Mülk sahibiyle kiracı anlaşamayınca mahkemelik oldular. Sulh Hukuk Mahkemesi’nin kapısını çalan mülk sahibi, kira bedelinin yine tespitini istedi. Tarafları dinleyen mahkeme, davanın kısmen kabulüne hükmetti. Davalı kiracı kararı temyiz etti. Yargıtay kararı bozdu. Yine dava evrakı Sulh Hukuk Mahkemesi’nin önüne geldi. Mahkeme, birinci kararında direndi. Davalı kiracı bu sefer kararı temyiz edince devreye Yargıtay Hukuk Genel Heyeti girdi.
Kira bedelinin tespiti davalarında kararın bir kira yılına ilişkin kira parasının ne olacağının belirlenmesine ait olduğuna dikkat çekilen kararda, bu belirlemenin açık, net ve tam olması gerektiği hatırlatıldı. Kira bedelinin tespiti davalarının en çarpıcı özelliğinin kamu nizamı ile ilgili olduğu, bununla ilgili sistemleri tarafların belirleyemeyeceğinin yargısal uygulamada kabul edildiği lisana getirildi.
“TESPİT DAVALARINDA FAZLAYA AİT HAKLAR GİZLİ TUTULAMAZ”
Emsal nitelikteki kararda şu sözlere yer verildi:
Daha evvel de belirtildiği üzere kira bedelinin tespiti davaları kendine has bir dava olup, inşai davalar sonunda verilen kararlara yakın bir niteliktedir. Bu davalarda yalnızca ilgili kira devrinde geçerli olacak kira bedelinin tespiti istenir ve kira bedelinin tespiti davasının sonlu bir konusu vardır. Dava sonucunda hâkim, ileriye yönelik olarak bir yıllık mühlet zarfında uygulanacak olan kira bedelini belirler ve kira mukavelesinde yer alan kira bedeli, hâkim kararı ile değiştirilmiş olur. Davanın bu niteliği mucibince kira bedelinin tespitine ait talep bölünemez ve kira bedeli davacı tarafından bir seferde açık ve net olarak istenilmesi gerekir. Başka bir anlatımla kira bedelinin tespiti davalarında fazlaya ait haklar gizli tutulamaz ve gizli tutulan bu hakla ilgili olarak ıslah talebinde bulunulamaz. Öte yandan kira bedelinin tespitine ait talep dava dilekçesinde belirtilen periyoda ait olduğundan, ıslahla bedelin artırılması durumunda ise daha sonraki bir devri kapsayacak biçimde talepte bulunulmuş olur ve bu da kira bedelinin tespiti davalarının niteliğine alışılmamıştır. Hâl bu türlü olunca Hukuk Genel Kurulunca da benimsenen Özel Daire bozma kararına uyulmak gerekirken, evvelki kararda direnilmesi metot ve yasaya alışılmamıştır. Direnme kararının bozulmasına oy birliği ile hükmedilmiştir.”