Bilim insanları, tektonik hareketler kapsamında kıtaların birbirinden ayrılmasının, dünya yüzeyine elmas püskürten patlayıcı püskürmelerini tetikleyebileceğini söyledi.
Araştırmada, elmasların yerkabuğunun 150 kilometre altında olduğu ve “Kimberlit” ismi verilen patlamalarla çok süratli bir biçimde yüzeye çıktığı belirtildi.
İngiliz Profesör Thomas Gernon, bu kimberlitlerin saatte 18 ila 133 km süratle hareket ettiğini ve birtakım patlamaların Vezüv Yanardağı gibisi gaz ve toz patlamaları yaratmış olabileceğini söyledi.
Araştırmacıların, kimberlitlerin en çok, Pangea’nın parçalanması sırasında olduğu üzere, tektonik plakaların kendilerini büyük formlarda yine düzenledikleri vakitlerde meydana geldiğini fark ettiklerini belirten Gernon, “Elmaslar yüz milyonlarca hatta milyarlarca yıldır kıtaların tabanında oturuyor. Onları apansız harekete geçiren bir uyarıcı olmalı, zira bu patlamaların kendileri nitekim güçlü, sahiden patlayıcı” dedi.
KEŞFEDİLMEMİŞ ELMAS YATAKLARI
Araştırmacılar kimberlit patlamalarının, yaklaşık 180 milyon yıl evvel güney üstün kıta Gondwana‘nın parçalanmasından yaklaşık 25 milyon yıl sonra, bugünkü Afrika ve Güney Amerika’da başladığını tespit ettiler.
Bu örüntüleri neyin yönlendirdiğini anlamak için derin kabuk ve üst mantonun çoklu bilgisayar modellerini kullanan araştırmacılar, tektonik plakalar birbirinden ayrıldığında, kıtasal kabuğun tabanının inceldiğini, tıpkı vakitte üstteki kabuğun uzadığını ve vadiler oluşturduğunu keşfettiler.
Araştırmacılara nazaran bu bulgu, yarık bölgelerinin yakınında başlayan ve daha sonra kıta içlerine gerçek ilerleyen kimberlit patlamalarıyla görülen gerçek ömür modeliyle eşleşiyor.
“Bu temel ve son derece organize bir fizikî süreçtir” diyen Gernon, ortaya çıkan bulguların keşfedilmemiş elmas yataklarının aranmasında yararlı olabileceğini söyledi.