsuz durumlardan kaynaklı karne korkusu yaşamaya başladılar. Bu dehşetin temelinde ebeveynlerin tahminen de farkında olmadan akademik notlara ve muvaffakiyet performansına verdikleri yansılar, çocuklarda telaş ve telaş yaşamalarına neden olmaya başladı. Günümüz şartlarında karnenin yeterli olması, akademik performansın âlâ olması, duygusal ve toplumsal gelişimin ne yazık ki önüne geçmiştir ancak unutulan bir şey vardır ki akademik muvaffakiyet, toplumsal ve duygusal gelişimin bir bütün olması gerekmektedir. Karneden beklenti ne kadar yüksek ise beklenilen olmadığı sürece yıkım o kadar fazla olur. Çocuğunuzu notları ile değerlendirirken kendilik algısını zedeler ve özgüveninin azalmasına neden olabilir” diye konuştu.
KARNE SONRASI NELER YAPILMALI?
Psikolog Dila Soğancı şöyle devam etti:
“İlk reaksiyonunuz şayet yargılama ve suçlamaya dair olacak ve karne sizin için bir kanıt ise derin bir nefes alın. Çocuğunuzdan bir sonraki periyot ‘gerçekçi’ olarak neler beklediğinizi anlatın. (Bu konuşmayı yaparken dikkat edilmesi gereken şey, çocuğunuzu ne kadar tanıdığınızdır. Çocuğunuzdan beklentiniz ne kadar gerçekçi ve net ya da sanki sizin çocukluk -gençlik çağlarından yapmak isteyip yapamadıklarınızı çocuğunuzdan mı bekliyorsunuz? Çocuğunuzun başarılı olduğu ya da desteklenmesi gereken alanlarının ne kadar farkındasınız? Özel bir yeteneği, marifeti var mı?) Çocuğunuzun kendisini anlatmasına müsaade verin. ‘Bilgisayarda bu kadar vakit geçirirsen bu türlü notlar gelir’ üzere yargılayıcı cümleler kurmak yerine, notları hakkında ne düşündüğünü öğrenmeye çalışın. Buyruk vererek, bağırarak ve eleştirisel olarak konuşulursa çocuk bu sürece dahil olmak istemez ve bir sonraki devir için bir değişiklik yapılamamış olunur. Çocuğunuzun motivasyon kaynaklarını bulun. Çocuklar an-merkezli motivasyon ile teşvik olurlar. Bu nedenle periyot başı söylenilen ‘karnen uygun gelsin tablet alacağım’ kelamı çok uzun vadeli bir durumdur. Bunun yerine kısa periyodik motivasyonlar yani çocuğunuzun güzeline gidebilecek kaynaklar üretebilirsiniz. Mükemmel çocuk, proje çocuk üzere kavramları şekillendirmemek gerekir, bu cins kavramlar çocuktan beklentiyi arttırır ve çocuğun tasa yaşamasına neden olabilir. Diğer çocuklarla kıyaslamak çocuğun, özgüveni ve benlik algısı zedelerken sevilmediğini hissedebilir. Karnenin yalnızca öğrencinin sorumluluğu olmayıp, öğrencinin hayat ağındaki herkesin sorumluluğunda olduğu unutulmamalı.”
EBEVEYNLERİN KENDŞLERİNE SORMALARI GEREKENLER
Psikolog Dila Soğancı, ebeveynlerin kendilerine sormaları gereken soruları şöyle sıraladı:
“Çocuğunuza sağlıklı ve açık bağlantılı bir konut ortamı sunduk mu? Düşük notlar karşısında eleştirdiniz, yargıladınız mı ebeveyn olarak sizler de sorumluluk alıp durumu çözmeye çalıştık mı? Özgüvenini destekleyecek biçimde mi davrandınız yoksa istemsiz eleştirip söyleyeceklerinizi söyleyip sonra kenara mı çekildiniz? Eğitim hayatından itibaren ödevlerini yapmadan gitmesin diye ödevlerini siz mi yaptınız, yoksa kendi sorumluluklarını bilmesi için alan sağladınız mı? Yaşamsal ve maddi gereksinimlerini karşılarken çocuğunuzun gözünden onun dünyasına bakabildiniz mi? Nasihat vererek mi geçti günleriniz örnek rol model olarak mı? Daima çocuğunuza ders çalış derken, siz bu sürece ne kadar dahil oldunuz?”
